Kuxtar hizkuntzak: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

17:37, 12 urtarrila 2017ko berrikusketa

Kuxtar hizkuntzak Afroasiar hizkuntza familiako adar bat dira. Gehienbat Afrikako Adarrean mintzatzen dira ((Somalia, Eritrea, Djibuti eta Etiopia), bai eta Niloren haranean (Sudan eta Egipto) eta Afrikako Aintzira Handietako alde batzuetan ere (Tanzania eta Kenya). Izena Antzinako Egiptoren hegoaldean zegoen Kuxeko Erresumatik datorkie.

Oromoera da hizkuntza talde honetan hiztun gehien dituena (35 milioi lagun), eta somalierako (28 milioi) eta sidamoa (3 milioi) heldu dira haren ondoan. Milioi batetik gora hiztun dituzten beste bi kuxtar hizkuntzak afarrera (1,5 milioi) eta bedawia (1,2 milioi) dira. Somaliera Somaliako hizkuntza ofizialetako bat da; horrenbestez, estatu burujabe batean estatus ofiziala duen kuxtar hizkuntza bakarra da. Somaliera eta afarrera, bestalde, Djibutiko hizkuntza nazionaltzat onartutako hizkuntzetako bi dira.

Banaketa geografikoaren araberako ondoko taldekatzea erabili ohi da gaur egun, Joseph Greenbergen sailkapena oinarri:

Erdialdeko kuxtar hizkuntzak (batzuetan Agaw hizkuntzak ere deriztenak).

Xamtanga hizkuntza (Etiopia).

Bilen hizkuntza (Eritrea).

Awngi hizkuntza (Etiopia).

Kunfal hizkuntza (Etiopia).

Qimant hizkuntza (Etiopia).

Sortaldeko kuxtar hizkuntzak.

Boon hizkuntza (Somalia).

Dullay hizkuntzak (Etiopia).

Bussa hizkuntza.

Gawwada hizkuntza.

Tsamai hizkuntza.

Herri Garaietakoak (Etiopia).

Diraxa hizkuntza (Etiopia).

Konso hizkuntza (Etiopia).

Oromo.

Borana-Arsi-Guji hizkuntza (Etiopia).

Orma hizkuntza (Kenya).

Sanye hizkuntza (Kenya).

Garreh-Ajuran hizkuntza (Kenya).

Oromoera (Etiopia).

Boni hizkuntza (Kenya).

Rendille hizkuntza (Kenya).

Afarrera (Etiopia).

Saho hizkuntza (Eritrea).

Somaliakoak.

Arbore hizkuntza (Etiopia).

Baiso hizkuntza (Etiopia).

Daasanach hizkuntza (Etiopia).

El Molo hizkuntza (Kenya).

Yaaku hizkuntza (Kenya).

Iparraldeko kuxtar hizkuntzak.

Bedawi hizkuntza edo beja hizkuntza (Sudan), hizkuntzalari anitzek kuxtar taldetik at utzi dutena.

Hegoaldeko kuxtar hizkuntzak.

Aasáx hizkuntza (Tanzania).

Burunge hizkuntza (Tanzania).

Dahalo hizkuntza (Kenya).

Gorowa (Tanzania).

Iraqw hizkuntza (Tanzania).

Alagwa hizkuntza (Tanzania).

Kw'adza hizkuntza (Tanzania).

|== Kanpo loturak ==

(Ingelesez) Ethnologueko kuxtar hizkuntzen zuhaitza

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
+'''Kuxtar hizkuntzak''' [[Afroasiar hizkuntzak|Afroasiar]] hizkuntza familiako adar bat dira. Gehienbat [[Afrikako Adar]]rean mintzatzen dira (([[Somalia]], [[Eritrea]], [[Djibuti]] eta [[Etiopia]]), bai eta [[Nilo|Niloren haranean]] ([[Sudan]] eta [[Egipto]]) eta [[Afrikako Aintzira Handi]]etako alde batzuetan ere ([[Tanzania]] eta [[Kenya]]). Izena [[Antzinako Egipto]]ren hegoaldean zegoen [[Kuxeko Erresuma]]tik datorkie.
-[[Afroasiar hizkuntzak|Phylum Afroasiatikoaren]] barneko taldea dira '''cushit hizkuntzak''', eta Afrikako Adarreko mintzairak daude hartan bildurik. Izena antzinako Egipto hegoaldeko [[Kusheko Erresuma|Kusheko erresumatik]] datorkio.
+[[Oromoera]] da hizkuntza talde honetan hiztun gehien dituena (35 milioi lagun), eta [[somaliera]]ko (28 milioi) eta [[sidamo hizkuntza|sidamoa]] (3 milioi) heldu dira haren ondoan. Milioi batetik gora hiztun dituzten beste bi kuxtar hizkuntzak [[afarrera]] (1,5 milioi) eta [[bedawi hizkuntza|bedawia]] (1,2 milioi) dira. Somaliera Somaliako hizkuntza ofizialetako bat da; horrenbestez, estatu burujabe batean estatus ofiziala duen kuxtar hizkuntza bakarra da. Somaliera eta afarrera, bestalde, Djibutiko hizkuntza nazionaltzat onartutako hizkuntzetako bi dira.
-[[Oromoera|Oromo hizkuntza]] da talde honetako mintzairarik nabarmenena (21 milion lagunen hizkuntza da), eta [[Somalia]]ko (Somalia, Etiopia, Djibuti, eta Kenyako 15 milioi hiztun), [[Sidamo hizkuntza]] (bi milioi Etiopiarren mintzaira), eta [[Afarrera|Afarikoa]] (Eritrea, Etiopia, eta Djibutiko 1,5 milioi hiztun) heldu dira haren ondoan.
-Gune geografikoaren araurako ondoko taldepekoak berrezten ohi dira egun, [[Joseph Greenberg]]en sailkapena oinarri:
+Banaketa geografikoaren araberako ondoko taldekatzea erabili ohi da gaur egun, [[Joseph Greenberg]]en sailkapena oinarri:
-[[Fitxategi:Karte der Afroasiatischen Sprachen.png|thumb|right|400px|Kushit hizkuntzak moreaz, beste afroasiar hizkuntzekin]]
+[[Fitxategi:Karte der Afroasiatischen Sprachen.png|thumb|right|400px|Kuxtar hizkuntzak morez, beste afroasiar hizkuntzekin]]
-* [[Erdialdeko cushit hizkuntzak]] (batzuetan [[Agaw hizkuntzak]] ere deriztenak).
+* [[Erdialdeko kuxtar hizkuntzak]] (batzuetan [[Agaw hizkuntzak]] ere deriztenak).
 : [[Xamtanga hizkuntza]] (Etiopia).
 : [[Bilen hizkuntza]] (Eritrea).
-: [[Awngi hizkuntza]] (Ethiopia).
+: [[Awngi hizkuntza]] (Etiopia).
-: [[Kunfal hizkuntza]] (Ethiopia).
+: [[Kunfal hizkuntza]] (Etiopia).
-: [[Qimant hizkuntza]] (Ethiopia).
+: [[Qimant hizkuntza]] (Etiopia).
-* [[Eguzkialdeko cushit hizkuntzak]].
+* [[Sortaldeko kuxtar hizkuntzak]].
 : [[Boon hizkuntza]] (Somalia).
 : Dullay hizkuntzak (Etiopia).
@@ 19. lerroa: / 19. lerroa: @@
 :: [[Gawwada hizkuntza]].
 :: [[Tsamai hizkuntza]].
-: Herri Goretakoak (Etiopia).
+: Herri Garaietakoak (Etiopia).
-:: [[Alaba hizkuntza]] ().
+:: [[Alaba hizkuntza]].
 :: [[Burji hizkuntza]].
 :: [[Gedeo hizkuntza]].
@@ 34. lerroa: / 34. lerroa: @@
 :: [[Sanye hizkuntza]] (Kenya).
 :: [[Garreh-Ajuran hizkuntza]] (Kenya).
-:: [[Oromoera]] (Ethiopia).
+:: [[Oromoera]] (Etiopia).
 : [[Boni hizkuntza]] (Kenya).
 : [[Rendille hizkuntza]] (Kenya).
-: [[Afarrera|Afar hizkuntza]] (Etiopia).
+: [[Afarrera]] (Etiopia).
 : [[Saho hizkuntza]] (Eritrea).
 : Somaliakoak.
@@ 43. lerroa: / 43. lerroa: @@
 :: [[Garre hizkuntza]].
 :: [[Jiiddu hizkuntza]].
-:: [[Somaliera|Somalikoa]].
+:: [[Somaliera]].
 :: [[Tunni hizkuntza]].
 :: [[Maay hizkuntza]].
@@ 52. lerroa: / 52. lerroa: @@
 : [[Yaaku hizkuntza]] (Kenya).
-* [[Iparraldeko cushit hizkuntzak]].
+* [[Iparraldeko kuxtar hizkuntzak]].
-: [[Bedawi hizkuntza]] edo Beja hizkuntza (Sudan), hizkuntzalari anitzek Cushit taldetik at utzi dutena..
+: [[Bedawi hizkuntza]] edo beja hizkuntza (Sudan), hizkuntzalari anitzek kuxtar taldetik at utzi dutena.
-* [[Hegoaldeko cushit hizkuntzak]].
+* [[Hegoaldeko kuxtar hizkuntzak]].
 : [[Aasax hizkuntza|Aasáx hizkuntza]] (Tanzania).
 : [[Burunge hizkuntza]] (Tanzania).
@@ 67. lerroa: / 67. lerroa: @@
 |== Kanpo loturak ==
-* {{en}} [http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90095 Ethnologueko cushit hizkuntzen zuhaitza]
+* {{en}} [http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90095 Ethnologueko kuxtar hizkuntzen zuhaitza]
-[[Kategoria:Cushit hizkuntzak]]
+[[Kategoria:Kuxtar hizkuntzak]]
 [[Kategoria:Afroasiar hizkuntzak]]