Hazkunde-hormona

Hazkunde-hormona
	Irudi gehiago
Mota	Somatotropin/prolactin (en) eta hormona
Identifikatzaileak
CAS zenbakia	9002-72-6
Gmelin	37845
EC zenbakia	232-666-5
ECHA	100.029.684
MeSH	D013006
RxNorm	61148

Hazkunde-hormona^[1] (GH, ingelesetik: growth hormone), somatotropina (STH) ere deitua, bizitza osoan zehar hipofisi guruinak (zehazki, hipofisiaren aurreko aldeak edo adenohipofisiak) jariatzen duen hormona peptidikoa da. Bi eragin fisioligiko nagusi ditu:

Haurtzaroan eta nerabezaroan gorputzaren hazkunde estimulatu
Karbohidrato, lipido eta proteinen metabolismoan eragin

Egitura kimikoari dagokionez somatotropina pisu molekular gutxiko proteina da (191 aminoazido dituena).

Jariaketaren erregulazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hipotalamoak hazkunde hormonaren hormona askatzailea (GHRH) askatzen du odolera eta hau porta bena hipofisarioaren bitartez hipofisiko somatotropoetara heltzen da. Somatotropoen mintz plasmatikoko hartzaile espezifikoetara lotu eta somatotropinaren jariaketa bultzatzen da.

Hipotalamoak jariatzen duen beste hormona inhibitzaile bat somatostatina da. Hau ere porta bena hipofisiarioaren bidez hipofisira heltzen da eta bertako hartzaileetara lotuz somatotropinaren jariaketa inhibitzen du.

Bestalde, GH-k somatomedina (IGF-1) izeneko beste hormona baten sintesia areagotzen du. Hormona honek atzeraelikadura negatibo efektua burutzen du, hau da, hipotalamoan eta somatotropoetan efektu inhibitzailea eragiten du eta somatostatinaren jariaketa aktibatzen du hipotalamoan. GH-k ere atzeraelikadura negatibo efektua burutzen du hipotalamoan GHRH-ren sintesia eta jariaketa inhibituz eta somatostatinarena aktibatuz.

Gainera, GH-ren jariaketa taupakaria da (taupadaka gertatzen da) eta estresak eta kirolak areagotu egiten dute.

Somatotropinaren eraginak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Haz daitezkeen ehunak haztea eragiten du.
Zelulen tamaina handitzen du.
Zelulen mitosiak bultzatzen ditu, desberdintze prozesuak bizkortuta.
Metabolismoan: proteinen sintesia areagotu, gantz ehunetik gantz azidoen askapena eragin eta gorputzaren glukosa erabilera murriztu erreserba lipidikoen erabilera bultzatuta.