Bentzaldehido
| Bentzaldehido | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C7H6O |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | oxigeno eta karbono |
| Mota | benzaldehyde (en)  |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,0415 g/cm³ |
| Fusio-puntua | −26 °C |
| Irakite-puntua | 179,05 °C (101,325 kPa) |
| Masa molekularra | 106,042 Da |
| Erabilera | |
| Rola | Zapore indartzaile |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  2
2
1
|
| Flash-puntua | 62 °C |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | HUMNYLRZRPPJDN-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 100-52-7 |
| ChemSpider | 235 |
| PubChem | 240 |
| Reaxys | 471223 |
| Gmelin | 17169 |
| ChEMBL | CHEMBL15972 |
| ZVG | 13380 |
| EC zenbakia | 202-860-4 |
| ECHA | 100.002.601 |
| CosIng | 74599 |
| RxNorm | 1314334 |
| Human Metabolome Database | HMDB0006115 |
| KNApSAcK | C00034452 |
| UNII | TA269SD04T |
| NDF-RT | N0000022942 |
| KEGG | D02314 eta C00193 |
| PDB Ligand | HBX |
Bentzaldehidoa edo aldehido bentzoikoa (C6H5CHO) formulako konposatu organikoa da. Eraztun bentzeniko bati lotuta formilo talde bat du. Aldehido aromatikoetan sinpleena da[1].
Usain gozoko likido kolorge edo horixka da, 179 °C-an irakiten duena eta −56 °C-an urtzen dena. Almendra mingotsean eratzen da. Tindagaien eta lurrinen ekoizpenean, sintesi kimikoko bitartekari gisa eta disolbatzaile gisa erabiltzen da.
Produkzioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bentzaldehidoa ekoizteko bide nagusiak toluenoaren klorazioa edo oxidazioa dira. Beste bide batzuk ere garatu dira, hala nola, alkohol bentzilikoaren oxidazio partziala edo bentzenoaren karbonilazioa[2].
Erreakzioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bentzaldehidoa azido bentzoikora oxida daiteke. Autooxidazioa ere gertatzen zaio giro-tenperatura airearen presentzian eta laborategiko laginetan ezpurutasunetako bat izaten da azido bentzoikoa[3].
Bentzaldehidoa hidrogenatzean alkohol bentzilikoa lortzen da.
Bentzadehidoa potasio zianuroz ingurune alkoholikoan erreakzionarazten denean bentzoina sintetizatzen da.
Ingurune oso alkalinoetan Canizzaroren erreakzioa pairatzen du; aldehidoaren molekula bat alkohol bentzilikora erreduzitzen da eta, aldi berean, beste bat azido bentzoikora oxidatzen da.
Erabilera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Nagusiki bentzaldehidoa elikagaiei eta lurrinei almendren usaina edo zaporea emateko usatzen da[4]. Kosmetikako produktuetan ere baliatzen da.
Industrian konposatu organiko askoren bitartekari moduan erabiltzen da botiketatik plastikoen aditiboetaraino.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2021-02-09).
- ↑ (Ingelesez) Brühne, Friedrich; Wright, Elaine. (2000). «Benzaldehyde» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (American Cancer Society) doi:. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2021-02-09).
- ↑ (Ingelesez) Sankar, Meenakshisundaram; Nowicka, Ewa; Carter, Emma; Murphy, Damien M.; Knight, David W.; Bethell, Donald; Hutchings, Graham J.. (2014-02-25). «The benzaldehyde oxidation paradox explained by the interception of peroxy radical by benzyl alcohol» Nature Communications 5 (1): 3332. doi:. ISSN 2041-1723. (Noiz kontsultatua: 2021-02-09).
- ↑ the editors of America's Test Kitchen. The Cook's illustrated baking book : baking demystified - with 450 recipes from America's most trusted food magazine. ISBN 978-1-936493-78-4. PMC 916085953. (Noiz kontsultatua: 2021-02-09).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q372524
Multimedia: Benzaldehyde / Q372524