Edukira joan

Genero-sistema

Artikulu hau "Kalitatezko 2.000 artikulu 12-16 urteko ikasleentzat" proiektuaren parte da
Wikipedia, Entziklopedia askea

Hijra bat Indian.

Genero-sistemak gizartearen eta sexu-kopuruaren arabera antolatzen dituzten gizarte egiturak dira. Genero rola da, pertsona batek esaten duen guztia adierazten duenean eta horrek adierazten du norberaren burua, gizona, emakumea edo transexuala den esaten digu. Ez dago mugatuta, sexu eta erotismoaren sustapena eta erantzuna. Genero identitatea norberaren esperientzia pertsonala da, generoaren eginkizuna eta gizabanakoarena.

Genero sisitema hau zabalduenetariko bat da. Generoaren binarizazioa sexu eta generoaren sailkapena da, gizonezkoen eta emakumezkoen bi modu ezberdin eta deskonektatuetan. Mugikortasun soziala deskribatzen du, pertsonek genero-rolak gurutzatu edo nahasten dituzte edo genero ez-bitrikoen beste adierazpenekin identifikatzea asko kostatzen zaikie. Intersexuak eta transexualak estigmatizatzen dituzten aurreiritziak ere antzeman daitezke. Genero binarioak sarritan genero-rolak eta genero-identitateak dakartza gizabanakoaren edo emakumezkoen funtzioarekin okupatzen duen gizarte tokia identifikatzeko.

Genero ez-europeoen sistemak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Generoaren binarismoa nabarmena denean, transgeneroek sexuarekin zerikusia duten gizarte-arauek salbuespen garrantzitsua izaten dezakete. Pertsona intersexualak gizonen eta emakumeen artean biologikoki determinatuak ez daudenak, beste bistako berezitasun bat dute. Sistemaren beste desbideratzeak dira, gay-ak, lesbianak, bisexualak, trabestiak edo transexualak dira. Beste kultura batzuek mendebaldeko bitar generoaren independentzia dute.

Homosexualitatearen definizio kulturala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Genero bitar sistemaren arteko gizonen eta emakumeen arteko aldea gizonezko eta emakumezkoen esklusiboki gizonezkoen eta emakumezkoen arteko diferentzietan, oso garrantzitsua da sexu bereko pertsonen arteko sexu-sexualitatea elkarren artean aldatzen dela ikustea. Azpikultura batzuetan, hala nola, transvestites Brasilen, portaera homosexualak bitar generoaren alde batera uzten du. Brasileko homosexual hauek beraien izena legalki aldatu ahalko dute.

Homosexualitatea eta gizartean okupatzen den lekuetan gertatzen diren ondorioak kultura bakoitzean erabat desberdinak izaten dira askotan. Esate baterako, Papua Ginea Berriko zenbait Sambiako tribuetan uste da mutil batek nerabezarora igarotzen duela adineko gizon batek semena, bizitza indarrean jotzen duen semea 12,1 suertatzen bada. Gainera, Sambia herri horiek uste dute gizon batek ezin du bere semena berritu bere kabuz, eta, beraz, errituala pixka bat luzatu ahal izango da, normalean etengabeko arte, zuhaitz batek semen antzeko likido esekita bat egitean eta edaten duenetik orduan.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]