Edukira joan

Akisgrango Kapera Palatinoa

Koordenatuak: 50°46′29″N 6°05′04″E / 50.7747°N 6.08444°E / 50.7747; 6.08444
Wikipedia, Entziklopedia askea
Akisgrango Kapera Palatinoa
Pfalzkapelle
Akisgrango katedrala
Kokapena
Estatu burujabe Alemania
Alemaniako estatua Ipar Renania-Westfalia
EskualdeaKolonia
Special municipality association of GermanyAachen cities region
HiriaAkisgran
Koordenatuak50°46′29″N 6°05′04″E / 50.7747°N 6.08444°E / 50.7747; 6.08444
Map
Historia eta erabilera
IrekieraIX. mendea
Erlijioakristautasuna
ElizbarrutiaRoman Catholic Diocese of Aachen (en) Itzuli
Arkitektura
ArkitektoaOdo of Metz (en) Itzuli
EstiloaKarolingiar arkitektura

Akisgrango Kapera Palatinoa Akisgran edo, alemanez, Aachen hirian dagoen Goi Erdi Aroan eraikitako kapera da. Egun Alemanian bada ere, Karlomagnoren Akisgrango jauregiaren atala zen.[1] Jauregia dagoeneko desagertua da eta kapera Akisgrango katedralaren erdigunean gordetzen da. Monumentu hau karolingiar arkitekturaren eraikin nagusietariko bat da. Kapera horretan Karlomagnoren gorpuzkinak jaso ziren. Geroago Otondarren dinastiak lekua menderatu zuen. Toki honetan 936 urtetik 1531 arte koroatze zeremoniak egin ziren. Akisgrango katedralarekin batera Unescok gizateriaren ondare izendatu zuen.[2]

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Karlomagno 796 inguruan hasi zen kapera palatinoa eraikitzen, Akisgrango jauregiko gainerako egiturak eraikitzearekin batera. Leon III.a aita santuak 805ean Ama Birjinaren omenez sagaratu zuen. Eraikinak gangadun kapera bat du, oinplano zentratukoa. Ekialdeko muturrean abside karratua zuen, eta jatorriz, alboetan, bi egitura basilikal zituen; egitura horiek galduak dira gaur egun baina arkeologiaren bidez ezagutzen dira. Kaperan monumentu-atari batetik sartzen da. Eraikinaren proiektuan eta dekorazioan material klasikoko elementuak, bizantziarrak eta prerromanikoak, zein beste elementu oparo batzuk nahasten ziren, Karlomagnok, eraikinaren bidez, errege-etxe boteretsu berri bat erakutsi nahi zuen.[3]

Arkitekto arduraduna X. mendeko kupularen inguruko inskripzio bati esker ezagutzen dugu: Odo von Metz;[2] horrela dio idazkunak: "Insignem hanc dignitatis aulam Karolus caesar magnus instituit; egregius Odo magister explevit, Metensi fotus en urbe quiescit". Odori buruz oso gutxi dakigu. Diseinatu zuen eraikinak kanpoalde sinplea eta barnealde konplexua ditu. Kupula oktogonal bat du, geruza bikoitzekoa, eta pilare handien gainean bermatuta dago; bi solairuko goragune bat du, eta estaldura eta dekorazio landua.

936an, Oton I.ak, Germaniako Erromatar Inperio Santuaren lehen enperadoreak, kaperaren eta Karlomagnoren arteko lotura estua aprobetxatu zuen, eta Alemaniako errege gisa koroatzea han ospatu zuen. Inperioaren enperadoreek Kapera Palatinoan koroatzen jarraitu zuten 1531 arte. 1000. urtean, bestetik, ekintza sinboliko baten bidez, Oton III.ak Karlomagnoren gorpuzkinak kaperan jarri zituen eta omenaldia egin zion. Karlomagnoren jatorrizko hilobia ziurrenik «Karlsmemorie» izenarekin ezagutu zen hilobia izan zen baina 1788an suntsitua izan zen.[4]

Iruditegia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Kaperaren beheko maila.
    Kaperaren beheko maila.
  • Bizargorriaren Kandeleroa.
    Bizargorriaren Kandeleroa.
  • Kupula.
    Kupula.
  • Tronuaren ikuspegia.
    Tronuaren ikuspegia.
  • Sapaietako mosaikoak.
    Sapaietako mosaikoak.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Akisgran hiriak frantsesez Aix-la-Chapelle izena du; alemanez Aachen da.
  2. ↑ a b https://www.ecured.cu/Catedral_de_Aquisgrán
  3. ↑ http://whc.unesco.org/fr/list/3/
  4. ↑ Bayer, Clemens MM (2014). "Das Grab Karls des Grossen". Pohle, Frank. Karl der Grosse: Orte der Macht, Dresden: Sandstein Verlag, 382-91 or. ISBN 978-3-95498-092-5

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Akisgrango_Kapera_Palatinoa&oldid=9258098"(e)tik eskuratuta