Alija Izetbegović
Alija Izetbegović | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
| |||
Bizitza | |||
Jaiotza |
Šamac (en) ![]() | ||
Herrialdea |
![]() ![]() | ||
Bizilekua |
Sarajevo Bosnia-Herzegovina | ||
Talde etnikoa |
Bosnians (en) ![]() | ||
Heriotza | Sarajevo, 2003ko urriaren 19a (78 urte) | ||
Hobiratze lekua |
Kovači Cemetery (en) ![]() | ||
Heriotza modua | : gaixotasun kardiobaskularra | ||
Familia | |||
Seme-alabak |
ikusi
| ||
Hezkuntza | |||
Heziketa |
Faculty of Law (University of Sarajevo) (en) ![]() Sarajevoko Unibertsitatea | ||
Hizkuntzak | Bosniera | ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | abokatua, filosofoa, politikaria, idazlea eta komisario politikoa | ||
Jasotako sariak | |||
Sinesmenak eta ideologia | |||
Erlijioa |
sunismoa Islama | ||
Alderdi politikoa |
Party of Democratic Action (en) ![]() | ||
![]() |
Alija Izetbegović (Bosanski Šamac, Bosnia, 1925eko abuztuaren 8a – Sarajevo, 2003ko urriaren 19a) idazle, abokatu eta politikari bosniarra izan zen. Bosnia-Herzegovinako lehen presidentea izan zen, 1992ko martxoaren 3tik 1996ko martxoaren 14a arte. Bere alderdi politikoa Stranka Demokratske Akcije ("Ekintza Demokratikoaren Alderdia") izan zen.
Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Europako ekialdean komunismoak gainbehera egin eta Jugoslaviar Federazioko errepubliketako alderdi politiko ez komunistak legeztatu zirelarik Ekintza Demokratikoaren Alderdia (PAD) sortu zuen Izetbegović-ek 1990ean, alderdi bosniar musulman abertzale eta laikoa. PADek gehiengoa atera zuen 1990eko hauteskundeetan, eta Izetbegović-ek zazpi kidek osatutako gobernu kolegiatua eratu zuen; bertan, musulmanek, serbiarrek eta kroaziarrek bina ordezkari zituzten eta gainerako guztiek ordezkari bana. Izetbegović, errepublikaren lehendakari gisa, Jugoslavia suntsitu berritik independente zen errepublika etnia-anitz gisa mantentzen saiatu zen Bosnia-Herzegovina. Hala ere talde etniko batzuen eta besteen arteko istiluek eta serbiar-bosniarrek Bosnia-Herzegovinan Jugoslaviako federazioan jarraituko zuen serbiar errepublika bat egin nahiak gerra zibila piztu zuten 1992an, atzerrian Bosnia-Herzegovinaren independentzia onartu zenean. 1994an Nazio Batuak eta Europar Batasuna gerra gelditzen ahalegindu ziren, alferrik ordea.
1995ean bake hitzarmena izenpetu zuen Izetbegović-ek Daytonen (Estatu Batuetan) Kroaziako eta Serbiako lehendakariekin. Hitzarmen horretan aurreikusi ziren Bosniako hauteskundeak irabazi zituen 1996an. Bosnia-Herzegovinan lehendakaritza hirukoitza da (lehendakari bat Bosniakoa da, beste bat kroaziarra eta beste bat serbiarra), eta Izetbegović izan zen Bosniako lehendakaria, 2000ko urrian, adina zela-eta, dimisioa eman zuen arte
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
![]() |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Alija Izetbegović ![]() |