Nafarroako jota: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

00:49, 5 apirila 2015ko berrikusketa

Nafarroako jota lurralde horretan egindako musika mota tradizionala da, batez ere Erriberako eskualdean garatutakoa.

Abeslaria edo abeslariak (jotariak edo joteros, -as) laguntzeko gitarrajoleak eta beste musikari batzuk daude.

Hainbat ezaugarri komun dauka Errioxa aldeko jotarekin.

Ezaugarriak

Abestien hitzak askotan bertso herrikoiak dira, mahats-bilketa edo jaioterria goresten dituztenak. Bestetan familia, nekazaritza-lana edo amodioa lantzen dituzte, gehienetan gaztelaniaz. Mendialdean, berriz, jotak euskaraz, edo euskaraz eta gaztelaniaz, kantatzen ziren^[1]. Ekitaldian zati instrumental bat dago, errondaila batek egiten duena.

Hitzak 4 bertsotan banatzen dira eta 3 errepikatu ondoren 7 osatzen dute, a, b, a, c, d, d, b saila eginez. Hona hemen adibide bat:

«

La que en Navarra se canta

La jota más brava jota
La que en Navarra se canta
Es un manojo de rosas
Que sale de mi garganta
Que sale de mi garganta
La jota más brava jota.

»

Musika nagusiki, 6/8 edo 3/4 konpasean idazten da eta batzuetan 6/4 konpasean ere bai^[1].

Lehiaketak

Ohikoa da Nafarroako hegoaldearen herrietan jota lehiaketak antolatzea, maila batzuk ezberdinduz: Gizonezko eta emakumezkoenak alde batetik, eta ume, gazte eta helduenak bestetik. Bestela, bakarka edo binaka abesteko aukera dute parte hartzaileek. Jotariek praka edo gona zuri, zinta gorridun espartin zuriak, gerriko gorri, alkandora zuri eta zapi gorri janzten dituzte.

Abuztuan, urtean zehar lehiaketaren bat irabazi duten txapeldun guztien artean "Campeón de Campeones" txapelketa antolatzen dute Tafallan.

Halaber, Sanferminetan (Iruñea) ere tradizionala da jota-erakustaldiak antolatzea.

Jotari ezagunak

Jota abeslari ezagunen artean Raimundo Lanas "El ruiseñor navarro" (1908-1939) murilloarra, Jesus Molviedro (1919-) vianarra eta Juan Zabalegi "Juan Navarro" tafallarra ditugu.

Faico y Josefina, Julián Arina edo Hermanas Flamarique ere ospetsuak izan dira. Taldeen artean Alma Navarra («No te vayas de Navarra», «Pamplona, perla del norte» edo «himno de Osasuna» bertsionatu dituena), Navarra Canta edo Montaña y Ribera azpimarratu ditzakegu.

Jota-eskolak

Gaur egun Tutera, Castejon, Martzilla, Cadreita, Buñuel, Ribaforada eta Cortes herrietan musika mota honetako eskolak ditugu.

Ikus, gainera

Aragoiko jota

Erreferentziak

↑ ^a ^b Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa. Jota. .

Kanpo loturak

(Gaztelaniaz) El blog de la JN
(Gaztelaniaz) Raimundo Lanas jotariari buruzko webgunea

[harluxet-1] Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa. Jota. .

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-'''Nafarroako jota''' [[Nafarroa|lurralde horretan]] egindako musika mota tradizionala da, batez ere [[Erribera]]ko eskualdean garatutakoa.
+'''Nafarroako jota''' [[Nafarroa|lurralde horretan]] egindako musika mota tradizionala da, batez ere [[Nafarroako Erribera|Erriberako]] eskualdean garatutakoa.
 Abeslaria edo abeslariak (jotariak edo ''joteros'', ''-as'') laguntzeko [[gitarra]]joleak eta beste musikari batzuk daude.
-Hainbat ezaugarri komun dauka [[Errioxa]] aldeko [[jota (musika)|jotarekin]].
+Hainbat ezaugarri komun dauka [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxa]] aldeko [[jota (musika)|jotarekin]].
 == Ezaugarriak ==
@@ 26. lerroa: / 26. lerroa: @@
 Abuztuan, urtean zehar lehiaketaren bat irabazi duten txapeldun guztien artean ''"Campeón de Campeones"'' txapelketa antolatzen dute [[Tafalla]]n.
-Halaber, [[Sanfermin]]etan ([[Iruñea]]) ere tradizionala da jota-erakustaldiak antolatzea.
+Halaber, [[Iruñeko Sanferminak|Sanferminetan]] ([[Iruñea]]) ere tradizionala da jota-erakustaldiak antolatzea.
 == Jotari ezagunak ==
@@ 34. lerroa: / 34. lerroa: @@
 == Jota-eskolak ==
-Gaur egun [[Tutera]], [[Castejon]], [[Martzilla]], [[Cadreita]], [[Buñuel]], [[Ribaforada]] eta [[Cortes]] herrietan musika mota honetako eskolak ditugu.
+Gaur egun [[Tutera]], [[Castejón|Castejon]], [[Martzilla]], [[Cadreita]], [[Buñuel]], [[Ribaforada]] eta [[Cortes]] herrietan musika mota honetako eskolak ditugu.
 == Ikus, gainera ==