Méduse ontziaren almadia

Méduse ontziaren almadia; (Le Radeau de la Méduse)
Jatorria
Sortzailea(k)	Theodore Gericault
Sorrera-urtea	1819
Izenburua	Le Radeau de La Méduse
Mugimendua	Cubismo (en)
Honen izena darama	baltsa eta Méduse
Ezaugarriak
Materiala(k)	olio-pintura eta Margo-oihala
Dimentsioak	491 () × 716 () cm ;
Genero artistikoa	margolana
Egile-eskubideak	jabetza publiko
Deskribapena
Oinarritua	The Severed Heads (en)
Iconclass	61A(1816), 46C2922, 31E1 eta Henri) 61B2(SAVIGNY, Henri)
Kokapena
Lekua	Room 700 (en)
Bilduma	Louvreko margogintza saila
Inbentarioa	INV 4884
Jabea	Frantziar Estatua
Historia
Erakusketak	Salon of 1819 (en)

Méduse ontziaren almadia (frantsesez: 'Le Radeau de la Méduse') Théodore Géricaultek 1819ean egindako margolana da. Lan handi hau (491 x 716 zm.) Parisen, Louvre museoan, erakusten da. Erromantizismo frantsesaren benetako ikonoa bihurtu zen berehala.

"Méduse" ontziaren historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Beharbada Théodore Géricaulten lanik gorena izan daiteke (1819). Gaiak benetako ezbehar bati egiten dio erreferentzia, Marmoka (Méduse) ontziak jasan zuen naufragioa baitu oinarri, 1816an Afrikako mendebaldeko kostaldeetan jazotakoa, Arguineko uharrian. Dakarrerako bidean zihoan Marmoka itsasontzia, baina aipatu lekuan hondartu zen 1816ko uztailaren 2an. Salbamendu-txalupa askorik ez, baltsa bat egitea erabaki zuten denek ala denek lekurik izan zezaten onik ateratzeko. Hogei metro luze zen eta zazpi zabalean. Guztira 365 lagun ziren itsasontziko bidaiariak, eta baltsan ehun eta berrogeita hamar lagunek joan behar zuten. Nork non joan behar zuen, hau da, nori zegokion txalupetan abiatu edo baltsan bidaiatzea erabakita bazegoen ere, ezustean jazo zen dena, Méduse fragata hondora baitzihoan. Ofizialik ez zen igo ontzi inprobisatu horretan. Lau txalupek atoian zeramaten baltsa, baina, tamalaren tamalez edo nahita, berehala kableak askatu zituzten, baltsadunak nora ezean lagaz. Hamabost egunez jitoan ibili ziren. Tartean ekaitza, zer jan eta edan gutxi, liskarrak, hilketak, kanibalismoa… 1816ko uztailaren 17an Argus bergantinak bizirik ateratakoak salbatu zituen: hamabost lagun ziren.

Testuingurua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gertaera tragiko hau aukeratu zuenean Géricault oso gertaera ezaguna bilatzen ari zen. Margolana ez zen enkargu baten ondorioa, artistaren beraren ekimen propioa baizik. Horrekin Géricaultek, oso gai polemikoaren bitartez, arrakasta eta bere ibilbideari bulkada handi bat ematea bilatzen ari zen.^[1] Egia esateko gertaera hasierati erakarri zion eta margolana hasi baino lehen dokumentazio lan handia egin zuen: zirriborroak prestatu zituen, bizirik atera zire protagonisteei elkarrizketatu zituen, zehatz mehatz Alexandre Correard, Arts et Métiers erakundearen ingeniariari, eta Jean-Baptiste Savigny kirurgialariari. Méduse itsasontziko arotzetako bat bilatu zuen, bestetik, ezbeharretik onik irtendakoa berau, eta baltsaren eskalazko maketa eginarazi zion. Hiru pertsonaiok (Savigny, Corréard eta arotza) margoan ageri dira. Dokumentazio lan horrek ere hildakoen gorpuak ikusteko ospitaletara eraman zuen. Lehen erakustaldiatik margolana oso polemikoa izan zen; lehen aldiz Pariseko Saloian egin zen hori, 1819an, eta alderen eta aurkaren komentarioak Frantziatik harago zabaldu ziren. Hogeitamar urtekin Géricault mundu guztian ezagutzera eman zen. Artistaren heriotz goiztiarraren ondorioz, 32 urtekin, Louvreko Museoak erosi zuen lan hau.

Balorazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nahiz eta Le Radeau de la Méduse historiarekin eta margolaritza historikoaren lotura zuzena izan zen, genero horrekin haustura bat suposatu izan zuen, batez ere Neoklasizismoak landutakoarekin. Haien neurrien eta orekaren aurrean, margolan hau dramatizmo gainezka dago egina. Haren eragina handia izan zen, bereziki Eugène Delacroix, J. M. W. Turner, Gustave Courbet eta Édouard Manet egileen lanetan.

Margolanaren azterketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Margolanak simetria ez du gordetzen. Nahita bilatutako desordena ikusten da, gertaeraren errepresentazio zuzena izan zitekeena. Egitura piramidal bat ikus dezakegu bi planoen gainean: itsasoa eta zeruaren paisaia, batetik, balsa bestetik. Margolanak biltzen dituen datuak errealak dira: 15 itsasoan galduak Argus itsasontizak jaso zituen.

Almadiaren oinarrian desesperazioa da nagusia, hildakoekin sinbolizatuta. Goruntz, argirutz, itxaropena ikusten dugu oihalan mugitzen dituzten gizonengan sinbolizatuta. Zeruan, aldi berean, hodei beltzen artean, argi-ilunak ikus daitezkeen.

Orokorrean, eszena oso epikoa da eta hori protagonisten jarreretan ikusten da. Koloreak ez dira ugariak: beixetik beltzara, tarteko tonu guztiekin. Atmosfera horrek dramatismoa eta babesgabetasuna zabaltzen du.