Ahari: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
Oraina (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
6. lerroa: 6. lerroa:


Euskal [[Herri kirol]]en artean badira [[ahari-joko]]ak, animaliak babesteko hainbat udalerritan galarazitak badaude ere<ref>[http://www.euskonews.com/0045zbk/elkar4501eu.html Rafael Agirreri egindako elkarrizketa herri-kirolei buruz]</ref>.
Euskal [[Herri kirol]]en artean badira [[ahari-joko]]ak, animaliak babesteko hainbat udalerritan galarazitak badaude ere<ref>[http://www.euskonews.com/0045zbk/elkar4501eu.html Rafael Agirreri egindako elkarrizketa herri-kirolei buruz]</ref>.

=== Etimologia ===
[[Aitzineuskara]]z ''*han-''<ref>[[Joseba Lakarra]] ([[2002]]). ''65 etimologías del protovasco''. </ref> + [[latin]]etiko ''ARIES'' ⇒ ''*(h)anari''<ref>[[Koldo Mitxelena]] ([[1976]]). ''Fonética histórica vasca''. [[Donostia]]: Gipuzkoako Aldundia.</ref> ⇒ ahari) [[Koldo Mitxelena]]ren ikerketen arabera.


== Aharia euskal mitologian ==
== Aharia euskal mitologian ==

13:13, 5 ekaina 2017ko berrikusketa

Ahari bat zigilu batean
Ahari latxa

Aharia ardien espezieko (Ovis aries) arra da. Emeengandik duten ezberdintasun nagusia adarrak edukitzea da, normalki kiribilkatuz agertzen direnak. Ardiaren erabilera ekonomikoa bada, ahariena hauen ernalkuntza izan ohi da. Hala ere artile eta larrurako ere erabiltzen dira eta euren adarrekin dekorazioa egiten da.

Euskal Herri kirolen artean badira ahari-jokoak, animaliak babesteko hainbat udalerritan galarazitak badaude ere[1].

Etimologia

Aitzineuskaraz *han-[2] + latinetiko ARIES*(h)anari[3] ⇒ ahari) Koldo Mitxelenaren ikerketen arabera.

Aharia euskal mitologian

Sakontzeko, irakurri: «Aari»

Arabako Okinako leize ospetsuan bizi zen ireluetako batek, ahariaren itxura hartzen zuen. Aari zeritzon.

Orohar Leizetan bizi ziren irelu-ahariak, Mariren laguntzaileak ziren. Jainkosak aharien gorputza burukotzat erabiltzen du lo egiteko. Baita beraien adarrak ere harikailtzat iruteko.

Marik oso gustoko oparitzat hartzen du ahari bat berari eskaintzea.

Erreferentziak

  1. Rafael Agirreri egindako elkarrizketa herri-kirolei buruz
  2. Joseba Lakarra (2002). 65 etimologías del protovasco.
  3. Koldo Mitxelena (1976). Fonética histórica vasca. Donostia: Gipuzkoako Aldundia.