Gungnir

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gungnir
Eskandinaviar mitologia
Ezaugarriak
Lee Lawrie, Odin (1939). John Adams Building Kongresuko liburutegia, Washington, D.C.

Eskandinaviar mitologian, Gungnir ("dardara sortzen duena") Odin jainkoaren lantza da. Erasotzailearen jomuga beti jotzeagatik ezaguna da, erasotzailearen trebetasuna edozein dela ere.

Lantza ospetsu honek hil zuen lehen izakia Ymir izan zen, bere atzetik etorritako gauza guztien aita.

Lekukotasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Edda Nagusia edo poetikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Edda Nagusiko Völuspá poemaren arabera, Æsir-Vanir gerra ofizialki hasten da Odin-ek Vanir jainkoen batzar baten gainean lantza bat jaurtitzen duenean. Hala ere, ez da zehazten Gungnir ote zen. Sigrvirgfumál-en, Sigrdrifa walkiriak errunen aplikazio magikoei buruzko aholkuak eta ezagutzak eskaintzen dizkio Sigurdi, eta esaten dio Gungnirrek puntan runak dituela zizelkatuta.[1]

Edda txikia edo prosaikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Edda txikiko 51. kapituluaren arabera, Gylfaginning, Odin Einherjarren burua izango da, Ragnarök-en bataila-eremuan aurrera egiten duen bitartean, urrezko kaskoa, kota-kapa ikusgarria eta Gungnir erabiliz. Ondoren, Fenrir otsoari eraso egingo dio.

Lantzari buruzko informazio gehiago dago Skáldskaparmálen. Lantza Ivaldiren Semeak izeneko ipotxek sortu zuten, Dvalin ipotx errementariaren maisutasunez. Lantza ipotxengandik lortu zuen Lokik, Sif jainkosari ilea moztu ziolako ordain partzial gisa asmatu zuen plan bat zela medio. Lantza hain ondo orekatuta dagoela esaten da, edozein itu jo dezakeela, berdin dio jaurtitzailearen trebetasuna edo indarra.[1]

Erregistro arkeologikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Böksta Harrian ageritako zaldizkoa Odin dela zehaztu bada, orduan irudiak Odin erakusten du Gungnir eramaten, altzea ehizatzen duen bitartean.[2]

Nibelungoaren eraztunean[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Richard Wagnerren opera-zikloan, Nibelungoaren eraztuna, Wotanen (Odinen) lantza munduko zuhaitzaren, Yggdrasil lizarraren, egurraz egina dago eta Wotanen botereak sortzen dituzten kontratuen bidez grabatua. Siegmunden ezpata hausteko erabili du lantza, eta honek Siegmunden heriotza dakar. Wotanek Siegmunden semeak, Siegfriedek, Brünnhilde bere amets magikotik esnatzea eragozten saiatzen denean, Siegfriedek bitan hautsi du lantza, eta Wotan ihes egin du. Azken operan, Götterdämmerungen, Wotan bere gotorlekura, Valhallara, itzuli dela esaten da, lantza hautsita, eta mundutar kontuetatik erretiratu dela.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b (Ingelesez) Lindow, John. (2002). Norse Mythology: A Guide to Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs.. Oxford University Press, 11 or. ISBN 978-0-19-983969-8..
  2. Silén (1993:88–91).

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]