Dora Barrancos

Wikipedia, Entziklopedia askea
Dora Barrancos

Argentinako senataria

Bizitza
JaiotzaJacinto Arauz (en) Itzuli, 1940ko abuztuaren 15a (83 urte)
Herrialdea Argentina
Hezkuntza
HeziketaBuenos Airesko Unibertsitatea
Jarduerak
Jardueraksoziologoa, historialaria eta hezitzailea
Enplegatzailea(k)Buenos Airesko Unibertsitatea
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoaBroad Front (en) Itzuli
Twitter: barrancosdora Edit the value on Wikidata

Dora Beatriz Barrancos (Jacinto Aráuz, 1940ko abuztuaren 15a) ikertzaile, soziologo, historialari, hezitzaile eta feminista argentinarra da.[1][2] Historian doktorea da Kanpinetako Unibertsitate Estatistikoan (UNICAMP), Brasil, Buenos Airesko Unibertsitateko kontsulta-irakaslea, Filosofia eta Letren Fakultateko (UBA) Genero Ikasketen Diziplina arteko Institutuko (IIEGE) zuzendaria izan zen, eta CONICETeko ikertzaile nagusia da, non 2010 eta 2019 artean direktorioko kide izan zen.[3][4]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gazteria eta prestakuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere aita irakaslea zen, eskoletako zuzendaria, eta ama — Bonjour abizena zuena — etxekoandrea zen.[1] Familia denboraldi batez La Pampako probintziatik Buenos Airesko probintziara aldatu zen. Laprida herrian (Buenos Airesko probintzia), Barrancosek bigarren hezkuntza hasi zuen. 1957an, Buenos Airesko Unibertsitateko Zuzenbide Fakultatean izena eman zuen.[1] Urte horietan «abangoardiako sozialismoan» militatu zuen, baina gero Justizialista Alderdira hurbildu zen, eta Gazteria Peronistan militatu zuen.[5]

1960an aita hil zitzaion, eta bera irakasle lanetan hasi zen familia mantentzeko. Abokatutza utzi eta Filosofia eta Letren Fakultatean Soziologia ikasten hasi zen. 1968an Soziologian lizentziatu zen Buenos Airesko Unibertsitateko Filosofia eta Letren Fakultatean.[6]

Erbesteratzea diktaduran[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1976ko estatu-kolpearekin Barrancosek bere soziologo lana galdu zuen Arreta Mediko Integraleko Programan (PAMI). Emakumeak heriotza-mehatxuak jaso zituen, baina ezin zuen erbestera joan, bi alaba oso txiki baitzituen, lehen ezkontzakoak, eta epaile baten erabakiaren zain egon behar zuen, neskekin bidaiatzeko baimena eman ziezaion. Hilabete batzuk geroago, 1977ko maiatzean, lagun batek Barrancosi jakinarazi zion Peronisten Gazteriaren kide bat bahitu zutela eta esplizituki aipatu zuela Barrancos torturapean. Egun horretan bertan, Barrancosek eta bere senarrak neskatoak haien aitaren zaintzapean utzi eta Brasilera ihes egitea erabaki zuten.[1]

Belo Horizonten, Barrancos mugimendu feministarekin eta diktaduraren aurka zeuden beste gizarte-mugimenduekin harremanetan jarri zen. Testuinguru horretan izan zuen lehen harremana Michel Foucault filosofo frantsesarekin, eta historiografiaren arloan sartu zen.[6]

Argentinara itzulera eta ibilbide akademikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1984an Argentinara itzuli zen eta Alderdi Justizialistari uko egin zion, peronismoa mugimendu kontserbadorea zelakoan – Gazte Peronistako militantea izan zen, mugimendu peronistaren alde ezkertiarrena – eta Argentinako historia politikoa aztertzen hasi zen. Mugimendu sozialista eta anarkistei buruzko hainbat ikerketa argitaratu zituen. 1985ean, Hezkuntzako maisutza lortzeko tesia aurkeztu zuen Minas Geraiseko Unibertsitate Federaleko Hezkuntza Fakultatean, Belo Horizonten.[6]

1986an CONICETen (Ikerketa Zientifiko eta Teknikoen Kontseilu Nazionala) ikertzaile postua lortu zuen, eta gero ikertzaile nagusia izan zen. Historialari gisa, Argentinan feminismoaren garapena, XX. mende hasierako gizarte-mugimenduak, emakumeek egindako iraultzak, mugimendu sozialista eta anarkistak eta hezkuntzaren rola Argentinako Historian aztertu ditu Barrancosek.[6]

1993an Historiako doktoretza lortu zuen Estatuko Kanpinen Unibertsitateko Filosofia eta Giza Zientzien Institutuan. 1997an, Buenos Aires udal izateari utzi eta hiri autonomoa izatera igaro zenez, hiriko lehen legegintzaldia sortu zenean, Barrancos Buenos Aires hiriko legegilea izan zen Frente Grande alderdiaren eskutik. Buenos Aireseko Unibertsitateko Gizarte Zientzien Fakultateko Gizarte Historia Latinoamerikarreko katedrako irakasle titular erregular egin zen. Gizarte eta Kultura Ikasketetan maisutza koordinatu zuen, La Pampako Unibertsitate Nazionaleko Humanitate Fakultatean.[7]

2000 eta 2009 artean, Buenos Airesko Unibertsitateko Filosofia eta Letren Fakultateko Genero Ikasketen Diziplina Arteko Institutuko (IIEGE) zuzendari lehiakide izan zen. 2010eko maiatzean CONICETeko zuzendari hautatu zuten, Gizarte eta Giza Zientzien ordezkari gisa. 2019ko maiatzean uko egin zion erakundeari eragiten zion aurrekontu-murrizketaren aurka protesta egiteko.[6]

Quilmeseko Unibertsitate Nazionaleko Gizarte Zientzietako eta Giza Zientzietako Maisutzako zuzendaria da, eta kargu bera bete zuen espezialitateko doktoregoan.[3]

2020ko urtarrilean, Alberto Fernández presidentearen ad honorem aholkulari gisa ofizializatu zuten 88/2020 dekretuaren bidez.[8]

Bizitza pribatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eduardo Moonekin ezkonduta dago eta hiru alaba ditu.[2][9]

Jarrera politikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Feministatzat hartuta, emakumearen ahalduntzearen alde lan egin du. Lázaro Cardenasek Mexikon, Rafael Correak Ekuadorren eta Alfonsinek eta Fernándezek Argentinan bultzatutako zenbait politika feministaren alde agertu da, eta, bestalde, Gabriela Michetti eta María Eugenía Vidal bezalako pertsonaia politiko batzuk kritikatu ditu, jarrera kontserbadoreak dituztelako. Emakumeak erradikalismoan duen parte-hartze eskasarekin kritiko izan da, baina Alfonsinen figura berreskuratu du.[10]

Evitaren irudi historikoa ere berreskuratu du, emakumeen botoagatik eta Eva Peron Fundazioko emakumeen aldeko ekintzagatik. Abortuaren eta Me Too mugimenduaren alde agertu da.[10]

2018an abortua legeztatzeari buruzko eztabaidetan parte hartu zuen, eta Nazioko Senatuan egin ziren lege-proiektuaren audientzietan alde agertu zen.[11] Queer teoria defendatzen du eta genero-identitatearen legea babestu zuen.[4]

Peronismoari dagokionez, hark neurri zibilista batzuk hartu zituela kontsideratzen du: adopzio-legea, seme-alaba legitimoen eta ez-legitimoen berdintasunaren legitimitatea. Barrancosen ustez, "Gobernu liberalak ez ziren horretaz arduratu, eta, aldiz, peronismoak aurrera egiten du eskubide zibilen gainean".[12]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hainbat liburu idatzi ditu eta lan kolektibo batzuk egin zituen:

  • Anarquismo, educación y costumbres en la Argentina de principio de siglo (1. edizioa). Contrapunto. 1990. ISBN 978-950-47-0024-1. 
  • Educación, cultura y trabajadores 1890-1930 (1. edizioa). Centro Editor de América Latina. 1991. ISBN 978-950-25-0083-6. 
  • Historia y género (1. edizioa). Centro Editor de América Latina. 1993. ISBN 978-950-25-2433-7. 
  • La escena iluminada. Ciencias para trabajadores (1890-1930) (1. edizioa). Plus Ultra. 1996. ISBN 978-950-21-1250-3. 
  • Inclusión/exclusión. Historia con mujeres (1. edizioa). Fondo de Cultura Económica. 2002. ISBN 978-950-557-526-8. 
  • Las mujeres y sus luchas en la historia Argentina (1. edizioa). Ministerio de Defensa. 2006. ISBN 978-987-97497-5-3. 
  • Formas de historia cultural (1. edizioa). Prometeo Libros. 2007. ISBN 978-987-574-168-3. Graciela Batticuore, José Emilio Burucúa, Mariano Ben Plotkin, Hilda Sábato eta beste batzuekin batera.
  • Monstruos y monstruosidades (1. edizioa). Universidad de Buenos Aires. 2007. ISBN 978-950-29-1002-4
  • Mujeres en la sociedad argentina. Una historia de cinco siglos (1. edizioa). Sudamericana. 2007. ISBN 978-950-07-2880-5. 
  • Mujeres, entre la casa y la plaza (1. edizioa). Sudamericana. 2008. ISBN 978-950-07-2967-3. 
  • Jornada de Conferencias Los derechos de las mujeres en la primera mitad del siglo XX (1. edizioa). Universidad Nacional de La Plata. ISBN 978-950-34-0612-0. Verónica Giordano, Marisa Adriana Miranda, Silvana Palermo, Graciela Amalia Queirolo, Karina Inés Ramacciotti eta Adriana María Valobrarekin batera
  • Evita, una mirada actual de una apasionada eterna (1. edizioa). Legislatura de la Ciudad Autónoma de Buenos Aires. 2012. ISBN 978-987-26649-1-6. 
  • Moralidades y comportamientos sexuales: Argentina, 1880-2011 (1. edizioa). Biblos. 2014. ISBN 978-987-691-299-0. 
  • Dora Barrancos: Devenir feminista. Una trayectoria político-intelectual. Ana Laura Martín eta Adriana María Valobrak konpilatutako antologia. Editorial de la Facultad de Filosofía y Letras. ISBN 978-987-722-429-0.[13]

Sariak eta goraipamenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Konex Saria. Genero-ikasketak diziplinako merezimenduari emandako diploma, 2016.[14]
  • Domingo Faustino Sarmiento, Argentinako Nazioko Senatu Ohoretsuaren Ohorezko Aipamena.
  • Honoris Causa doktorea, La Platako Unibertsitate Nazionalean (2020ko martxoa).[15]
  • Unibertsitate horren Bigarren Mendeurrenaren ospakizunetan, "Buenos Airesko Unibertsitateko pertsonalitate nabarmena" (2021) izendatu zuten, eta domina pertsonalizatua, Monetaren Etxeak sortutako txanpon bat eta Argentinako Postaren posta-zigilu bat ere jaso zituen (bereziki horretarako eginak).[16][17]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c d «Somos memoria - Dora Barrancos», video en el sitio web del canal Encuentro (Buenos Aires).
  2. ↑ a b «Verbena a Dora Barrancos» Facultad de Ciencias Sociales 2019-03-16.
  3. ↑ a b (Gaztelaniaz) «A modo de protesta, renunció la prestigiosa científica Dora Barrancos al directorio del Conicet» LA NACION 2019-05-09 (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  4. ↑ a b (Gaztelaniaz) TÉLAM. «La visita de Judith Butler, según Dora Barrancos» www.telam.com.ar (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  5. ↑ Semblanza. Dora Barrancos. .
  6. ↑ a b c d e (Gaztelaniaz) «Dora Barrancos» www.lai.fu-berlin.de 2006-03-18 (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  7. ↑ Barrancos, Dora. (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) «El Gobierno oficializó a Dora Barrancos como asesora ad honorem de Alberto Fernández» LA NACION 2020-01-21 (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) Barrancos, Dora Beatriz. (2017-03-23). «Mi recorrido hasta la historiografí­a de las mujeres» Descentrada 1 (1): e003–e003. ISSN 2545-7284. (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  10. ↑ a b (Gaztelaniaz) Entrevista a Dora Barrancos – Revista Oleada. (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  11. ↑ «Aborto: "Ya hemos ganado la calle y la opinión pública" - El Intransigente» web.archive.org 2019-02-03 (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) «Página/12 :: las12» www.pagina12.com.ar (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  13. ↑ Curriculum vitae de Dora Barrancos. .
  14. ↑ «Dora Barrancos | Fundación Konex» www.fundacionkonex.org.
  15. ↑ Iniciativa del Centro Interdisciplinario de Investigaciones en Género. Fundamentación de la solicitud Honoris Causa Dora Barrancos por la UNLP. .
  16. ↑ (Gaztelaniaz) Himitian, Evangelina. (2021-08-12). «Educación: la UBA festejó su bicentenario con un homenaje a 200 egresados y docentes» La Nación ISSN 0325-0946. (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).
  17. ↑ (Gaztelaniaz) «Distinguieron a Carlos Mundt como personalidad destacada de la UBA» untref.edu.ar (Noiz kontsultatua: 2022-02-15).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Dora_Barrancos&oldid=9258523"(e)tik eskuratuta