Britainiar ingeles
Britainiar ingeles | |
---|---|
British English | |
Datu orokorrak | |
Hizkuntza sailkapena | |
giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak germaniar hizkuntzak mendebaldeko germaniar hizkuntzak anglo-frisiar hizkuntzak angliar hizkuntzak ingeles | |
Alfabetoa | latindar alfabetoa |
Hizkuntza kodeak | |
Glottolog | brit1242 |
Wikipedia | en-gb |
IETF | en-GB |
Britainiar ingelesa (ingelesez: British English) Erresuma Batuan ingelesak duen dialekto eta ahoskeren multzoa da.[1]
Erresuma Batuan idatzitako ingeles formalean eskualde-aldaketak daude (adibidez, wee eta little hitzak zenbait testuingurutan trukagarriak diren arren, iparraldeko Britainia Handiko (eta bereziki Eskoziako) edo Ipar Irlandako iparraldeko norbaitek wee eta hegoaldeko Ingalaterrako edo Galesko norbaitek little idatziko luke. Hala ere, Erresuma Batua osoko ingeles idatzian uniformetasun maila handia dago, eta hau "ingeles britainiarra" bezala deskriba daiteke. Ingeles mintzatuaren formak, ordea, munduko eremu gehienetan baino askoz gehiago aldatzen dira, eta, beraz, zailagoa da hizkuntza mintzatuari "ingeles britainiarra" kontzeptu uniformea aplikatzea. Tom McArthurren esanetan, "pertsona askorentzat, bereziki Ingalaterran, britainiar ingelesa tautologia bat da (...) britainiar hitzaren anbiguotasun eta tentsio guztiak partekatzen ditu, eta emaitza gisa bi modutan interpreta daiteke: zabalago edo estuago, nahasmen eta anbiguotasun maila baten barruan".[2]
Ortografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1828an, Noah Websterrek bere erabilera-hiztegia argitaratu zuenean, ingelesezko ortografia berritzeko aholkuak eman zituen. Nahiz eta estatubatuarra izan, Europan baino ez zituzten bere aholkuak jarraitu eta, beraz, britainiar eta estatubatuar ingelesen artean aldeak daude. Hona hemen adibide batzuk:
Britainiarra | Estatubatuarra |
---|---|
-re (centre, theatre...) | -er (center, theater...) |
-ise (realise...) Kanadan eta Erresuma Batuan: realize... | -ize (realize...) |
-ogue (dialogue, analogue...) | -og (dialog, analog...) |
-our (colour, favour, labour...) | -or (color, favor, labor...) |
-ce [izenak] -se [aditzak] (practice / to practise) | -ce/-se [biak] (license / to license, practice / to practice) |
sceptical | skeptical |
jewellery | jewelry |
mad | crazy |
skilful (Australian eta Kanadan: skillful) | skillful |
pavement | sidewalk |
angry | mad |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Crystal, David. (1997). English as a Global Language. Cambridge: Cambridge University Press ISBN 0-521-53032-6..
- ↑ McArthur, Tom. (2002). Oxford Guide to World English. Oxford: Oxford University Press, 45 or. ISBN 0-19-866248-3..