Corythucha ciliata

Corythucha ciliata
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Arthropoda
Klasea	Insecta
Ordena	Hemiptera
Familia	Tingidae
Leinua	Tingini
Generoa	Corythucha
Espeziea	Corythucha ciliata; Say, 1832
Eguneko zikloa	eguneko

Corythucha ciliata Tingidae familiako hemiptero heteroptero espezie bat da; baso-izurrite bat da, bere jardueraz hainbat landare hostogabetzen dituena. Platanus occidentalis da haren ostalari nagusia. Ipar Amerikako natiboa, Mexikon Coahuila, Nuevo León eta Tamaulipasen aurkitzen da. Duela mende-erdi zabaldu zen Europako hegoaldean eta erdialdean, eta batez ere albo zuhaitza erasotzen du. Gizakiei dermatitisa eragin diezaiekete^[1]^[2].

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Helduek 0,7 mm-tik 1,8 mm-ra bitarteko luzera dute; kolore zuri-krematsukoak dira, eta hego bakoitzaren erdialdean orban ilun pare bat dute. Pronotoan orban nabari bat dago.

Bizi-zikloa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtean 3-5 belaunaldi daude. Negua normalean heldu gisa pasatzen dute. Zuhaitza hazten den urte-sasoiaren hasieran erruten ditu arrautzak, zainen ertzetan, hostoaren azpialdetik. Arrautzatxoak ehunean sartzen dira, eta lepoa bakarrik ateratzen da operkulutik. Ninfak taldekoiak dira lehen estadioetan, eta, ondoren, puztutako adarraren hostoetan zehar sakabanatzen dira.

Entomologia aplikatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kalteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ninfek eta helduek hostoen egindako ziztaek eta izerdiaren xurgapenak eragiten dituzte kalteak.

Hostoek pigmentuak galtzen dituzte, kolore gris berdexka hartuz, eta, azkenean, lehortu eta erori egiten dira. Azpialdean, erreduren antzeko kolore beltzeko tanta txikiak ikusten dira, jariatzen duten melazaren presentziaren eta haren gainean “fumagina” izeneko onddoen garapen sekundarioaren ondorioz.

Gure hirietan lorezaintzan erabiltzen diren itzal-banana ugariek eta izurri horrek beste landare-genero batzuetan (Broussonetia, Carya, Fraxinus, Tila, etab.) duen agerraldiak, apaingarri gisa ere erabiltzen direnak, Europako parke eta lorategietarako arazo larritzat hartzera behartzen dute intsektu horren hedapena.

Kontrola[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ekainean, azefatoa duten enborrerako injekzioen bidezko tratamenduak egitea. C. ciliataren forma gazteen kontrako tratamenduak ere egin daitezke, kopa piretroide naturalekin lainoztatuz.