Barrera hematoentzefaliko
Barrera hematoentzefaliko | |
---|---|
Xehetasunak | |
Honen parte | neuroimmune system (en) |
Identifikadoreak | |
MeSH | eta A08.186.211.035 A07.035 eta A08.186.211.035 |
Terminologia anatomikoa |
Muga hematoentzefalikoa mintzen hesia da, odol-hodien eta nerbio-sistema zentralaren artean kokatutakoa, bakterio eta toxinak iragatea eragozten duena. Oxigeno eta elikagaiekiko, berriz, iragazkorra da. Berez mesedegarria den babeseko eginkizun horrek, ordea, zailtasunak eragiten ditu minbiziaren kontrako tratamenduan, hainbat botikari ez baitie hesia zeharkatzen uzten.[1]
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Paul Ehrlich tindaketak ikertzen ari zen bakteriologo bat zen. 1885ean arratoi baten odolean anilina injektatzean, burmuina izan ezik gorputz guztia urdinez tindatu zela ikusi zuen. Hasiera batean burmuina tindatzeko nahikoa tinta ez zegoela pentsatu zuen.
Geroago, 1913an Edwin Goldmanek (Ehrlichen ikasle bat) zuzenean arratoiaren burmuinaren isurkari zerebroespinalean injektatu zuen margogaia. Ordukoan ordea, burmuina tindatu egin zen, baina gorputza ez. Horri esker, gorputzak nerbio sistema zentrala substantzia kaltegarrietatik babesteko mekanismoren bat zuela konturatu zen. Hala ere, barrera hematoentzefalikoaren kontzeptua 1921ean agertu lehen aldiz Lina Sternen eskutik.
1967an, barrera hematoentzefalikoa mikroskopio elektroniko bidez ikustea lortu zen Harvard Unibertsitateko Thomas Reese eta Morris Karnovskyeri esker. Zelula endotelialak zein puntutaraino lotuta zeuden ikusi ahal izan zuten gainera.
Fisiologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Mintz hau solutuen sarrera oztopatzen duen zelula endotelialen elkarketa estuaren ondorioa da. Burmuin eta odolaren interfasean, zelula endotelialak eta astrozitoak lotura hertsien bidez josita daude.
Odoletik datozen sustantziek barrera hau zeharka ez dezaten, gorputzeko gainerako zelula endotelialak baino dentsitate altuagoko zelulek osatzen dute mintza. Astrozitoek zelula endotelial hauek inguratzen dituzte sostengu biokimikoa emateko. Barrera hematoentzefalikoa likido zefalorrakideoa inguratzen duen mintzarekiko desberdina da.
Fisiopatologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hesi honek modu oso eraginkorrean babesten du burmuina bakterioen infekzioetatik. Hori dela eta, burmuinaren infekzioak oso arraroak dira. Aitzitik, antigorputzek beren tamaina handia dela eta ezin dute barrera zeharkatu eta infekzioren bat agertzen denean larria eta tratatzeko zaila izaten da.
Farmakoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erabilpen terapeutikoa duten sendagaiek barrera zeharkatzea erronka oso garrantzitsua da burmuineko asaldura gehienen tratamendurako. Burmuina babesteko funtzio horretan sendagai askoren sarrera oztopatzen da.
Barrera hematoentzefalikoa zeharkatzea lortzen duten sendagaiek zenbait ezaugarri dituzte komunean:
- Lipofiloak dira
- Ez dute kargarik
- Tamaina mugatua dute
Gaixotasunak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Burmuinean eragiten duten eta hauek tratatzeko sendagaiek barerra hematoentzefalikoa zeharkatzea beharrezkoa duten zenbait gaixotasun.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Barrera hematoentzefaliko. Euskalterm (Noiz kontsultatua: 2024-8-1).