Griselda Pascual i Xufré

Griselda Pascual i Xufré
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Bartzelona, 1926ko otsailaren 11
Herrialdea	Katalunia
Heriotza	Bartzelona, 2001eko ekainaren 8a (75 urte)
Hezkuntza
Heziketa	Bartzelonako Unibertsitatea
Hezkuntza-maila	doktorea
Hizkuntzak	gaztelania; katalana
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, unibertsitateko irakaslea eta Batxilerreko katedraduna
Enplegatzailea(k)	Bartzelonako Unibertsitatea ; Institut Poeta Maragall

Griselda Pascual y Xufré (Bartzelona, 1926ko otsailaren 11a - 2001eko ekainaren 8a)^[1]^[2] ikerketa matematikoari eta irakaskuntzari lotutako zientzialari katalana izan zen. Bere oinarrizko ikerketa lerroa zenbaki algebraikoen teoria izan zen.^[3]^[4]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tradizio artistiko zabaleko eta kezka sozialak zituen familia batean jaio zen. Kultura eta lanbide arloan emakumeen hezkuntza eta garapena baloratzen zituen familia horrek. Aitak, garai hartan margolari ezaguna zen Julio Pascualek, eta izebek, biak eskolako maistrak, Griseldaren garapen intelektual eta kulturalaren alde egin zuten. Griseldak Emakumeen Kultur Erakundean jaso zuen lehen prestakuntza.^[2]

Lehenik eta behin, irakasle ikasketak egin zituen, eta, ondorioz, matematikako ikasketak hasi zituenerako, maistra titulua zuen. 1947ko urtarrilean Zientzia Zehatzetan lizentziatu zen Bartzelonako Unibertsitatean, eta urte horretan bertan unibertsitate bereko irakasle laguntzaile izendatu zuten. Horren ondorioz, Zientzia Fakultateko lehen irakasle emakumea izan zen.^[1]^[2]

1950ean, Tortosako (Tarragona) Irakaskuntza Ertainetako Institutuko katedradun izendatu zuten, eta, geroago, Bartzelonako Maragall Institutuko irakasle, 1965 eta 1968 artean zuzendaritza-karguak bete zituelarik. Institutuko katedradun izan zen 1950 eta 1985 artean.^[2]

Matematikaren Didaktikan espezializatu zen. Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiak (CSIC) beka eman zion. Von Humbold beka bat ere lortu zuen, Geometria diferentziala ikasteko Friburgon (Alemania) 1958 eta 1959 artean. Bartzelonara itzultzean, bigarren hezkuntzako erreforman parte hartu zuen, Matematika Modernoa deiturikoa sartuz.^[2]

Griselda Pascual Zientzia Zehatzetan doktoratu zen 1975ean, eta Bartzelonako Unibertsitateko Aljebrako irakasle titularra izan zen 1985etik.^[5] 1991n Bartzelonako Unibertsitateko Matematika Fakultatean erretiroa hartu zuen lehen emakume irakaslea izan zen, eta bere azken ikasgaia Leopold Kroneckerren obrari buruzkoa izan zen.^[1]^[2]

Legatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Griselda matematikaren irakaskuntza hobetzeko hainbat ekintzatan parte hartzeaz arduratu zen bere karreran zehar. Matematikaren didaktika eta irakaskuntza ertaineko ikasketa-planak erreformatzeko mugimenduetan aktiboki parte hartu zuen. Bigarren hezkuntzako eta batxilergoko ikasleentzat Kanguro probak egiten aktiboki parte hartu zuen.^[5]

Matematika-mintegi eta -kongresu ugaritan parte hartu zuen, estatukoak zein nazioartekoak. Unibertsitateko matematika-liburuen hainbat itzulpen egin zituen, eta horien artean aipatzekoa da Carl Friedrich Gauss-en Disquisitiones arithmeticae lanaren katalanezko itzulpena. Lan horren jatorrizko testua, latinez, 1801ean argitaratu zen. Liburutegi pertsonala -liburuak, artikuluak eta dokumentuak- Bartzelonako Unibertsitate Zentraleko Matematika Liburutegiari utzi dio familiak.^[1]^[2]