Edukira joan

Elio Modigliani

Wikipedia, Entziklopedia askea
Elio Modigliani

Bizitza
JaiotzaFlorentzia1860ko ekainaren 13a
Herrialdea Italiako Erresuma  (1861eko martxoaren 17a -  1932)
HeriotzaViareggio, 1932 (71/72 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakitaliera
Jarduerak
Jarduerakantropologoa eta zoologoa

Elio Modigliani (1860ko ekainaren 13a - 1932ko abuztuaren 6a) italiar antropologoa, zoologoa, esploratzailea eta landare-biltzailea izan zen. [1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Florentziako bankari baten semea, 20 urterekin agertu zen bere izena Italiako komunitate zientifikoan, Genova inguruko kobazulo bat arakatu zuenean, aparteko balio handiko Neolitoko aztarnak aurkitu zituenean. Horrela, Odoardo Beccari (1872an Malaysia eta Sumatra arakatu zituena), Giacomo Doria eta Arturo Issael zientzialari eta esploratzaile ospetsuak ezagutu zituen. Modigliani Cesare Lombrosoren dizipulua ere izan zen, antropologo, kriminologo eta jurista ospetsua, zeina fisiognomiaren italiar iragarlea izan zena.

Indonesiako artxipelagora bidaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Siduho Gheo, Hili Dgionoko buruzagia, 1886

1886 eta 1894 artean, Modiglianik Sumatra eta bere mendebaldeko kostaldeko uharte batzuk esploratu zituen. [2] Bere lehen bidaia, 1886an, Nias uhartera izan zen, eta bertako hegoaldeko eskualdea (Nias Salatan) esploratu zuen, buru-ehiza tribuen artean bidaiatuz. Onik itzuli zen, eta bere lehen liburua idatzi zuen, Un viaggio a Nias. Nias Salatan garai hartan atzerritar guztientzat debekatutako lurraldea zen, eta Herbehereetako armadako eta itsas espedizioek behin eta berriro porrot egin zuten eskualde horretan, buru-ehiztari beldurgarriz betetako agintari kolonialak ezartzeko. [3] Gainera, ehiztari nagusien herriak elkarren artean gerran zeuden bere bisitaren unean, eta Modigliani javandar lau ehiztariren konpainia bakarrarekin zihoan, hau da, ia defendatu gabe; eta pertsonalki Nias gizarteko goi-mailako kideekin talka egin zuen, Siwa Sahilu beldurgarriarekin barne, 2.000 gudari inguru bere Hili Simaetano herritik atera zituena. Hala ere, Elio Modiglianik bere burua eta bere gizonena salbatzea lortu zuen, eta Nias artelanen bilduma ikaragarri bat ekartzea Florentziako Museo Etnografikorako, non gaur egun ikusgai dauden. [4] Bere esplorazioan, Modiglianik hainbat alditan arrisku handiko egoerak izan zituen aurrean, eta, hala ere, ez zuen inoiz tirorik egin behar izan, ezta armak gudari baten aurka erabili ere. Gerra psikologikoaren eta enpatiaren arteko nahasketa baten bidez lortu zuen edozein gatazka konpontzea. Era berean, bere aurkari nagusia, Siwa Sahilu buruzagia, estratega sotila eta bere parekoa zen joko honetan. Haien duelua Vanni Puccioniren ikerketaren bidez berreraiki zen, 2010ean Nias Salatan gerlarien ondorengoen oroitzapenak bildu zituena. [5]

Modiglianik Enggano uhartea bisitatu zuen 1891ko apirilaren 25etik uztailaren 13ra bitartean. Enggano kulturan itxuraz nagusi izan zen emakumeen papera zehaztu zuen L'Isola delle Donne (Emakumeen uhartea) liburuan, lehen aldiz 1894an argitaratua. [6]

Ondarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Elio Modigliani Indonesiako bost narrasti espezieren izen zientifikoetan omendu dute: Cnemaspis modiglianii, Draco modiglianii, Harpesaurus modiglianii, Pseudorabdion modiglianii eta Sphenomorphus modiglianii. [7] Sumatrako igel bati ematen zaio izena: Huia modiglianii. [8]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Puccini, Sandra (1988). "Elio Modigliani: Esplorare, osservare, raccogliere nell'esperienza di un etnografo dell'Ottocento". La Ricerca Folklorica (18): 25-40. (subtitled: A sud dell'occidente. Viaggi, missioni e colonie della vecchia Italia). (in Italian)
  2. van Steenis-Kruseman MJ, et al. (2006). Cyclopaedia of Malesian Collectors: Elio Modigliani. Nationaal Herbarium Nederland.
  3. Kolonial Verslag van 1842. (in Dutch).
  4. Modigliani E (1890). Un viaggio a Nias. Milan: Fratelli Treves Editori. (in Italian).
  5. Puccioni, Vanni (2013). Tra i Tagliatori di Teste: Elio Modigliani, un fiorentino all'esplorazione di Nias Salatan, 1886. Venice: Marsilio Editori. (in Italian).
  6. Modigliani E (1894). L'Isola delle Donne. Milan: Ulrico Hoepli. (in Italian).
  7. Beolens, Bo; Watkins, Michael; Grayson, Michael (2011). The Eponym Dictionary of Reptiles. Baltimore: Johns Hopkins University Press. xiii + 296 pp. ISBN 978-1-4214-0135-5. ("Modigliani", p. 181).
  8. Doria, Giuliano; Salvidio, Sebastiano; Tavano, Maria Luisa. (1999). «Description of Amolops (Huia) modiglianii, new species from Sumatra» Doriana 7 (317): 1–9..

Bibliografia osagarria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Giglioli, Henry Hillyer (1893). Elio Modigliani doktoreak Sumatra erdialdeko azken esplorazioetan eta Engano barnean egindako bilduma etnografikoei buruzko oharrak . Gesellschaft für Ethnographie; Rijksmuseum van Oudheden te Leiden (1893). Internationales Archiv für Ethnographie liburukia VI. Getty Ikerketa Institutua. Leiden : PWM tranpa.
  • Modigliani E (1886). " Escursione nell'isola Nias (a ouest di Sumatra) "". Estratto dal Bolletino della Societa Geografica Italiana, 1886ko urrian. (italieraz).
  • Modigliani E (1887). " Il cota rajia e l'isola di Nias ". Estratto dal Bolletino della Societa Geografica Italiana, 1887ko urtarrila. (italieraz).
  • Modigliani E (1887). L'isola di Nias note geografiche . Presso la Societa Geografica Italiana, Roma . (italieraz).
  • Situmorang, Sitor (1993). Guru Somalaing dan Modigliani "Utusan Raja Rom" Sekelumit Sejarah lahirnya Gerakan Ratu Adil di Toba . Grafindo Mukti. (Indonesieraz).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]