Wawel: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

23:08, 22 maiatza 2018ko berrikusketa

Wawel (polonieraz: vavɛl ahoskatua) Krakoviako (Polonia) Vistula ibaiaren ezkerraldeko ibarrean, kareharrizko azaleramendu baten gainean, mende askotan zehar eraikitako gune arkitektoniko gotortua da, 228 metroko altueran.

Guneak eraikin eta gotorleku ugari ditu. Horien artean handiena eta ezagunena errege gaztelua eta Wawelgo katedrala (San Estanislao eta San Wenceslaoren basilika) dira. Wawelen harrizko eraikinik zaharrenetako batzuk, hala nola, Ama Birjinaren biribilgunea, K.o. 970 urtekotzat jo daiteke. IX. mendekotzat jo daitezken gunearen egurrezko piezarik ere badaude. Gaztelua bera "Europako gaztelu guztietan zoragarrienetako bat" izendatua izan da.

Wawel poloniar herriarentzako esangura handikoa da. K.o. lehenengo milurteko amaierako botere gune politikoa izan zen eta IX. mendean, Vistular tribuaren kastro gotortua (Polonieraz: Wiślanie). Piast dinastiako Miezislao I.a Poloniako lehenengo errege historikoa (K.o. 965–992) eta bere oinordekoen: Boleslaw I.a Ausartak (polonieraz: Bolesław I Chrobry; 992-1025) eta Miezeslao II.ak (1025-1034) aukeratu zuten Wawel beren egoitzetako bat izateko. Aldi berean Wawel kristautasun poloniar gune nagusietako bat bihurtu zen. Lehen eraikin erromaniko goiztiarrak eraiki zituzten han, esaterako harrizko katedrala, Krakoviako gotzaindegiaren zerbitzurako, 1000. urtean. Kasimiro I.a Berrezarlearen erregealditik (1034-1058) aurrera, Wawel Poloniako Estatuaren politika eta administrazio gunerik garrantzitsuena bihurtu zen. 1611. urtera arte, Wawel poloniar monarkiaren egoitza ofiziala izan zen; Krakovia Poloniako hiriburua izan zen 1038tik 1569ra bitartean eta 1569tik 1596ra Poloniar-Lituaniar Batasunarena. Geroago, Krakovia hiri askea bihurtu zen 1815etik 1846ra. Krakoviako Dukerri Handia 1846tik 1918ra; eta Krakoviako Voivoderria XIV. mendetik 1999. urtera arte. Gaur egun, Polonia Txikiko Voivoderriko hiriburua da. Hori dela eta, hiria bisualki menderatzen duenez, gotorlekuaren Wawelgo gunea maiz izan da boterearen egoitzatzat hartuta. Wawelgo katedrala ez zen bakarrik Poloniako erregeen koroatze lekua, baizik eta haien mausoleoa ere. Geroago, panteoi nazional bihurtu zen.

XX. mendean zehar Wawel Poloniako presidentearen egoitza izan zen; Poloniako inbasioaren ondoren, Bigarren Mundu Gerraren hasieran, Krakovia Alemaniako Gobernu Nagusiaren egoitza bihurtu zen. Wawel ondoren, Hans Frank gobernadore naziaren egoitza bihurtu zen. Gudarosteen etenaren ondoren, Wawel zaharberritu zen eta berriro ere museo nazional bihurtu zen, gurtza eta Poloniako historia konplexua irudikatzeko gunea.

Ikuspegia

Wawelgo gunearen ikuspegia

Ikus, gainera

Kanpo loturak

Wawelgo webgunea
Krakovia: webgune ez ofiziala Wawelgo argazkiekin
Waweli buruzko informazioa Krakovia, Polonia
Wawel Krakoviako Mapa Interaktiboan
Ikuspegi esferikoak

50°03′15″N 19°56′07″E / 50.05417°N 19.93528°E

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 [[Fitxategi:Wawel2.jpg|thumb|300x300px|Wawel, [[Vistula|Vistula ibaitik]] ikuspegia]]
 [[Fitxategi:Wawel_castle.jpg|eskuinera|thumb|300x300px|[[Wawelgo gaztelua|Wawel Gaztelua]] (eskuinean) eta [[Wawelgo katedrala|Katedrala]] (ezkerrean)]]
-'''Wawel''' (polonieraz: {{IPA|vavɛl}} ahoskatua) [[Krakovia|Krakoviako]] ([[Polonia]]) [[Vistula]] ibaiaren ezkerraldeko ibarrean, [[kareharri]]zko [[azaleramendu]] baten gainean, mende askotan zehar eraikitako [[gune arkitektoniko]] gotortua da, 228 metroko altueran.
+'''Wawel''' (polonieraz: {{IPA|vavɛl}} ahoskatua) [[Krakovia]]ko ([[Polonia]]) [[Vistula]] ibaiaren ezkerraldeko ibarrean, [[kareharri]]zko [[azaleramendu]] baten gainean, mende askotan zehar eraikitako [[gune arkitektoniko]] gotortua da, 228 metroko altueran.
-Guneak eraikin eta gotorleku ugari ditu. Horien artean handiena eta ezagunena [[Wawelgo gaztelua|errege gaztelua]] eta [[Wawelgo katedrala]] (San Estanislao eta San Wenceslaoren basilika) dira. Wawelen harrizko eraikinik zaharrenetako batzuk, hala nola, Ama Birjinaren [[Biribilgune (arkitektura)|biribilgunea]], K.o. 970 urtekotzat jo daiteke.  IX. mendekotzat jo daitezken gunearen egurrezko piezarik ere badaude. Gaztelua bera "Europako gaztelu guztietan zoragarrienetako bat" izendatua izan da.
+Guneak eraikin eta gotorleku ugari ditu. Horien artean handiena eta ezagunena [[Wawelgo gaztelua|errege gaztelua]] eta [[Wawelgo katedrala]] (San Estanislao eta San Wenceslaoren basilika) dira. Wawelen harrizko eraikinik zaharrenetako batzuk, hala nola, Ama Birjinaren [[Biribilgune (arkitektura)|biribilgunea]], K.o. 970 urtekotzat jo daiteke. IX. mendekotzat jo daitezken gunearen egurrezko piezarik ere badaude. Gaztelua bera "Europako gaztelu guztietan zoragarrienetako bat" izendatua izan da.
-Wawel [[poloniar]] herriarentzako esangura handikoa da. K.o. lehenengo milurteko amaierako botere gune politikoa izan zen eta IX. mendean, [[Vistularrak|Vistular]] tribuaren kastro gotortua (Polonieraz: Wiślanie). [[Piast dinastia|Piast dinastiako]] Miezislao I.a Poloniako lehenengo errege historikoa (K.o. 965–992) eta bere oinordekoen: Boleslaw I.a Ausartak ({{lang-pl|Bolesław I Chrobry}}; 992-1025) eta Miezeslao II.ak (1025-1034) aukeratu zuten Wawel beren egoitzetako bat izateko. Aldi berean Wawel [[kristautasun]] poloniar gune nagusietako bat bihurtu zen. Lehen eraikin [[erromaniko]] goiztiarrak eraiki zituzten han, esaterako harrizko katedrala, Krakoviako [[gotzaindegi]]aren zerbitzurako, 1000. urtean. [[Kasimiro I.a Poloniakoa|Kasimiro I.a Berrezarlearen]] erregealditik (1034-1058) aurrera, Wawel Poloniako Estatuaren politika eta administrazio gunerik garrantzitsuena bihurtu zen.
+Wawel [[poloniar]] herriarentzako esangura handikoa da. K.o. lehenengo milurteko amaierako botere gune politikoa izan zen eta IX. mendean, [[Vistularrak|Vistular]] tribuaren kastro gotortua (Polonieraz: Wiślanie). [[Piast dinastia]]ko Miezislao I.a Poloniako lehenengo errege historikoa (K.o. 965–992) eta bere oinordekoen: Boleslaw I.a Ausartak ({{lang-pl|Bolesław I Chrobry}}; 992-1025) eta Miezeslao II.ak (1025-1034) aukeratu zuten Wawel beren egoitzetako bat izateko. Aldi berean Wawel [[kristautasun]] poloniar gune nagusietako bat bihurtu zen. Lehen eraikin [[erromaniko]] goiztiarrak eraiki zituzten han, esaterako harrizko katedrala, Krakoviako [[gotzaindegi]]aren zerbitzurako, 1000. urtean. [[Kasimiro I.a Poloniakoa|Kasimiro I.a Berrezarlearen]] erregealditik (1034-1058) aurrera, Wawel Poloniako Estatuaren politika eta administrazio gunerik garrantzitsuena bihurtu zen.
+. urtera arte, Wawel [[poloniar monarkia]]ren egoitza ofiziala izan zen; Krakovia Poloniako hiriburua izan zen 1038tik 1569ra bitartean eta 1569tik 1596ra [[Bi Nazioen Errepublika|Poloniar-Lituaniar Batasunarena]]. Geroago, [[Krakoviako Errepublika|Krakovia hiri askea]] bihurtu zen 1815etik 1846ra. [[Krakoviako Dukerri Handia]] 1846tik 1918ra; eta [[Krakoviako Voivoderria]] XIV. mendetik 1999. urtera arte. Gaur egun, [[Polonia Txikiko voivoderria|Polonia Txikiko Voivoderriko]] hiriburua da. Hori dela eta, hiria bisualki menderatzen duenez, gotorlekuaren Wawelgo gunea maiz izan da boterearen egoitzatzat hartuta. [[Wawelgo katedrala]] ez zen bakarrik Poloniako erregeen [[Poloniako koroatzeak|koroatze]] lekua, baizik eta haien [[mausoleo]]a ere. Geroago, [[panteoi]] nazional bihurtu zen.
-[[Kategoria:Testuan poloniera duten artikuluak]]
-[[Kategoria:Testuan poloniera duten artikuluak]]
-. urtera arte, Wawel [[poloniar monarkia|poloniar monarkiaren]] egoitza ofiziala izan zen; Krakovia Poloniako hiriburua izan zen 1038tik 1569ra bitartean eta 1569tik 1596ra [[Bi Nazioen Errepublika|Poloniar-Lituaniar Batasunarena]]. Geroago, [[Krakoviako Errepublika|Krakovia hiri askea]] bihurtu zen 1815etik 1846ra. [[Krakoviako Dukerri Handia]] 1846tik 1918ra; eta [[Krakoviako Voivoderria]] XIV. mendetik 1999. urtera arte. Gaur egun, [[Polonia Txikiko voivoderria|Polonia Txikiko Voivoderriko]] hiriburua da. Hori dela eta, hiria bisualki menderatzen duenez, gotorlekuaren Wawelgo gunea maiz izan da boterearen egoitzatzat hartuta. [[Wawelgo katedrala]] ez zen bakarrik Poloniako erregeen [[Poloniako koroatzeak|koroatze]] lekua, baizik eta haien [[Mausoleo|mausoleoa]] ere. Geroago, [[panteoi]] nazional bihurtu zen.
-XX. mendean zehar Wawel Poloniako presidentearen egoitza izan zen; [[Poloniaren inbasioa|Poloniako inbasioaren]] ondoren, [[Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu Gerraren]] hasieran, Krakovia Alemaniako [[Gobernu Nagusia|Gobernu Nagusiaren]] egoitza bihurtu zen. Wawel ondoren, [[Hans Frank]] gobernadore naziaren egoitza bihurtu zen. Gudarosteen etenaren ondoren, Wawel zaharberritu zen eta berriro ere museo nazional bihurtu zen, gurtza eta Poloniako historia konplexua irudikatzeko gunea.
+XX. mendean zehar Wawel Poloniako presidentearen egoitza izan zen; [[Poloniaren inbasioa|Poloniako inbasioaren]] ondoren, [[Bigarren Mundu Gerra]]ren hasieran, Krakovia Alemaniako [[Gobernu Nagusia]]ren egoitza bihurtu zen. Wawel ondoren, [[Hans Frank]] gobernadore naziaren egoitza bihurtu zen. Gudarosteen etenaren ondoren, Wawel zaharberritu zen eta berriro ere museo nazional bihurtu zen, gurtza eta Poloniako historia konplexua irudikatzeko gunea.
 == Ikuspegia ==
@@ 30. lerroa: / 27. lerroa: @@
 {{Coord|50|03|15|N|19|56|07|E|region:PL_type:landmark|display=title}}
+[[Kategoria:Testuan poloniera duten artikuluak]]
+[[Kategoria:Testuan poloniera duten artikuluak]]
 [[Kategoria:Wawel]]
 [[Kategoria:Krakoviako barrutiak]]