Ilargiaren aldi: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orrialde berria: thumb|250px thumb|250px|Ilargialdiak:<br>1 - ilbetea<br>3 - ilgora<br>5 - ilberria<br>7 - ilbehera '''Ilargialdia''' Eguzkiak ... |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[File:Mond_Grafik1.jpg|thumb|250px]] |
[[File:Mond_Grafik1.jpg|thumb|250px|eguzkiaren, ilargiaren eta Lurraren kokapenak.]] |
||
[[File:Mond_Phasen.jpg|thumb|250px|Ilargialdiak:<br>1 - ilbetea<br>3 - ilgora<br>5 - ilberria<br>7 - ilbehera]] |
[[File:Mond_Phasen.jpg|thumb|250px|Ilargialdiak:<br>1 - ilbetea<br>3 - ilgora<br>5 - ilberria<br>7 - ilbehera]] |
||
'''Ilargialdia''' [[Eguzkia]]k argitutako [[Ilargi]] zatia da, [[Lurra|Lurretik]] ikusia. |
'''Ilargialdia''' [[Eguzkia]]k argitutako [[Ilargi]] zatia da denbora tartea da, [[Lurra|Lurretik]] ikusia. |
||
Eguzkiak Ilargiaren azaleraren erdia argitzen du ([[ilargi eklipse]]etan izan ezik) eta horregatik da distiratsua. Baina ikusgai den hemisferio argituaren zatia aldagarria da %100 ( |
Eguzkiak Ilargiaren azaleraren erdia argitzen du ([[ilargi eklipse]]etan izan ezik) eta horregatik da distiratsua. Baina ikusgai den hemisferio argituaren zatia aldagarria da %100 (ilbetea) eta %0 (ilberria) artean. |
||
Ilargialdiak ziklikoak dira, Lurraren, Eguzkiaren eta Ilargiaren kokapenen arabera. Hori dela-eta, ilargialdiek [[denbora]] neurtzeko erabili izan dira antzinatik, eta [[egutegi]]ak sortzeko erabili. |
Ilargialdiak ziklikoak dira, Lurraren, Eguzkiaren eta Ilargiaren kokapenen arabera. Hori dela-eta, ilargialdiek [[denbora]] neurtzeko erabili izan dira antzinatik, eta [[egutegi]]ak sortzeko erabili. |
||
==Izenak== |
|||
Lau dira ilargialdiek duten izenak [[euskara]]z: |
|||
*''Ilberria'' (edo ''Ilargi berria''): guztia iluna (ikusgaitza) |
|||
*''Ilgora'': egunez egun argituz |
|||
*''Ilbetea'' (edo ''Ilargi betea'' edo ''Ilargi zaharra''<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=ilargi ''Ilargi'' sarrera] Harluxet hiztegi entziklopedikoan.</ref>): guztia argitua |
|||
*''Ilbehera'': egunez egun ilunduz |
|||
==Iraupena== |
==Iraupena== |
||
Bi ilbeteren arteko iraupena 29 egun 12 ordu 44 minutu eta 2,9 segundo da, hau da, 29,53 egun inguru (zehatzago <math>\frac{1}{\frac{1}{27,322}-\frac{1}{365,25}}</math> [[nikolas Koperniko|Koperniko]]k aurkitutako formularen arabera). Ilargiaren periodo sinodikoa da. |
Bi ilbeteren arteko iraupena 29 egun 12 ordu 44 minutu eta 2,9 segundo da, hau da, 29,53 egun inguru (zehatzago <math>\frac{1}{\frac{1}{27,322}-\frac{1}{365,25}}</math> [[nikolas Koperniko|Koperniko]]k aurkitutako formularen arabera). Ilargiaren periodo sinodikoa da. |
||
==Erreferentziak== |
|||
{{reflist}} |
|||
==Ikus, gainera== |
==Ikus, gainera== |
||
23:00, 20 iraila 2009ko berrikusketa
1 - ilbetea
3 - ilgora
5 - ilberria
7 - ilbehera
Ilargialdia Eguzkiak argitutako Ilargi zatia da denbora tartea da, Lurretik ikusia.
Eguzkiak Ilargiaren azaleraren erdia argitzen du (ilargi eklipseetan izan ezik) eta horregatik da distiratsua. Baina ikusgai den hemisferio argituaren zatia aldagarria da %100 (ilbetea) eta %0 (ilberria) artean.
Ilargialdiak ziklikoak dira, Lurraren, Eguzkiaren eta Ilargiaren kokapenen arabera. Hori dela-eta, ilargialdiek denbora neurtzeko erabili izan dira antzinatik, eta egutegiak sortzeko erabili.
Izenak
Lau dira ilargialdiek duten izenak euskaraz:
- Ilberria (edo Ilargi berria): guztia iluna (ikusgaitza)
- Ilgora: egunez egun argituz
- Ilbetea (edo Ilargi betea edo Ilargi zaharra[1]): guztia argitua
- Ilbehera: egunez egun ilunduz
Iraupena
Bi ilbeteren arteko iraupena 29 egun 12 ordu 44 minutu eta 2,9 segundo da, hau da, 29,53 egun inguru (zehatzago Kopernikok aurkitutako formularen arabera). Ilargiaren periodo sinodikoa da.
Erreferentziak
- ↑ Ilargi sarrera Harluxet hiztegi entziklopedikoan.
Ikus, gainera
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Ilargiaren aldi |
- (Ingelesez) Ilargialdiak edozein egunetan
- (Frantsesez) Ilargi egutegia egunez egun