Alfredo Le Pera

Alfredo Le Pera
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Alfredo Le Pera Sorrentino
Jaiotza	São Paulo, 1900eko ekainaren 4a
Herrialdea	Argentina
Talde etnikoa	Italian Argentines (en)
Heriotza	Medellín, 1935eko ekainaren 24a (35 urte)
Hobiratze lekua	La Chacarita hilerria
Heriotza modua	: hegazkin-istripua
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	kazetaria, idazlea, gidoilaria, kanta-idazlea, kantugilea eta antzerkigilea
Genero artistikoa	tango music (en)

Alfredo Le Pera Sorrentino (São Paulo, Brasil, 1900eko ekainaren 6 edo 7a (egunari buruzko eztabaidak daude) - Medellín, Kolonbia, 1935eko ekainaren 24a) argentinar legelaria, idazlea, gidoilaria, itzultzailea, eta kazetaria izan zen. Carlos Gardelek kantatutako tango ezagunenen egilea izan zen (Por una cabeza, El día que me quieras, Volver, Mi Buenos Aires querido...).^[1]

Maria Sorrentino Moreno eta Alfonso Francisco de Paula Le Pera, Italiako hegoaldetik etorriak, Europatik Argentinara zihoazen, baina hilabete pare batean Brasilen geratu behar izan zuten, Maria erditzeko baitzegoen. Orduan jaio zen Alfredo, eta bi hilabete geroago Buenos Airesera bidaiatzen jarraitu zuten, bertan bi seme-alaba gehiago izan zituztelarik.^[2]

San Kristobal auzoan bizi izan zen eta batxilergoa Bernardino Rivadavia Ikastetxe Nazionalean egin zuen, Buenos Aires auzoko San Juan etorbideko 1545. zenbakian. Han Vicente Martínez Cuitiño antzerki-kritikaria izan zuen irakasle, eta hark eragina izan zuen poeta izateko bokazioan. Pianoa ere ikasi zuen, eta horrek pentagramaren oinarrizko ezagutzak eman zion. Familiak bultzatuta, medikuntzako ikasketak hasi zituen, baina laugarren urtean utzi zituen, kazetaritzarako zaletasuna nagusitu baitzitzaion.

Geroago antzerki-piezaren bat idatzi zuen, baita tangorako letra batzuk ere. Carlos Gardelekin elkartu aurretik, arrakasta pixka bat lortu zuen El Carillón de la Merced lehen tangoarekin. Tania Victoria antzokian estreinatu zuen, Txileko Santiagoko Mesedeetako Andre Maria elizara egindako bisitan inspiratutako gaia.^[3]^[4] Enrique Santos Discépolok musika jarriko zion poemari.

Idazle eta poeta[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1920an El Plata, El Mundo, Última Hora, La Acción eta El Telégrafo egunkarietako ikuskizunen kritikan hasi zen. Antzezlanak ere idazten hasi zen, eta bere lehen lana La Sorpresa del Año (1927) aldizkaria izan zen, Humberto Cairo enpresaburuarekin lankidetzan idatzia. Gero, Los modernos mandamientos, Alberto Ballestero eta D. Gainzarekin batera; Gran circo político, Julio Filiberti Escobar-ekin; Melodía de arrabal, Qué quieren los brasileños!, Rojas bocas, La vida se va en canciones, Está abierta la heladera...

El Telégrafoko “Teatros” saileko buru zela, harreman onak izan zituen ikuskizuneko gizon garrantzitsuekin; besteak beste, Augusto Álvarez, Porteño Antzokiko enpresaburua eta, gero, Broadway antzokikoa.

Arrazoi profesionalengatik hainbat bidaia egin zituen Parisera. Buenos Airesera itzuli zenean, Leopoldo Torres Ríosekin lan egiten hasi zen film isiletarako azpitituluak itzultzen eta egiten, Argentinako zinemako zuzendari garrantzitsua izango zen geroago (baita Leopoldo Torre Nilsson zuzendari ohiaren aita ere).

Film-itzultzaile lanak Parisera eraman zuen berriro 1931. urtearen amaieran, eta United Artists delakoan sartu zen, zinema muturako intertituluen gaztelaniazko itzultzaile gisa. Denbora horretan, zinematografiako hainbat irudi ezagutu zituen eta Noticias Gráficas aldizkarirako oharrak idatzi zituen. Bertan, René Clair eta Alfred Hitchcock zuzendari garrantzitsuek sortutako eragina islatu zuen.

Tango-letra ugari idatzi zituen Carlos Gardelentzat, eta horien artean honako hauek aipa daitezke: "Mi Buenos Aires querido", "Por una cabeza", "El día que me quieras", "Cuesta abajo", "Soledad", "Volver" eta "Sus ojos se cerraron". Era berean, Gardelen filmetako gidoilaria izango zen, bai Frantzian bai Estatu Batuetan.

Heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1935eko ekainaren 24an Medellinen (Kolonbia) zegoen, Carlos Gardelen jarraitzaileen artean, José María Aguilar (Aguilar indioa), Ángel Domingo Riverol eta Guillermo Barbieri gitarra-joleekin batera. Carlos Gardel eta Le Pera bera hil ziren aireratzear zeuden bi aireplano talka egitean, Las Playas aireportuko pistan, gero hiri horretako Enrique Olaya Herrera deiturikoan. Aguilar bizirik atera zen, baina ondorio larriak izan zituen, eta ezin izan zuen musika-tresna exekutatzen jarraitu.^[3]^[4]