Chamonix-Mont-Blanc

Chamonix-Mont-Blanc; Chamonix-Mont-Blanc
	Frantziako udalerria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	Metropolitar Frantzia
Eskualdea	Auvernia-Rodano-Alpeak
Departamendua	Savoia Garaia
Barruti	Bonnevilleko barrutia
Kantonamendu	canton of Chamonix-Mont-Blanc
Izen ofiziala	Chamonix-Mont-Blanc; Chamonix
Jatorrizko izena	Chamonix-Mont-Blanc
Posta kodea	74400
Geografia
Koordenatuak	45°55′20″N 6°52′08″E / 45.9222°N 6.8689°E
Azalera	116.53 km²
Altuera	1.030 m
Mugakideak	Courmayeur, Les Houches, Passy, Servoz eta Vallorcine
Demografia
Biztanleria	8.644 (2020ko urtarrilaren 1a); 4 (2019)
Dentsitatea	74,18 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1091 (egutegi gregorianoa)
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Aspen (Colorado), Davos, Aosta, Cilaos, Courmayeur, Fujiyoshida (en) eta Garmisch-Partenkirchen
	chamonix.fr

Chamonix-Mont-Blanc, soilik Chamonix bezala ezagunagoa, Frantziako hiri bat da, Rodano-Alpeak eskualdean eta Savoia Garaia departamenduan dagoena. Egun, 10.614 biztanle ditu, eta Alpeetako mendirik garaiena den Mont Blanc mendiaren oinean dago. Mont Blanceko tunelaren frantziar muturrean dago.

Chamonix hirigunea.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Chamonix-Mont-Blanc udalerriak 16 herri eta herrixka biltzen ditu. Iparraldetik hegoaldera: Le Tour 1.462 m, Montroc, Le Planet, Argentière 1.252 m, Les Chosalets, Le Lavancher, Les Tines, Les Bois, Les-Praz-de-Chamonix 1.060 m, Chamonix-Mont-Blanc, Les Pècles, Les Mouilles, Les Barrats, Les Pélerins, Les Gaillands eta Les Bossons 1.012 m.

Neguko kirolen gunea da. 1924ko Neguko Olinpiar Jokoak Parisko Udako Olinpiar Jokoen barnean, hiri horretan egin ziren, urtarrilak 25 eta otsailak 5 bitartean.

2005eko urtarrilak 8 eta 9an, Eski alpetarreko munduko kopa ospatu zen, Le Kandahar.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Harana 1091. urtean aipatu zen lehenengo aldiz, Genevoiseko kondeak eman zionean Sacra di San Michele beneditarren etxeari, Turin inguruan, XIII. mendearen hasieran bertan priorerria ezarri baitzuen. Hala ere, 1786an biztanleek askatasuna erosi zieten Sallancheseko kanonei esker, haiei priorerria 1519an transferitu baitzitzaien.

1530ean, biztanleek Genevoiseko kondearen eskutik, urtean bi azoka egiteko pribilegioa lortu zuten; harana, aldiz, funtzionario zibilek eta Genevako apezpikuek bisitatu ohi zuten (bisita 1411an egin zen lehen aldiz, San Frantzisko Saleskoa bertara 1606an iritsi zen bitartean). Baina aisialdiko bidaiariak oso urriak ziren.

Bisitaren berri eman zuen lehen alderdia (1744) Richard Pococke, William Windham eta beste batzuena izan zen, hala nola 1741ean Mer de Glace bisitatu zuten ingelesak. 1742an P. Martel eta beste hainbat genevar etorri ziren, 1760an. Horace-Bénédict de Saussure, baita geroago Marc Theodore Bourrit ere.

Mendearen hasieran turismoaren hazkundeak Compagnie des Guides de Chamonix (Chamonixeko Gida Konpainia) eratzea eragin zuen 1821ean, mendi magaletarako sarbidea arautzeko (komunitateko edo kooperatibetako jabetzakoak ziren), eta elkarte honek gidatzeko monopolioa zuen. herria 1892an Frantziako gobernuaren ekintzek hautsi zuten arte; hortik aurrera, gidariek bertako funtzionarioek eta Frantziako Klub Alpinoko kideak nagusi ziren batzorde batek emandako diploma jaso behar zuten bertako bizilagunek baino.

XIX. mendearen bukaeratik aurrera, garapen turistikoa nazioko eta nazioarteko ekimenak izan ziren nagusi tokiko ekintzaileak baino, nahiz eta tokiko komunitatea gero eta menpekoagoa eta aktiboagoa zen industria turistikoan.