Blanca Lydia Trejo

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
Blanca Lydia Trejo
Bizitza
JaiotzaChiapas, 1906ko otsailaren 25a
Herrialdea Mexiko
Heriotza1970eko irailaren 27a (64 urte)
Jarduerak
Jarduerakidazlea, aktibista, emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea, literatura-kritikaria, irakaslea eta kantzilerra

Blanca Lydia Trejo (Chiapas, Mexiko, 1906ko otsailaren 25a – 1970eko irailaren 27a) aktibista feminista, kantziler, irakasle eta idazle mexikarra izan zen, eta narratiba, saiakera eta kazetaritza landu zituen. Guatemalako Etxe Zentralean eta Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoan egin zituen ikasketak, eta han Biblioteologiako graduatu zen. Kontsulatuaren kantzilerra izan zen Bartzelonan. Hainbat aldizkaritan parte hartu zuen, ezkerrekoak, independenteak eta gobernukoak, bai eta atzerriko argitalpenetan ere, hala nola Revista de Occidentean.[1] Bere interes nagusiak emakumearen eskubideen defentsa eta haur eta gazteen hezkuntza ziren. Mexikoko lehen kritiketako bat da Haur Literaturari buruzko azterketetan.[2][3]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Guatemalako Etxe Zentraleko ikaslea izan zen, eta batxilergoa egin zuen. Ondoren, Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoan (UNAM) Bibliografia ikasi zuen. Gainera, ekintza aktibistetan parte hartu zuen: Langile Konbentzio Handian (Orizaba, 1932) sortu zen Mexikoko Langileen Konfederazioa (CTM). Luis Murillo liburutegiaren zuzendaritza hartu zuen 1934an, eta 1936an Héroe de Nacozari liburutegia sortu zuen.

Espainiako Gerra Zibilean, Blanca Lydia Trejok Bartzelonako kontsulatuaren kantziler gisa funtzionatu zuen; denboraldi horretan bertan, salbamendu-brigadetan parte hartu zuen. Emakumeen Eskubideen Fronteko aktibista 1938an. Kontsulatuan izandako esperientzietatik eta jarduera diplomatikoak egin zituen garaiagatik sortu zuen Lo que vi en España (1940) memoria-liburua.[1]

Blanca Lydia Trejo Haur eta Gazte Literaturaren lehen kritika eta ikerlarietako bat da, eta Mexikon gai horri buruzko azterlanak egiten lehena. Bere argitalpen- eta kazetaritza-jardueren barruan, Herri Orientazioko Kazetaritza Bulegoaren laguntzaile gisa parte hartu zuen, 1951tik 1968ra; eta El Sol y El Heraldo, Chiapas, El Dictamen, Veracruz, El Observador, Tijuana, El Heraldo de Cananea, Sonora, El Mundo. Halaber, kolaborazioak egin zituen Erdialdeko Amerikako aldizkako argitalpenetan: El Diario de Guatemala; Semáforo, Honduras, eta Tribuna, El Salvador. Espainian Mi Revista aldizkarian parte hartu zuen. Alboradako zuzendaria izan zen, Veracruzeko Emakumezkoen Ligako argitalpena. La República egunkarirako, Erakunde-Iraultzaren Alderdikoa (PRI) erredaktorea izan zen. Gazte eta haur literaturarekiko interesa eta haren sortzailea zela eta, Imágenes aldizkaria sortu zuen. José Vasconcelosek, Trejok Lecturas de Juventud liburua argitaratu zuenean, idatzi zuena nabarmentzen da Mexikoko gazteriarekiko interesean:

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Hezkuntza Publikoko Idazkaritzak La marimba ipuina saritu zuen 1953an.
  • Chiapasko Gobernuak ohorezko aipamena eman zion "Maravilla del Colmenar" ipuinagatik.

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Blanca Lydia Trejok, oraindik jaso ez diren hainbat artikuluz gain, saiakera-liburuak, ipuinak eta bi eleberri argitaratu zituen:[4]

Haur eta gazte literatura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • El agua Panchito, roe libros, Talleres Gráficas de la Nación, 1935.
  • Marimba, IRA, 1935. Helduentzako alegiak, Ala Izquierda, 1937.
  • Lecturas de juventud, Talleres de la Escuela de Artes y Oficios, 1941.
  • Limones para Mr. Nixon y otros más, Plus, 1941.
  • El congreso de los pollitos, Bolívar, 1945.
  • Lo que sucedió al nopal, 1945.
  • Cuentos para niños, Plus, 1947.
  • Maravillas de un colmenar, Udaberria, 1954.
  • Copo de algodón, Udaberria, 1955.
  • El Quetzal, Udaberria, 1955.
  • La pícara sabelotodo, Udaberria, 1956.
  • Cuentos o leyendas indígenas para los niños, Plus, 1959.

Antologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Cantos a la madre, SEP, 1936.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • El héroe de Nacozari, SEP, 1936.

Saiakera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Convenciones y convencionistas: problemas del proletariado, Tipografía Catalana J. Pugés Colectivizada / Barcelona, 1938.
  • Lo que vi en España, Polis, 1940.
  • La literatura infantil en México desde los aztecas hasta nuestros días, 1950.

Eleberria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Un país en el fango, Polis, 1942.
  • El padrastro, Bolívar, 1944.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b «Blanca Lydia Trejo - Detalle del autor - Enciclopedia de la Literatura en México - FLM - CONACULTA» www.elem.mx.
  2. ↑ «Trejo, Blanca Lydia (1906-1970)» literatura.bellasartes.gob.mx.
  3. ↑ «BLANCA LYDIA TREJO – COMITECA DISTINGUIDA | Todo Chiapas» todochiapas.mx.
  4. ↑ «Trejo, Blanca Lydia (1906-1970)» literatura.bellasartes.gob.mx.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Pitman, Thea. "Viajeras mexicanas en la España republicana y el discurso de la fraternidad: Blanca Lydia Trejo y Elena Garro." Lejana. Revista Crítica de Narrativa Breve 5 (2012).
  • Bravo-Villasante, Carmen. (1987). Historia y antología de la literatura infantil iberoamericana (Vol. 1). Editorial Everest.
  • Boletín de la Asociación Española de Amigos del Libro Infantil y Juvenil 12 (1989).
  • Guadarrama, Laura Guerrero, and Christina Soto van der Plas. "4.1. Reescrituras, subversiones paródicas e intertextualidades desde la posmodernidad." do conto popular (2000-2009) (2010): 163.
  • Collins, Stacey Ann (1999). La representación de la soldadera en el arte y la literatura de México: el caso de Como agua para chocolate. University of Ottawa (Canadá)
  • Meza Márquez, Consuelo (2011). Diccionario bibliográfico de narradoras centroamericanas con obra publicada entre 1890 y 2010. Universidad de Aguascalientes.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Blanca_Lydia_Trejo&oldid=9531622"(e)tik eskuratuta