Edukira joan

Aurélia de Sousa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Aurélia de Sousa

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMaria Aurélia Martins de Souza
JaiotzaValparaíso, 1866ko ekainaren 13a
Herrialdea Txile
 Portugal
 Portugalgo Erresuma
HeriotzaPorto, 1922ko maiatzaren 26a (55 urte)
Hezkuntza
HeziketaPortoko Unibertsitatea
Hizkuntzakportugesa
Jarduerak
Jarduerakmargolaria
Lantokia(k)Porto

María Aurélia Martins de Sousa (Valparaíso, Txile, 1866ko ekainaren 13a - Porto, Portugal, 1922ko maiatzaren 26a) txiletar-portugaldar margolaria izan zen.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere gurasoek ―António Martins de Sousa eta Olinda Peres― emigratu zuten Portotik (Portugal) lehenik Brasilera eta gero Txilera. 1869an ―Aureliak hiru urte zituenean― Portora itzuli ziren.

Latinoamerikan aurreztu zuten diruarekin, familiak granja bat erosi zuen, Quinto da China, Duero ibaiaren iparraldean, Portotik gertu, eta hantxe finkatu ziren. 1874an aita hil zen. 1880an, ama berriro ezkondu zen eta nebaordea jaio zen.[1]

1893an ―17 urte zituela―, Aurelia António da Costa Limarekin hasi zen marrazketa- eta pintura-eskolak hartzen, Roquemonten ikasle ohi batekin, eta 1889an pintatu zuen lehen autorretratua. João Marques de Oliveiraren ikaslea izan zen, eta eragin handia izan zuen bere estiloan.[1]

Lau urte geroago, bera eta bere ahizpa Sofia Martins de Sousa (1870-1960) Marrazketa Historikoan eman zuten izena, Portoko Arte Ederren Akademian.[1]

1893tik 1896ra hainbat erakusketatan parte hartu zuen, besteak beste, Oporto School Students Obras Worth aipamenezko Arte Ederren Akademiako erakusketetan (1893-1896), Ateneu Comercial do Portoko Arte Ederren erakusketak (1893-1895) eta António José da Costak, Marques de Oliveirak eta Julio Costak antolatutako beste ekitaldi batzuetan. 1896-1897 ikasturtean Pintura Historikoa ikastaroaren lehen eta bigarren urteak egin zituen Portoko Arte Ederren Akademian. 1897-1898an, hirugarren urtean, 20tik 16ko azken kalifikazioa lortu zuen. 1898ko urrian laugarren urtean matrikulatu zen, baina ez zuen amaitu.[1]

1899an, Estatuak diru-laguntzarik eman ez arren, Helena Sousa Dias ahizpa zaharraren laguntza finantzarioarekin (José Augusto Dias enpresaburuarekin ezkondua), Aurelia Parisera (Frantzia) joan zen pintura ikastera. Hiru urte eman zituen Europan zehar, eta 1901ean Portora itzuli zen azkenean.[1]

Parisen bizi izan zen hiru urteetan, Jean-Paul Laurens eta Jean-Joseph Benjamin-Constanten ikastaroetara joan zen Julian Akademian. Vincent van Gogh-en ikaskidea izan zen.[2] Garai hartan, bere lan batzuk erakutsi eta saldu zituen, Marques de Oliveira maisuari ere lan batzuk bidali zizkion, artean izandako aurrerapena ebalua zezan, eta Bretainiara bidaiatu zuen (Frantziako ipar-mendebaldeko kostaldera).

1900ean bere lanik ezagunena margotu zuen: Autorretratua. Bertan, beroki gorri batekin ikusten dugu. Lan hori Soares dos Reis Museo Nazionalean dago.[1]

Urte horretan bertan (1900), bere ahizpa Sofia de Sousarekin Frantzian elkartu zen, beste ahizpa baten laguntzari esker, María Estela de Sousa (Vasco Ortigão Sampaiorekin ezkondu zena). Biak 1900 eta 1901ean hasi ziren Akademiara joaten. 1902an, Portugalera itzuli aurretik, bi ahizpak Europan zehar bidaiatu zuten: Belgika, Alemania, Italia eta Espainia bisitatu zituzten. Hainbat museo bisitatu zituzten, eta Aureliak pintura flamenkoarekiko zuen gustua piztu zuten.[1]

Aurélia de Sousaren Familia-eszena (1911).

1907an, António Teixeira Lopesek gonbidatu zuen Portoko Arte Ederren Elkarteko buru izateko, baina hark ez zuen onartu gonbidapena. Hurrengo urteetan, Portoko Arte Ederren Elkartearen (1909-1911) urteroko erakusketetan parte hartu zuen, Misericordian (1908-1909 eta 1911-1912) eta Kristalezko Jauregian (1917 eta 1933), Porton, eta Lisboako Arte Ederren Elkarte Nazionalean (1916-1921).[1]

1921ean Portoko Arte Ederren Elkarteko kide izateari utzi zion, kideen kuotak igotzearen eta erakusketa-aretorik ez izatearen aurkako protesta gisa.[1]

Margolari lanaz gain, Auréliak ilustrazioetan lan egin zuen Portugalia aldizkarirako, Materiais para o Estudo do Povo Português (1899-1905), Elegia Pantheista a uma Mosca, M. Duarte de Almeidarena (1874-1889) eta Julio Brandãok idatzitako Perfis Suaves ipuin libururako.[1]

Aureliak osasun ahula zuen, eta bere etxean hil zen Quinta da Chinan, 1922ko maiatzaren 26an, 55 urte zituela.[1]

Estiloa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere lanean ikus daiteke Frantzian ikusi zituen estilo berritzaileenen eragina izan zuela. Berak estilo naturalista pertsonalean margotu zuen, batzuetan errealista, inpresionista edo posinpresionista. Bere gaiak eguneroko bizitzako erretratuak, paisaiak eta eszenak dira.[2]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k «Aurélia de Sousa» (University of Porto Famous Alumni), artículo de 2008 en el sitio web de la Universidad de Oporto. Consultado el 10 de febrero de 2014.
  2. ↑ a b «Aurelia De Souza facts», artículo en inglés en el sitio web Famous Birthdays.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Aurélia_de_Sousa&oldid=9823255"(e)tik eskuratuta