Kazetaritza satiriko

Kazetaritza satirikoa satira erabiltzen duen kazetariari dagokio, normalean umore tonuan, albisteei erreferentzia egiteko. Beste batzuetan, benetako albisteak aurkezten ditu, hala nola fikziozkoak, eta gakoak ematen ditu beti testu horiek fikziozkotzat jotzeko, haien helburua errealitatea agerian uztea baita, gehiegikeriaren, absurdoaren edo parodiaren bidez.

Toni Soler Polòniako zuzendariak kazetaritza satirikoa definitu zuen Jordi Pujolekin gosaldu zuenean, politikari honek programan erakusten zuenari buruz errieta egin zionean, eta honela erantzun zion:

Haien asmoa ez da informazioa ematea, baizik eta zeharka kritikak edo salaketak egitea. Espainian eta Hispanoamerikan kazetaritza satirikoaren tradizio luzea egon da.

Kazetaritza satirikoaren aurrekariak Mexikon (1521-1842)

Kazetaritza satirikoa paskinen bidez hasi zen, mexikar herriaren nahigabeari eta desadostasunari esker, batez ere garaiko gobernuarekin.

Munduko oso herri gutxik dute protesta dinamiko eta eragingarri bat gobernari txar baten aurka, edo laudorio sutsu bat.

"Gaztelar eta indigena arrazek bat egitearen ondorioz sortu ziren ezaugarri ugarien artean, mexikar nazionalitate berriaren idiosinkrasiaren barruan esentzia bat esan nahi izan zutenak, nagusiki, umorezko zaina aipa dezakegu. Mexikar herriaren berezko buru-argitasun eta pikarokeriak zeregin zailenei ekitea ere ahalbidetzen dio, garaipen bat hobeto ospatzea, baina baita ezbeharrik handienak harrapatzea ere, heriotza barne. "

Konkista amaitu berritan, Hernán Cortések, bere kapitainen presioagatik, Cuauhtemoc torturatu zuen bere aberastasunak non zeuden aitortzera behartzeko, Extremaduraren aurkako asmo txarreko zurrumurru olde bat sortu zen. Esaten zen urrea ezkutatu zuela eta azteken enperadorea behartu zuela beste inori ez jakinaraztera non zegoen. Emeki-emeki marmarrak goraka hasi ziren, eta azteken aurka borrokatu ziren soldadu askori bere zatia lapurtzeko maniobra uherrak leporatu zizkion Cortesek. Orduan hasi ziren idazten hainbat taldek ustez egiten zuten isekagatik nahigabezko adierazpen batzuk.

"Cortés Coyoacánen zegoenez eta hormak zurituta eta kareztatuta zeuzkaten jauregi batzuetan zegoenez, non oso ondo idatz zitekeen haietan ikatzez eta beste tinta batzuez -dio Bernal Díaz del Castillok-, goizero orban asko idazten zituzten, batzuk prosaz eta beste batzuk metroz, paskinak bailiran."

Tenochtitlan konkistatu eta hurrengo urteetan, baita erregeordetzaren garaian eta Mexiko independentean ere, dimes eta diretes horiek, paskin moduan, laudorio edo zentsura bat islatzeko irrikaz zeuden jendeak publiko egin zituen. Komunikatzeko eta ideologia adierazteko modu gisa ematen da.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2943864