Flora de Pablo

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Flora de Pablo

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakFlora de Pablo
JaiotzaSalamanca, 1952ko otsailaren 25a (72 urte)
Herrialdea Espainia
Hezkuntza
HeziketaSalamancako Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakbiologo molekularra, biologo zelularra eta medikua
KidetzaFarmaziako Errege Akademia

Flora de Pablo Dávila (Salamanca, 1952ko otsailaren 25a) Espainiako medikuntzan doktorea da, biologia zelularrean eta molekularrean aditua.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1975ean Medikuntzan lizentziatu zen eta Salamancako Unibertsitatean Psikologian diplomatu zen. 1976 eta 1979 artean barne-mediku egoiliarra (BAME) eta doktoratu aurreko bekaduna izan zen Salamancako Unibertsitateko Ospitale Klinikoko Patologia Orokorreko Sailean, Endokrinologia Sailean, eta bertan Barne Medikuntzan eta Endokrinologian doktoratu zen. 10 urtez Estatu Batuetan lan egin zuen, lehenik doktoretza ondoko bekadun gisa (1980-1982) eta gero ikertzaile gisa (1984-1991 eta 1995-1996) National Institutes of Health (Bethesda) eta Kaliforniako Teknologia Institutuan (Caltech, Pasadena). 1982-1984 aldian, Bartzelonako Sant Pau Ospitaleko Endokrinologia Zerbitzuko fakultatibo laguntzailea izan zen, eta 1989ra arte ikerketa-proiektuak gainbegiratzen jarraitu zuen.

1991n Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko (CSIC) Ikerketa Biologikoen Zentroko (CIB) ikertzaile zientifiko gisa lanean hasi zen, Madrilen. 2007tik 2008ra Karlos III.a Osasun Institutuko zuzendari nagusia izan zen. Ondoren, CIBeko Biomedikuntza Molekularreko Departamentuko (CSIC) Ikerketa Irakasle izatera pasa zen.[2]

2001ean, Emakume Ikertzaile eta Teknologoen Elkartearen sortzaileetako bat izan zen, eta elkarte horretako lehen presidentea izan zen (2001-2007).[1][3][4][5] Sarritan adierazi du kezkatuta dagoela emakumeek esparru zientifiko eta teknologikoetan egiten duten lana aintzat ez hartzeagatik, bai eta postu garrantzitsuetan eta erabakiak hartzean duten presentzia txikiagatik ere, eta hala jakinarazi du prentsan eta hainbat dibulgazio-artikulutan.[6][7][8][9][10]

Ikerketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1991n Ornodunen Garapeneko Hazkunde Faktoreak ikerketa-taldea sortu zuen, eta 2007an 3D Laborategia: garapena, bereizketa, endekapena izena hartu zuen.[11] Bere ikerketak beti izan du zerikusia biologia zelularrarekin eta molekularrarekin, enbrioiaren garapenarekin, intsulinarekin eta hazkunde-faktoreekin, baita neurogenesiarekin ere. Zuzentzen zuen taldean, bereziki aztertu da prointulinak/intsulinak nerbio-sistema zentralaren garapenean duen zeregina, garapenaren ereduzko sistemetako oinarrizko arazo biologikoei helduz, hainbat ehunen eraketaren azpian dauden mekanismoak ulertzeko helburuarekin. Hainbat ornodun (oilaskoa, sagua) eta zelula pluripotenteak erabiliz, zelulen ugalketa, bereizketa, lehiaketa eta heriotza erregulatzeko mekanismo fisiologikoak aztertzen zituzten, baita egoera patologikoetan duten deserregulazioa ere. Zehazki, beren behaketen translazio biomedikoa planteatu zuten nerbio-sistemaren endekapen-ereduetan, baita degenerazio retiniarretan eta, oraintsuago, Alzheimerren gaixotasunean ere.

Flora de Pablok, buru duen taldeko kideekin batera, Proretina Therapeutics oinarri teknologikoko enpresa sortu zuen.[1][12] Enpresa hori Madrilen sortu zen 2007ko uztailean, CIBeko spin-off-a, Bartzelonako eta Alcala de Henaresko unibertsitateekin lankidetzan. Enpresa klinikan aplika zitekeen terapia bat garatzen hasi zen, baina inbertitzailerik ez zegoenez, enpresa itxi egin zuten 2018an.

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ospe handiko aldizkarietan argitaratutako 140 ikerketa-artikulu baino gehiagoren egilekidea da,[13] eta hauek dira garrantzitsuenak:

  • Insulin is present in chicken eggs and early chick embryos.[14][15]
  • Receptor genes for insulin and insulin- like growth factor I are differentially expressed in Xenopus oocyte and embryos.[16]
  • The developing CNS: a scenario for the action of proinsulin, insulin and insulin-like growth factors.[17]
  • Upstream AUGs in embryonic proinsulin mRNA control its low translation level.[18]
  • Modulation of the PI3Kinase/Akt signalling pathway by IGF-I and PTEN regulates the differentiation of neural stem/precursor cells.[19]
  • The prohormone proinsulin as a neuroprotective factor: past history and future prospects.[20]

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 2001: Carmen de Burgos Dibulgazio Feministaren VIII. Saria, Emakumea eta Zientzia Hegoaldeko Europatik artikuluarengatik, Emakumeari buruzko Ikerketa Historikoen Elkarteak eta Malagako Unibertsitateak emana.[21]
  • 2003: Farmaziako Errege Akademia Nazionaleko dagokion Akademikoa.
  • 2006-2007: Alicia Koplowitz Fundazioko programen koordinatzailea.
  • 2007-2009: SET-Routes University Ambassador (EU programa, European Molekular Biology Laboratory-k (EMBL) koordinatua).[22]
  • 2010 eta 2013: Espainiako 100 Top Emakume Liderren artean aukeratua.[23]
  • 2013: Ana Tutor sarien XIV. edizioan saritua.[24]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2016-02-25). «Flora de Pablo, bióloga celular» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-02-29).
  2. ↑ ««CV Flora de Pablo»» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  3. ↑ Flora de Pablo. (2001). ««Las Científicas y el techo de cristal»» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  4. ↑ ««Nace Asociación de Mujeres Investigadoras para promover igualdad»» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  5. ↑ «MUJERES INVESTIGADORASSe presenta oficialmente en la Universidad Pablo de Olavide La Asociación de Mujeres Investigadoras y Tecnólogas (AMIT)» web.archive.org 2016-03-03 (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  6. ↑ López-Sancho P; Álvarez-Marrón J, De Pablo F, Masegosa Gallego J, Mayoral Gastón MC, Molina Hernández E, Pérez Sedeño E, Puertas Maroto F, Sandalio González LM. (2013). «La Comisión de Mujeres y Ciencia del CSIC: diez años promoviendo la igualdad de oportunidades y la excelencia en el organismo». ARBOR 189 (759): a012..
  7. ↑ ««Inspiradoras excepcionales, además de investigadoras»» web.archive.org (Revista SEBBM 173: 33-34) (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) Tomé, César. (2013-11-23). «"La saga Curie y las otras investigadoras" por Flora de Pablo» Cuaderno de Cultura Científica (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  9. ↑ De Pablo, F.. (2001). «Las mujeres ante la ciencia del siglo XXI. Las científicas y el techo de cristal».. Instituto de investigaciones feministas. Universidad Complutense de Madrid 173. pp. 173-182.
  10. ↑ Pérez-Sedeño, E; Álvarez-Marrón, J., De Pablo, F. y Lòpez-Sancho, P.. (2012). «Las mujeres en la ciencia y la tecnología: perspectiva internacional y situación en España».. Themis 11: 25-36.
  11. ↑ «:: CIB :: Centro de Investigaciones Biológicas» web.archive.org 2014-10-15 (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  12. ↑ «ProRetina Therapeutics, GP Pharm y BCN Peptides forman un consorcio para el desarrollo de terapias innovadoras en el campo ocular - ASEBIO» web.archive.org 2014-10-15 (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  13. ↑ «Flora de Pablo» scholar.google.es (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  14. ↑ De Pablo F.; Roth, J., Hernández, E., Pruss, R.M. (1982). Endocrinology 111: 1909-1916.. .
  15. ↑ Ed. T.B. Schwartz and W.G. Ryan, F. «the Year Book of Endocrinology, 1984». Year Book Medical Pub., Chicago. pp. 31-32.. .
  16. ↑ Scavo, L.; Shuldiner, A.R., Serrano, J., Dashner, R., Roth, J., De Pablo, F. (1991). Proc. Natl. Acad. Sci. USA 88: 6214-6218.. .
  17. ↑ De Pablo, F.; De la Rosa, E.J. (1995). Trends Neurosci 18: 143-150.. .
  18. ↑ Hernández-Sánchez C.; Mansilla A., de la Rosa E.J., Pollerberg E., Martínez-Salas E. and De Pablo, F. (2003). EMBO J. 22: 5582-5592.. .
  19. ↑ Gaizka Otaegi; María J. Yusta-Boyo, E. Vegaño-Vera, Héctor R. Méndez-Gómez, Ana C. Carrera, José L. Abad, Manuel González, Enrique J. de la Rosa, Carlos Vicario-Abejón and Flora de Pablo. (2006). J. Cell Sci. 119: 2739-2748.. .
  20. ↑ de Pablo, Flora; Hernández-Sánchez, Catalina; de la Rosa, Enrique J.. (2018). «The Prohormone Proinsulin as a Neuroprotective Factor: Past History and Future Prospects» Frontiers in Molecular Neuroscience 11  doi:10.3389/fnmol.2018.00426/full. ISSN 1662-5099. (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  21. ↑ (Gaztelaniaz) Pablo, Flora de. (2000-01-05). «Mujer y ciencia desde la Europa del sur» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  22. ↑ «SET-Routes University Ambassador». .
  23. ↑ «100 mujeres líderes en España | Actualidad | yodona.com» www.elmundo.es (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).
  24. ↑ «Dos asociaciones y tres mujeres reciben los premios Ana Tutor 2013. diariovasco.com» web.archive.org 2014-10-14 (Noiz kontsultatua: 2024-02-28).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Flora_de_Pablo&oldid=9612122"(e)tik eskuratuta