Barau: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

21:26, 6 apirila 2022ko berrikusketa

Baraua borondatez elikagai eta edari oro edo horietako jakin batzuk hartzeari utzi edo horiek neurri txikiagoan hartzeari deritzo. Arrazoi filosofiko, erlijioso eta terapeutikoengatik egin daiteke eta ordu batzuk, egun bat nahiz egun batzuetako iraupena izan dezake. Baraua egiten den aldiari baraualdi deritzo. Protesta moduan ere egin daiteke eta orduan gose greba deitzen zaio.

Baraua edo zetosia onuragarria dela azaldu da ikerketa batzuetan. Ikerketa hauek batez ere aldizkako barauari eta kaloria murrizketari buruz egin dira eta hainbat onura aurkitu dira, esaterako, onura neurologikoak,^[1]^[2] kardiobaskularrak^[3] eta zerebrobaskularrak.^[4]

Erlijio-baraua

Barau egitea oso antzinatik erlijioarekin lotuta egon da.

Juduen baraua

Yom Kippur urteko egun sakratuena da juduentzat. Baraua egiteaz gainera, sexu harremanak eta bainua ekidin behar dira egun osoan zehar.

Pekamenaren eguna

Israeldarren urteko barau eguna zen. Tenpluaren suntsiketa eta Babiloniako gatibualdiaren ondoren lau egun ezarri ziren baraua egiteko.

Barau pertsonala

Salmoen liburuan maiz idatzita dago baraua egin beharra arazoei aurre egiteko. Adibide gisa; 35, 69 eta 109 salmoak. Gainera, Daniel 9:3; 10:3; Esdras 10:6; Nehemias 1:4.

Baraua ohikoa zen juduen artean lehen mendean zehar eta Itun Berrian aipatzen da. Jesusek barau egiten zuen.

Musulmanen baraua

Sawm izenaz ezaguna da. Ramadan hilabetean egiten da eta musulmanen laugarren oinarria da. Barau egitea gomendatzen da urteko beste sasoietan, baina Ramadan hilabetean derrigorrezkoa da. Hala ere, egunez bakarrik egiten da barau. Honek bizimodua aldatzen du; biztanleak gauen biltzen dira eta egunez gutxi egiten dute. Musulman etorkin asko beren herrialdeetara bueltatzen dira maiz, beste musulmanekin barau egiteko; arrazoi nagusietako bat da hilabetea errazagoa egiten zaiela. Elikadura ere aldatzen da, kaloria gehiago duten jakiak prestatzen baitituzte.

Umeak, gaixoak, bidaiariak eta hilerokoarekin dauden emakumeak ez daude derrigortuta barau egitera.

Kristauen baraua

Kristautasuna judaismotik datorrenez, juduen barauarekin erlazionatuta dago.

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) Maalouf, Marwan A.; Rho, Jong M.; Mattson, Mark P.. (2009-3). «The neuroprotective properties of calorie restriction, the ketogenic diet, and ketone bodies» Brain research reviews 59 (2): 293–315. doi:10.1016/j.brainresrev.2008.09.002. ISSN 0165-0173. PMID 18845187. PMC 2649682. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
↑ (Ingelesez) Martin, Bronwen; Mattson, Mark P.; Maudsley, Stuart. (2006-8). «Caloric restriction and intermittent fasting: Two potential diets for successful brain aging» Ageing research reviews 5 (3): 332–353. doi:10.1016/j.arr.2006.04.002. ISSN 1568-1637. PMID 16899414. PMC 2622429. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
↑ (Ingelesez) Ahmet, Ismayil; Wan, Ruiqian; Mattson, Mark P.; Lakatta, Edward G.; Talan, Mark. (2005-11-15). «Cardioprotection by Intermittent Fasting in Rats» Circulation 112 (20): 3115–3121. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.105.563817. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
↑ (Ingelesez) Mattson, Mark P.; Wan, Ruiqian. (2005-03-01). «Beneficial effects of intermittent fasting and caloric restriction on the cardiovascular and cerebrovascular systems» The Journal of Nutritional Biochemistry 16 (3): 129–137. doi:10.1016/j.jnutbio.2004.12.007. ISSN 0955-2863. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).

Ikus, gainera

Abstinentzia

Kanpo estekak

Datuak: Q44602
Multimedia: Fasting / Q44602

Artikulu hau medikuntzari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] (Ingelesez) Maalouf, Marwan A.; Rho, Jong M.; Mattson, Mark P.. (2009-3). «The neuroprotective properties of calorie restriction, the ketogenic diet, and ketone bodies» Brain research reviews 59 (2): 293–315. doi:10.1016/j.brainresrev.2008.09.002. ISSN 0165-0173. PMID 18845187. PMC 2649682. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).

[2] (Ingelesez) Martin, Bronwen; Mattson, Mark P.; Maudsley, Stuart. (2006-8). «Caloric restriction and intermittent fasting: Two potential diets for successful brain aging» Ageing research reviews 5 (3): 332–353. doi:10.1016/j.arr.2006.04.002. ISSN 1568-1637. PMID 16899414. PMC 2622429. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).

[3] (Ingelesez) Ahmet, Ismayil; Wan, Ruiqian; Mattson, Mark P.; Lakatta, Edward G.; Talan, Mark. (2005-11-15). «Cardioprotection by Intermittent Fasting in Rats» Circulation 112 (20): 3115–3121. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.105.563817. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).

[4] (Ingelesez) Mattson, Mark P.; Wan, Ruiqian. (2005-03-01). «Beneficial effects of intermittent fasting and caloric restriction on the cardiovascular and cerebrovascular systems» The Journal of Nutritional Biochemistry 16 (3): 129–137. doi:10.1016/j.jnutbio.2004.12.007. ISSN 0955-2863. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-[[Fitxategi:Jeûne international contre les essais nucléaires, mars 1990, Grenoble, France.jpg|thumb|Proba nuklearren aurkako nazioarteko baraua, Grenoble, 1990]]
+[[Fitxategi:Jeûne international contre les essais nucléaires, mars 1990, Grenoble, France.jpg|thumb|Proba nuklearren aurkako nazioarteko baraua, Grenoble, 1990.]]
-'''Baraua''' elikagai eta edari oro edo horietako jakin batzuk hartzeari utzi edo horiek neurri txikiagoan hartzea da, [[borondate]]z. Arrazoi [[filosofiko]], [[erlijioso]] eta [[terapeutiko]]engatik egin daiteke eta ordu batzuk, egun bat nahiz egun batzuetako iraupena izan dezake. Baraua egiten aldiari '''baraualdi''' deritzo. [[Protesta]] moduan ere egin daiteke eta orduan [[gose greba]] deitzen zaio.
+'''Baraua''' borondatez elikagai eta edari oro edo horietako jakin batzuk hartzeari utzi edo horiek neurri txikiagoan hartzeari deritzo. Arrazoi [[filosofiko]], [[erlijioso]] eta [[terapeutiko]]engatik egin daiteke eta ordu batzuk, egun bat nahiz egun batzuetako iraupena izan dezake. Baraua egiten den aldiari baraualdi deritzo. [[Protesta]] moduan ere egin daiteke eta orduan [[gose greba]] deitzen zaio.
+Baraua edo zetosia onuragarria dela azaldu da ikerketa batzuetan. Ikerketa hauek batez ere aldizkako barauari eta kaloria murrizketari buruz egin dira eta hainbat onura aurkitu dira, esaterako, onura neurologikoak,<ref>{{Erreferentzia|izena=Marwan A.|abizena=Maalouf|izenburua=The neuroprotective properties of calorie restriction, the ketogenic diet, and ketone bodies|orrialdeak=293–315|hizkuntza=en|abizena2=Rho|abizena3=Mattson|izena2=Jong M.|izena3=Mark P.|data=2009-3|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2649682/|aldizkaria=Brain research reviews|alea=2|zenbakia=59|issn=0165-0173|pmid=18845187|pmc=2649682|doi=10.1016/j.brainresrev.2008.09.002|sartze-data=2022-04-06}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Bronwen|abizena=Martin|izenburua=Caloric restriction and intermittent fasting: Two potential diets for successful brain aging|orrialdeak=332–353|hizkuntza=en|abizena2=Mattson|abizena3=Maudsley|izena2=Mark P.|izena3=Stuart|data=2006-8|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2622429/|aldizkaria=Ageing research reviews|alea=3|zenbakia=5|issn=1568-1637|pmid=16899414|pmc=2622429|doi=10.1016/j.arr.2006.04.002|sartze-data=2022-04-06}}</ref> kardiobaskularrak<ref>{{Erreferentzia|izena=Ismayil|abizena=Ahmet|izenburua=Cardioprotection by Intermittent Fasting in Rats|orrialdeak=3115–3121|hizkuntza=en|abizena2=Wan|abizena3=Mattson|abizena4=Lakatta|abizena5=Talan|izena2=Ruiqian|izena3=Mark P.|izena4=Edward G.|izena5=Mark|data=2005-11-15|url=https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/circulationaha.105.563817|aldizkaria=Circulation|alea=20|zenbakia=112|doi=10.1161/CIRCULATIONAHA.105.563817|sartze-data=2022-04-06}}</ref> eta zerebrobaskularrak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Mark P.|abizena=Mattson|izenburua=Beneficial effects of intermittent fasting and caloric restriction on the cardiovascular and cerebrovascular systems|orrialdeak=129–137|hizkuntza=en|abizena2=Wan|izena2=Ruiqian|data=2005-03-01|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S095528630400261X|aldizkaria=The Journal of Nutritional Biochemistry|alea=3|zenbakia=16|issn=0955-2863|doi=10.1016/j.jnutbio.2004.12.007|sartze-data=2022-04-06}}</ref>
-Barau edo zetoziza onuragarria dela azaldu da ikerketa batzuetan, baina, beti, denbora epe laburrean edo barau zorrotza egin barik, hau da, eguneko kaloriak murrizten.
-== Erlijio baraua ==
+== Erlijio-baraua ==
-Oso antzinatik erlijioarekin erlazionatu da.
+Barau egitea oso antzinatik erlijioarekin lotuta egon da.
-=== Judutar baraua ===
+=== Juduen baraua ===
-[[Yom Kippur]] urteko egun sakratuena da. Barauaz egiteaz gainera, sexu harremanak eta bainua ekiditu behar dira, 24 orduz.
+[[Yom Kippur]] urteko egun sakratuena da [[Judu|juduentzat]]. Baraua egiteaz gainera, sexu harremanak eta bainua ekidin behar dira egun osoan zehar.
-==== Expiazio eguna ====
+==== Pekamenaren eguna ====
-[[Israeldar|Israeldarr]]<nowiki/>en urteko barau eguna zen. babiloniara alde egin eta gero barau lau egun egin zituzten.
+[[Israeldar (antzinako herria)|Israeldarren]] urteko barau eguna zen. Tenpluaren suntsiketa eta [[Babiloniako gatibualdia|Babiloniako gatibualdiaren]] ondoren lau egun ezarri ziren baraua egiteko.
 ==== Barau pertsonala ====
-salmoen liburuan maiz idatzita dago baraua egin beharra arazoei aurre egiteko. Adibide gisa; 35, 69, 109 salmoak. Gainera, Daniel 9:3; 10:3; Esdas 10:6; Nehemias 1:4.
+Salmoen liburuan maiz idatzita dago baraua egin beharra arazoei aurre egiteko. Adibide gisa; 35, 69 eta 109 salmoak. Gainera, Daniel 9:3; 10:3; Esdras 10:6; Nehemias 1:4.
-Baraua normala zen lehen mendean eta [[Itun Berria]]<nowiki/>n. [[Jesus Nazaretekoa|Jesus]] barau egiten zuen.
+Baraua ohikoa zen juduen artean lehen mendean zehar eta [[Itun Berria|Itun Berrian]] aipatzen da. [[Jesus Nazaretekoa|Jesusek]] barau egiten zuen.
-=== Islamandar baraua ===
+=== Musulmanen baraua ===
-[[Sawm]] izenaz ezaguna da. [[Ramadan (hilabetea)|Ramadam hilabetea]]<nowiki/>n egiten da eta musulmandarren laugarren pilarra da. Barau egitea gomendatzen da urteko beste sasoietan, baina Ramadam hilabetean derrigorra da. Hala ere, egunez bakarrik egiten da, barau. Honek bizimodua aldatzen du; biztanleak gauen biltzen dira eta egunez gutxi egiten dute. herrialde hauetatik bizi diren musulmanak bere herrialdera bueltatzen dira, maiz, hilabete hau egitera. Arrazoi nagusietako bat, hilabetea errazagoa egiten zaielako. Elikadura ere aldatzen da, kaloria gehiago duten jakiak egiten baidituzte.
+[[Sawm]] izenaz ezaguna da. [[Ramadan (hilabetea)|Ramadan hilabetean]] egiten da eta [[Musulman|musulmanen]] laugarren oinarria da. Barau egitea gomendatzen da urteko beste sasoietan, baina Ramadan hilabetean derrigorrezkoa da. Hala ere, egunez bakarrik egiten da barau. Honek bizimodua aldatzen du; biztanleak gauen biltzen dira eta egunez gutxi egiten dute. Musulman [[Immigrazio|etorkin]] asko beren herrialdeetara bueltatzen dira maiz, beste musulmanekin barau egiteko; arrazoi nagusietako bat da hilabetea errazagoa egiten zaiela. Elikadura ere aldatzen da, kaloria gehiago duten jakiak prestatzen baitituzte.
-Umeak, gaixoak, bidaiariak eta hilerokoarekin dauden emakumeak ez daude derrigortuta barau egitera.
+Umeak, gaixoak, bidaiariak eta [[Menstruazio|hilerokoarekin]] dauden emakumeak ez daude derrigortuta barau egitera.
-=== Kristiandar baraua ===
+=== Kristauen baraua ===
-Judutar barauarekin erlazionatuta dago.
+[[Kristautasun|Kristautasuna]] judaismotik datorrenez, juduen barauarekin erlazionatuta dago.
+== Erreferentziak ==
+<references />
 == Ikus, gainera ==