Joan de Beauves
| Joan de Beauves | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | 1522 (egutegi gregorianoa) |
| Herrialdea |  Espainia |
| Heriotza | 1592 (69/70 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | eskultorea |
Joan de Beauves (1522-1592), frai Joan de Beauves bezala ere ezaguna, eskultore imajinagina izan zen, frantziar jatorrikoa, Peti Juan de Beauves eskultorearen semea. Frai edo fraide deitzen zioten, erlijiosoa ez izan arren. Bere lan eskultoriko guztia Nafarroan egin zuen. Bere lana betidanik Nafarroako pizkundeko beste eskultore batzuekin batera egin zuen, hala nola, Pierres Picart, Pedro de Moret, Lope Larrea eta Miguel de Espinal, azken hau Beauvesen koinatua Catalina de Beauvesekin ezkontzeagatik.[1]
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bere aitaren tailerrean hasi zen lanean, Esteban de Obrayrekin batera Iruñeko katedraleko harlanduan parte hartu zuen tailugilea. Geroago, bere aitak, 1533ko uztailaren 1ean, Gabriel Joly eskultore frantziarrarekin kontratu bat sinatu zuen, bere ikasketak eskultore horrek Aragoin zuen tailerrean buka zitzan, non lau urtez egon zen. Formazio hark espresio handiko estiloa utzi zion nolabaiteko klasizismoaren barruan.[2]
Urte horiek igarota, Iruñera itzuli zen aitarekin batera, eta berehala ekin zion ermitau izateari, eskualdeko hainbat baselizatan biziz. Berak «fraidea» sinatzen zuen eta horrela hasi zen ezaguna izaten, baina inoiz ez zen inongo ordenatako kide izan; bere bizimodu nomadak bizilekua aldarazi zion lan berri bat sortzen zitzaion tokian, horrela jakina da Arakilgo San Salvador ermitan egon zela, Iruñan, Lizarran, Irunberrin, Irañetan, Sanduzelain (Iruñako eharresiz kanpoko ermitan), Agurainen (Araba).
Obrak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Untzuren erretaula 1559an egin zuen, duela gutxi bere obra gisa dokumentatu dena, non eskultura-multzo bakar bat zizelkatzen duen Ama Birjinaren Koroatzea irudikatuz, bere seme Jesukristok San Joan Bataiatzailearen eta San Jeronimoren artean, hauen gainean Aita Betierekoa dagoelarik. Irudietan nabari da Jolyren eragina bere espresio eta anatomia gihartsuengatik, eszenarako zenbait aldaerarekin inspiratu zen, (espainiar pizkundean maiz egiten zen bezala) Marcantonio Raimondiren grabatu batean, Rafaelen obra baten original batean.[3]Beauvesek beti bigarren mailan lan egin zuen, beste eskultore batzuekin elkarlanean, eta beti erakutsi ahal izan zuen bere kalitate profesionala, Andre Mariaren irudietan espezialista handia izanik, rafaelesco moduko gozotasun aurpegiekin. Garai hartako imajinagintzan ere aipagarriak dira bere eskulturak, "Gurutziltzatua", [[anatomia] bikainekoa. Horrela ikusten da Lizarrako San Joanen erretaulan, 1563an kontratatua, Pierre Picartekin lankidetzan, zati arkitektonikoa egin zuena, non biluzi handi bat egiten duen Bosgarren Angustiako Kristo-rekin.[4] Bi artista hauek ere elkarrekin lan egiten dute Iruñeko Santiago monasterioko erretaula nagusian. Erretaularen bankuko flagelazioaren eta berpizkundearen erliebeek Lizarrako San Joanen erretaulako pietatearen antzera tratatutako Kristo bat dute. Era berean, “Mendekoste”-ren erliebean ere ikus daiteke. Lerro hori [[Bartzelonako] Mares Museoan] kontserbatutako “Ehorzketa Santua”-ren erliebera hurbiltzen da, eta Beauvesi egotzi zaio duela gutxi. [5] 1570ean domingotarren komunitatetik 1300 dukat jasotzen dituzte ordainketa gisa. 1780 inguruan Antonio Ponzek bisitatutako obra hau, bidaiari handi honek goraipatu zuen. Bisita egin eta hiru urtera, bere egitura barrokoaren arabera eraberritu zen:
| « | Aita Domingotarren elizako erretaula nagusia estilo ertainekoa da, eta merezi du nabarmentzea, erliebe baxuak eta arkitekturako gorputz txikiak baititu. Ez da gutxi leku txarrean egon ez izana, mota honetako beste kontaezin batzuk bezala, eta mehatxupean egon zenarena, haren ordez beste erretaulen arkitektura bezalako maratila bat jartzeko. | » |
| Ponz, Antonio (1792): Viaje fuera de España, II. liburukia, Madril, or. 340. | ||
Otsagabiko erretaula, Miguel de Espinal eskultoreak kontratatu zuen eta Beauves izan zuen laguntzaile. 1574 eta 1578 urteen artean egin zuten. Nafarroako ekoizpenaren erretaularik ederrenetako bat da, Errenazimentu espresiboaren eta erromanistaren arteko trantsizioaren artean. Eskulturari dagokionez, Joan Santuen bizitzako eszenak erakusten ditu, elizaren titularrak eta Kristoren bizitzakoak, Pietatearen erliebea Vatikanoko Pietatearen oso antzekoa dela, Michelangelok egina, konposizio oso klasizista osoarekin.[6]
Beste erretauletan kolaboratu zuen beste artista batzuekin batera, hala nola, Pedro de Moret Iruñeko hozkailua, zeinarekin Irunberriko parrokiako erretaula egin zuen, eta Tabarkoa, zeinaren kontratua 1563an sinatu zen.[7]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ García Gainza, M. Concepción,(1994) El retablo escultórico del Primer Renacimiento en el Arte en Navarra Pamplona
- ↑ VV.AA.(1989) Gabriel Joly y la corriente escultórica francesa Actas del V Coloquio de Arte Aragonés, Zaragoza pp. 113-128.
- ↑ Echeverría Goñi, Pedro Luis y Fernández Gracia, Ricardo. El imaginero Fray Juan de Beauves, pp. 161-170.
- ↑ García Gainza, M. Concepción, (1994) Crucificados del siglo XVI en "El arte en Navarra", 23. faszikulua
- ↑ XVI., XVII. eta XVIII. mendeetako eskultura eta pintura. Renaixement i el Barroc garaia. Fons del Museu Frederic Mares, 3. Bartzelonako Udaletxea. Bartzelona, 1996, fitxa, Mª Concepción García Gainza
- ↑ Garcia Gainza, M. Concepción, (1967) Miguel de Espinal y los retablos de Ochagavia Príncipe de Viana, pp. 339-351
- ↑ García Gaínza, Mª Concepción: "El relieve del entierro de Cristo del Museo Marés de Barcelona",Imafronte nº 8-9 (1992-93), p. 206.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q5953036
Multimedia: Juan de Beauves / Q5953036