Aisha Yesufu

Wikipedia, Entziklopedia askea
Aisha Yesufu

Bizitza
JaiotzaKano State (en) Itzuli, 1973ko abenduaren 12a (50 urte)
Herrialdea Nigeria
Hezkuntza
HeziketaBayero University Kano (en) Itzuli Zientziatan graduatua : mikrobiologia
Ahmadu Bello University (en) Itzuli
Uthman dan Fodiyo University (en) Itzuli
(1992 -
Hizkuntzakingelesa
Nigerian Pidgin (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakenpresaburua eta ekintzaile soziala
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaislama
aishayesufu.org
Twitter: AishaYesufu Edit the value on Wikidata

Aisha Somtochukwu Yesufu (Kano estatua, Nigeria, 1973ko abenduaren 12a) nigeriar ekintzailea eta enpresariburua da.[1][2][3] 2014ko apirilaren 14an, Boko Haram talde terroristak Chiboken (Nigeria) bigarren hezkuntzako eskola bateko 200 neskatila baino gehiago bahitu ondoren, #BringBackOurGirls mugimenduaren sortzaileetako bat izan zen.[4][5] Gainera, parte-hartze nabarmena izan du Nigeriako poliziaren basakeriaren aurkako End SARS mugimenduan.[6]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aisha Yesufu Kano estatuan jaio eta hazi zen, eta Agbede da Edo estatuan.[7] Oso giro patriarkal batean haur izateko zailtasunak izan zituen. 11 urte zituela, esan zuen ez zuela lagunik, denak ezkonduta egon zirelako edo erditzean hil egin zirelako, eta 24 urterekin ezkondu zenean, lagun gehienak ia amonak zirela. Erantsi duenez, liburuekiko maitasunak lagundu egin zion haurtzaroan, eta irakurketak erakutsi zion bazela beste mundu bat, hazten ari zen ghettotik haratago, eta berak bizitza hori nahi zuela.[8][9]

1991n Nigeriako Defentsa Akademian sartzen saiatu zen, baina baztertu egin zuten emakumea izateagatik.[10] 1992an Usmanu Danfodiyo Unibertsitatean onartu zuten, baina eskola itxi ondoren Ahmadu Bello Unibertsitatean matrikulatu zen medikuntza ikasteko. Aisha Yesufuk Ahmadu Bello Unibertsitatea utzi zuen, 1994an irakasle bat hil eta eskola itxi ondoren. Bayero Kanoko Unibertsitatean amaitu zuen bere hezkuntza, eta mikrobiologiako lizentziatura batekin graduatu zen.[3][10]

Aktibismoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aisha Yesufu SheSaid 2023

2019an The Guardian-en Njideka Agbok hauxe idatzi zuen Aisha Yesufuri buruz :[3]

"Askotan, Nigeriako gobernuaren aldeko ahotsen aurrean izan duen jarrera ezohikoa dela eta, iraindu egin dute. Izenak emateko duen zaletasunak etsai eta, beharbada, miresle ugari ekarri dizkio".[3]

#BringBackOurGirls[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Boko Haram talde terroristak 276 ikasle bahitu ondoren, Aisha Yesufu eta Oby Ezekwesilik #BringBackOurGirls mugimendua sortu zuten erreskatea bultzatzeko. 2014ko apirilaren 30ean Abujako hiriburuan Nigeriako Batzar Nazionalera manifestazioan joan ziren emakumeetariko bat izan zen Yesufu.[11]

SARSen amaiera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aisha Yesufu End SARS polizia-indarkeriaren aurkako mugimenduko kide nabarmena izan da. Mugimendu hori 2017an hasi zen, eta Special Anti-Robbery Squad (SARS) izeneko polizia-unitate eztabaidagarri baten izena hartu zuen.[4][6] SARSen amaierarako Hijabarekin egindako protesta baten argazkia mugimenduaren ikur ikonikoa bihurtu zen.[12]

Aisha Yesufuk hauxe esan zuen End SARSren protestei buruz:[8][13]

"Ez naiz ama arduragabea izango eta seme-alaben aldeko borroka egingo dut. Nire bizitza sakrifikatzeko prest nago nire seme-alabak bizi daitezen. Mundu honetarako ekarri nituen, eta jarri nituen mundua konpondu beharra daukat".

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 2020an, BBCko 100 emakumeen artean egon zen.[14]
  • New African aldizkariko 100 afrikar garrantzitsuenen zerrendan ere badago.[15]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ «Aisha Yesufu – Human rights activist» web.archive.org 2021-06-07.
  2. ↑ Editor. «Aisha Yesufu Biography, Age, Early Life, Family, Education, Career And Net Worth» Information Guide Africa.
  3. ↑ a b c d «Most of my mates were almost grandmothers when I married at 24 – Aisha Yesufu» Punch Newspapers 2018-04-21.
  4. ↑ a b 'I'm fighting for the next generation'. .
  5. ↑ AriseNews. (2022-03-09). «Aisha Yesufu Protest + Buhari Pledges Support for Women - Trending With Ojy Okpe» Arise News.
  6. ↑ a b Why Aisha Yesufu dey wear hijab protest EndSARS for Nigeria. .
  7. ↑ «Aisha Yesufu a Profile in Courage – THISDAYLIVE» www.thisdaylive.com.
  8. ↑ a b «Aisha Yesufu, the hijab-wearing revolutionary | TheCable» web.archive.org 2020-11-16.
  9. ↑ Nenu-Xycinews. (2020-10-12). «Aisha Yesufu Biography, Education, Wikipedia, Real Age, Net Worth, Contact» XyciNews.
  10. ↑ a b «Aisha Yesufu: The Voice Of Humanity» The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News 2019-08-25.
  11. ↑ México, Enlace Judío. (2015-08-27). «500 días desde el rapto de las estudiantes por Boko Haram» Enlace Judío.
  12. ↑ «Family demands news of Chibok girl who escaped Boko Haram» web.archive.org 2021-06-03.
  13. ↑ Silas, Don. (2020-10-09). «End SARS: 'I’m ready to sacrifice my life for my children to live' – Aisha Yesufu» Daily Post Nigeria.
  14. ↑ BBC 100 Women 2020: Who is on the list this year?. 2020-11-23.
  15. ↑ «100 Most Influential Africans» web.archive.org 2020-09-11.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Aisha Yesufu
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Aisha_Yesufu&oldid=9491501"(e)tik eskuratuta