Glòria Trías Rubiés
| Glòria Trías Rubiés | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Bartzelona, 1925eko apirilaren 22a (99 urte) |
| Herrialdea |  Katalunia |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Antonio Arribas Palau (en)  |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Bartzelonako Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | arkeologoa eta unibertsitateko irakaslea |
| Enplegatzailea(k) | Bartzelonako Unibertsitatea Granadako Unibertsitatea Balear Uharteetako Unibertsitatea |
| Lan nabarmenak | ikusi
|
.jpg)
Glòria Trías Rubiés (Bartzelona, 1925eko apirilaren 22a) iberiar penintsulako zeramika grekoan espezializatutako arkeologo kataluniarra da. Antonio Arribas Palau arkeologoarekin ezkonduta egon zen.[1]
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Joaquín Trías Pujol zirujauaren eta Margarita Rubiés Montjonellen alaba. Familia ugari batean hazi zen, Glòria seigarren neska baitzen eta hiru neba txiki baitzituen. Espainiako Gerra Zibila hasi zenean, familiakoengandik urrundu egin zen. Frantzian erbesteratuta, eta Paun moja-eskola batean sartu zuten, Damas Negrasen hain zuzen, Bartzelonako eskolako ordena berean. 1939an familia osoa bildu zen Carcassonen. Alemaniak Frantzia okupatu zuenean, 1942an Andorrara joan ziren.
1944 eta 1949 artean Filosofia eta Letrak ikasi zituen Bartzelonako Unibertsitate Zentralean. Zenbait irakasle izan zituen, hala nola Luis Pericot García, Alberto del Castillo Yurrita eta Javier Salas Bosch, baina ia ez zuen haiekin traturik izan, konpromisoak zirela-eta, maiz egiten baitzituen bidaiak. Jaume Vicens Vivesen oroitzapen gehiago gordetzen ditu, urte haietan ikaskide izan baitzen Antonio Arribas senarrarekin batera.
Lizentziatu ondoren, Bartzelonako Unibertsitateko Historiaurreko katedradun Martín Almagro Basch-ek, Bartzelonako Kataluniako Arkeologia Museoko eta Ampurietako (Girona) indusketen zuzendariak orientatu zuen Arkeologiara. 1950eko hamarkadaren amaiera arteko hurrengo kanpainetan parte hartu zuen.
Frantsesari buruz zuen ezagutzari ingelesa gehitu zion Ingalaterrako egonaldiari esker, 1949an. Han, ahizpa bat bizi zen, Oxfordeko 'collegeetako' ikasleentzako espainiar irakasle lanetan.
Canfranc eta Jacako ikastaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1951ko abuztuaren 6tik irailaren 5era bitartean, Numismatikako Katedraren irakasle laguntzailea zela, Canfranc-en Antonio Beltrán Martínezek antolatutakoTeknika Arkeologikoaren Ikastaro Praktiko batean parte hartu zuen. Besteak beste, Nino Compañíriz Lamboglia irakaslearen zeramika espainolari buruzko ikastarora joan zen, eta Italiarako bi ikasketa-beketako bat lortu zuen, María Ángeles Mezkíritz Irujo lagun zuela.[2][3][4] [5]Arkeologia erromatarrean espezializatu zen Bordigherako Ligures Ikasketen Nazioarteko Institutuan. Horrez gain, Bigarren Mundu Gerraren ondoren oso kaltetutako Albintimilium hiri erromatarrean (Ventimiglia)[5] indusketetan parte hartzeko aukera izan zuen. Jakan egindako ikastaro horrek 'zirraragarria izan behar zuen haientzat'; izan ere, Ventimigliako indusketetan asko ikasi zuten bi bekadunek zeramikari buruz, baita lan-metodo bat ere, 'eta zeramika klasikoak ezagutzeko modu bat, etorkizuneko ikerketa-karreretan oso onuragarriak izan zirenak'. Gainera, biek gogoratzen dutenez, 'gauez, Lamboglia irakasleak ez zekitela nahikoa latina eta hobetu egin behar zutela uste zuenean, Tazitora itzultzen zuten'.[5]
Espainian, Italian eta Ingalaterran[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1953 eta 1965 bitartean, Bartzelonako Unibertsitateak irakasle laguntzaile kontratatu zuen hainbat irakasgaitan. Bere hizkuntza ezagutzari esker, Almagro irakasleak Greziako zeramikak ikastera animatu zuen, eta, hala, bere doktoretza-tesia eta gaiari buruzko erreferentzia-liburua abiarazi zituen. Nazioarteko ikertzaile askok horren berri izan zuten. Horri dagokionez, Bartzelonan Brian R. Shefton ezagutu ondoren, 1954an Oxforden lan egiteko aukera izan zuen, British Council-en laguntzarekin, John Beazley-rekin, arlo horretan benetako jakituna baitzen eta haren jarraitzailetzat jotzen baita. Han, Beazley-ren eta Shefton-en jarraibideei jarraituz lan egin zuen gai horretan. Ordura arte Iberiar penintsulan aurkitutako zeramika grekoak sailkatzeko metodologia ikasi zuen.[5]
William L. Bryant Fundazioaren diru-laguntzari esker, 1954 eta 1956 bitartean Iberiar penintsulako hainbat museo bisitatu zituen eta ordura arte ezagutzen ziren zeramika grekoak katalogatu zituen.[5]
1955ean beka bat lortu zuen hiru hilabetez Erromako Historia eta Arkeologiako Espainiako Eskolan (EEHA) egoteko. Mercedes Vegasekin egon zen, 'biak dira zentro horretan agertzen diren lehen bi emakume-izenak'.[5] Jakintza horrek guztiak garrantzi handia izan zuen argitaratutako lanean.
Pollentia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1957an, urte handia izan zuen bizitzan: Antonio Arribasekin zuen harremana eta Pollentiako aztarnategi arkeologikoarekin (Alcudia, Mallorca) zuen harreman profesionala. Urte horretan bertan, William L. Bryant Foundation fundazioak Hispaniar Amerikar Zentro Arkeologikoa ireki zuen Can Domenech-en (Mallorca). Arkeologia hispanoan mugarria izan zen, eta Antonio Arribas eta Miguel Tarradell izan zituen zuzendari eta Daniel Woods arkeologoa laguntzaile.[6][7] Gloriak katalogazioa zuzendu zuen, egunero berreskuratzen ziren milaka zati eta pieza osoen katalogazioa.
Iberiar penintsulako zeramika grekoak: Beazley metodoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1963an doktoretza lortu zuen 1967an Cerámicas griegas de la Península Ibérica . Estudio histórico-arqueológico (Valentzia, The William L. Bryant Foundations, 1967-1968, bi liburukitan) argitaratutako lan batekin. Lan honen garrantziari dagokionez, honako hau diote lankideek:
«Gaur egun ere nahitaezko erreferentzia da Iberiar zeramika grekoen inportazioaz arduratu diren ikertzaile guztientzat. Denborak aurrera egin arren, liburu honetan argitaratutako dokumentazio- eta ikerketa-lanak indarrean daude. Harrigarria da bere garaian doktoreak egindako lan izugarria. Ez da ahaztu behar Glòria Trías, ordenagailuak, argazki-kamera digitalak eta Internet bidez bibliografia edo dokumentu-oinarriak erraz eskuratzea existitzen ez zen garai batean aritu zela. Datu hauexek nahikoak dira egindako lana baloratzeko: Iberiar penintsulako aztarnategi, museo eta bildumetako zeramika grekoen 1.241 ale inbentariatu, 1.506 argazkirekin eta 429 erreferentzia bibliografikorekin batera.»Xavier Aquilué, Paloma Cabrera, Margarita Orfila. Sant Martí d’Empúries, 2017ko urriaren 2a [8]
1952an lehen argitalpen zientifikoa egin zuenetik 1960ko hamarkadaren bukaerara arte, bai bakarka, bai senarrarekin batera, hogei bat lan egin zituen maila zientifiko handiko aldizkarietan, baita zeramika grekoei buruzko liburua ere.
Andaluzia eta Granada[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1964an, Antonio Arribasek Historiaurreko eta Etnologiako katedradunaren oposizioak gainditu zituen, eta Granadako Unibertsitatera bidali zuten. Gloria bitarteko agregatu lanetan hasi zen unibertsitate berean, eta 1973an Adjunziako oposizioa gainditu zuen. Biek parte hartu zuten proiektu arkeologikoetan: Cerro del Villar (Malaga), Peña de los Gitanos (Montefría), etab. Eta udetan Pollentian.[5]
Balear Uharteak eta Mallorca[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1979an Palma de Mallorcara joan ziren, eta Balear Uharteetako Unibertsitateak etapa berri bat hasi zuen bikotearen bizitzan. Gloria berriro hasi zen ikertzen, batez ere k.a. IV. mendeko greziar materialez betetako pezioa El Sec irlatxoaren ondoan. 1970etik 1972ra, Nino Lamblogiaren zuzendaritzapean, zenbait esku-hartze egin ziren. Sakon aztertu eta 1987an emaitzak argitaratu nahi zituzten, baterako proiektu batean, Damià Cerdàrekin, Javier de Hozekin, Arribas Trías senar-emazteekin batera. Hori guztia, erretiratu arte, Pollentiako lanak utzi gabe.[5]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Gaztelaniaz) «Glòria Trias Rubiés» ArqueologAs (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
- ↑ Alabanza de Mª Ángeles Mezquíriz, Premio Jordá 2001 - Fco Javier Zubiaur Carreño. 1 de abril de 2001.
- ↑ «Curso práctico de Técnica Arqueológica, en Canfranc y Jaca» Argensola. Revista del Instituto de Estudios Oscenses (6): 201-203. 1951 ISSN 0518-4088..
- ↑ Txantiloi:Versalita, Antonio. (1951). «El Curso de Arqueología del Instituto de Estudios Oscenses» Argensola. Revista del del Instituto de Estudios Oscenses (7) ISSN 0518-4088..
- ↑ a b c d e f g h (Gaztelaniaz) Glòria Trías Rubiés, 12 or.. 2020-11-09 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
- ↑ «Alcúdia rememora el cincuenta aniversario de la Fundación Bryant en Pollentia» Última Hora 2007-10-26.
- ↑ Vialás, Helena Jiménez. (2011). «La Bryan Foundation y las excavaciones en Carteia» Carteia III, 2011, ISBN 9788483441671, págs. 161-172: 161–172. ISBN 978-84-8344-167-1. (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
- ↑ Aquilué, Xavier; Cabrera Bonet, Paloma; Orfila Pons, Margarita. «Presentación». Homenaje a Glòria Trias Rubiés: cerámicas griegas de la Península Ibérica: cincuenta años después (1967-2017) = Homenatge a Glòria Trias Rubiés : cerámicas griegas de la Península Ibérica: cinquanta anys després (1967-2017). p. 9. ISBN 978-84-393-9615-4. OCLC 1107683951. Consultado el 29 de septiembre de 2020.
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- «Glòria Trias Rubiés. Más que una biografía académica…» Homenaje a Glòria Trias Rubiés: cerámicas griegas de la Península Ibérica : cincuenta años después (1967-2017) = Homenatge a Glòria Trias Rubiés : cerámicas griegas de la Península Ibérica: cinquanta anys després (1967-2017), 2017, ISBN 978-84-393-9615-4, págs. 19-30 (Centro Iberia Graeca): 19-30. 2017 ISBN 978-84-393-9615-4..
- «Glòria Trias Rubiés. Obra científica» Homenaje a Glòria Trias Rubiés: cerámicas griegas de la Península Ibérica: cincuenta años después (1967-2017) = Homenatge a Glòria Trias Rubiés : cerámicas griegas de la Península Ibérica: cinquanta anys després (1967-2017), 2017, ISBN 978-84-393-9615-4, págs. 15-18 (Centro Iberia Graeca): 15–18. 2017 ISBN 978-84-393-9615-4..
- «Cerámicas griegas de la Península Ibérica, un hito en la historia de la arqueología española» Homenaje a Glòria Trias Rubiés: cerámicas griegas de la Península Ibérica: cincuenta años después (1967-2017) = Homenatge a Glòria Trias Rubiés : cerámicas griegas de la Península Ibérica: cinquanta anys després (1967-2017), 2017, ISBN 978-84-393-9615-4, págs. 31-43 (Centro Iberia Graeca): 31–43. 2017 ISBN 978-84-393-9615-4..
