Edukira joan

Bingo

Wikipedia, Entziklopedia askea
Kartoi bi dituen jokalari bat.
Bingoren Kartoiak

Bingoa ausazko joko bat da, irabazleak dirua eskuratzea helburu duena gehien-gehienetan. Hauxe da bingoaren oinarrizko prozedura: zenbakiz betetako kartoi laukidun bat edo batzuk dituzte jokalariek eta jokoaren bideratzaileak ausaz esango ditu zenbaki batzuk banan-banan (bolatxoetan egon ohi dira zenbakiok); bideratzaileak esandagko zenbakia jokalariaren kartoian agertzen bada, laukitxoa estali beharko du eta kartoia osorik betetzen duen lehenengo jokalaria izango da irabazlea. Oro har, dirua jasotzen du irabazleak. Bi aldaera nagusi ditu: 75 eta 90 bolakoa.

Bingoaren noiz asmatu zen ez dago guztiz argi, baina litekeena da XVI. mendekoa izatea.

Teoria batzuen ustez, ausazko joko ezagun honen jatorria erromatar kulturaren garaikoa da. Beste batzuek, berriz, antzinako Italiarekin lotzen dute bingoaren hastapena, zehazki XVI. mendean.

Joko honen historiaren hastapenak antzinako garaietako hainbat herrixka, hiri eta gizarteko beste estamentu batzuei zerga ospetsuak kobratzen zizkieten barbaroen eta pribilegiatuekin lotzen da. Zaldunek eta soldaduek ontzi batean sartzen zituzten bola batzuk, zeinetan potentzia ezberdinen menpe zeuden herrixkak irudikatzen zituzten zenbakiak zeuden, eta asmatutakoaren arabera kobratzen zituzten urrea, zilarra, mineralak, bitxiak eta beste objektu baliotsu batzuk. Hainbatetan, eskuratutako "sariak" eraikuntzarako erabiltzen zituzten, eta beste batzuetan, berriz, armada elikatzeko edo gatazkei eta konkistei aurre egiteko.

Urteak pasa ahala, eta gizarteari lotutako arau eta lege berrien ondorioz, garai batean dirua eta aberastasunak biltzeko erabiltzen ziren joko horiek, negozio bila zetozen munduko bisitari eta esploratzaileei dibertimendua eskaintzeko erabiltzen hasi ziren. Bisitariak entretenitzeko dantzak, emakumeen prostituzioa, apustuak eta hainbat diziplinatako jokoak erabiltzen zituzten, hala nola dado edo karta jokoak eta bingoa bera. Gaur egun ere, milioika jokalari eta apustuzale dibertitzen dituzte munduan halako jokoek.

Aldiz, historialari eta espezialista askok diote bingoaren jatorria loteria italiarra dela, 1530ean Italiako erresumak batu zirenean sortu zena. Onarpen zabala duen hipotesi horrek bingo joko ezagunaren aurrekaria Il Giuoco del Lotto d’Italia dela dio. Loteria nazional hori astero jokatzen zen eta denboran iraun du gaur egunera arte. Gaur gaurkoz, herrialdearen aurrekontuaren funtsezko osagaia da, 75 milioi dolar baino gehiago sortzen baititu diru-sarreretan. Il Giuoco del Lotto d’Italia larunbatero jokatzen da Italian.

Bi jokoen gertutasun operatiboa bistakoa da jokatzeko behar diren elementuei erreparatuta. Bi kasuetan, antolatzaileak bola zenbakidunak, bolillero edo tonbola bat eta kartoi zenbakituak behar ditu. Bingo-jokoa, beraz, mendeetan zehar Italiako eskualdean hedatu den loteriaren bilakaera da.

1770ean, italiarren joko horrek frantsesen arreta deitu zuen. Le Lotto izendatu eta gaur egun dituen arauekin beretsuekin egin zen ezagun Frantzian. Frantsesak lehenak izan ziren bingo-txartelekin eta fitxekin jolasten eta zenbakiak ozen kantatzen. Garai hartan, goi aristokraziako jendeak soilik jokatzen zuen eta sariak ez ziren gaur egun bezala diru kopuru zehatzak, baizik eta garaiko hainbat elementu tipiko. Halaber, irabazteak zekarren ospe ona ere saritzat hartzen zen.

1800. hamarkadan bingoa berehala hedatu zen Europa osoan.

Bingo-jokoak bonbo batean zenbakidun bolak ditu, baita usazko zenbaki inprimatuak dituzten kartoiak eta errotuladoreak zenbakiak ezabatzeko ere. Partida bat, bolak ausaz bonbotik atera eta ateratzen den zenbakia abestean datza. Jokalariek hainbat kartoi dauzkate eta kutxazainak (bolak ateratzeaz arduratzen den pertsonak) zenbakia abesten duenean, jokalariek zenbakia izatekotan, kartoitik ezabatuko dute . Kartoi batean lerro horizontal bat osatzean, jokalariak "linea" abestu beharko du eta kartoien salmentarekin bildutako guztiaren ehuneko txiki bat eramango du. Jokalari batek bere kartoiko zenbaki guztiak ezabatzen dituenean, "bingo" oihukatu beharko du, eta partidako irabazle bihurtuko da. Sari gisa bildutako dirua irabaziko du.

Bingo-jokoan ezinbesteko elementuak behar dira:

Erauzketa-makinak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bingorako bolak ezaugarri berezi hauek dituzte:

Materiala: zelulosa nitratoa

Koloreak: beltza, urdina, berdea, gorria eta laranja, hondo zuria

Diametroa: 38,5 mm (+/0,5 mm)

Pisua: 2,5 g (+/0,5 g)

Bingoan jokatu ahal izateko, kartoiak funtsezko piezak dira. Kartoi horiek, jokalariek markatu ahal izateko, material berezi batekin egiten dira, eta partida bakar baterako besterik ez dute balio.

Kartoi bakoitzaren aurrealdean, dagokion seriea, establezimenduari esleitutako serie bakoitzaren barruan dagoen kartoi-kopuruaren tartea, ordena-zenbakia eta seriea osatzen duten kartoien kopurua agertzen dira. Atzealdean, ordaindu beharreko zergak jasotzen dira, bai eta jokoaren arau nagusien laburpen bat ere. Era berean, kartoien atzealdean ohartarazten da salmenta-unitateko bi kartoien banaketak, bai eta kartoiaren identifikazio-elementuak irakurtzea eragozten duten markek edo zirriborroek ere, kartoia ez dutela erabiltzen saria emateko.

Bonboa

Jokatzeko baldintzak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Espainian bingoan jokatu ahal izateko baldintza batzuk behar dira:

  • 18 urte izatea ezinbestekoa da.
  • Erregistro bat egiteko orduan, pertsonala izan behar du (ezin baita beste pertsona baten kredentzialekin jolastu).

Espainiako Barne Ministerioaren urteko joko-memorietatik abiatuta egindako estatistikak[1]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. «Memoria anual | Dirección General de Ordenación del Juego» www.ordenacionjuego.es (Noiz kontsultatua: 2023-03-27).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]