Edukira joan

Kakalardo eremita

Wikipedia, Entziklopedia askea
Kakalardo eremita
Iraute egoera

Ia galzorian  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaAnimalia
FilumaArthropoda
KlaseaInsecta
OrdenaColeoptera
FamiliaCetoniidae
LeinuaOsmodermatini
GeneroaOsmoderma
Espeziea Osmoderma eremita
Scopoli, 1763

Kakalardo eremita (Osmoderma eremita) Cetoniidae familiako kakalardo saproxilikoa da, zientziarako Giovanni Antonio Scopolik 1763an deskribatu zuena.[1]

Kakalardo handia da (25-30 mm luze, 14-19 mm zabal). Bizkarralde ilegabea, gaztain kolore ilunekoa, ia beltza, distira berdekara edo gorri ilunekin. Pronotoak luzetarako bi gandor ditu, erdiko ildoa mugatzen dutenak. Dimorfismo sexuala dute: emeak arrak baino obalatuagoak dira, ez hain ganbilak; horrezaz gainera, pronotoko ildoa estutuagoa dute.[2][3]

Baso hostoerorkor (pagadi, harizti, gaztainadi...) zaharretan bizi da. Larbak zuhaitz zaharren zulo handietan garatzen dira.[2]

Iberiar penintsularen iparraldetik Eskandinavia eta Errusiaraino banaturik dago, Euskal Herrian barne. Hala ere, herrialde guztietan populazioak txikiak eta bakanak dira.[2][4] Izan ere, sakabanatzeko oso ahalmen mugatua dute, helduek ez baitituzte 200 metro baino gehiagoko hegaldiak egiten; hortaz, elkarrengandik gertu dauden zulo egokiak behar dituzte. Horiek horrela, populazio bakoitza zulo egokiak dituzten zuhaitz gutxiko masekin loturik egon ohi da.[3]

Kontserbazioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

IUCNren Zerrenda Gorrian ia galzoriko espezietzat hartua da.[4] Bere bizilekuen galera dela-eta, Europar Batasuneko Habitaten zuzentarauak arriskuan dauden animalien zerrendan kokatu du. Basa eta Itsas Fauna eta Landaredian Arriskuan dauden Espezieen Euskadiko Zerrendan ere sartua da, kaltebera kategorian.[5]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Osmoderma eremita (Scopoli, 1763). eu-nomen.eu (Noiz kontsultatua: 2019-11-3).
  2. a b c Osmoderma eremita (Scopoli, 1763). miteco.gob.es (Noiz kontsultatua: 2019-11-3).
  3. a b Osmoderma eremita. Ingurumen, Lurralde Plangintza eta Etxebizitza Saila, Eusko Jaurlaritza, euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2019-11-3).
  4. a b Nieto, A.; Mannerkoski, I.; Putchkov, A.; Tykarski, P.; Mason, F.; Dodelin, B. eta Tezcan, S.. Osmoderma eremita. The IUCN Red List of Threatened Species 2010: e.T15632A105873655, iucnredlist.org (Noiz kontsultatua: 2019-11-3).
  5. Eusko Jaurlaritza. (2013-7-5). Agindua, 2013ko ekainaren 18koa, Ingurumen eta Lurralde Politikako sailburuarena. Honen bidez, Basa eta Itsas Fauna eta Landaredian Arriskuan dauden Espezieen Euskadiko Zerrenda aldatzen da. .

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]