María Luisa Navarro Margati
| María Luisa Navarro Margati | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Sète eta Frantzia, 1890 |
| Herrialdea |  Frantzia |
| Heriotza | Buenos Aires, 1947 (56/57 urte) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Lorenzo Luzuriaga (en)  |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | irakaslea, psikologoa eta pedagogoa |
| Kidetza | Lyceum Club Femenino |
María Luisa Navarro Margati, edo Margothi (Sète, Frantzia, 1890 - Buenos Aires, Argentia, 1947) pedagogoa izan zen, Irakaskuntza Erakunde Libreari lotua, Misio Pedagogikoen Patronatuko kidea eta Emakumeen Talde Errepublikanoko lehendakaria.[1][2]
Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Frantzian jaio zen, 1885-1890 artean, non bere jatorri cadiztarreko familia erbesteratua zegoen.[3][4] Madrilen Emakumearen Irakaskuntzarako Elkartean ikasi zuen, erakunde aitzindaria emakumeak hezkuntzan sartzen. Madrilgo Irakasleen Goi Mailako Ikasketen Eskolan jarraitu zituen ikasketak 1909an, Ortega y Gasset, Domingo Barnes edo Luis de Zuluetaren ikaslea izan zen eta María de Maeztu, Gloria Giner, Juana Hontañón eta Lorenzo Luzuriaga ikaskidea. Azken horrekin ezkondu eta proiektu pedagogikoak partekatu zituen, besteak beste, Revista de Pedagogía, Espainiako Bigarren Errepublikaren garaiko hezkuntza-argitalpena.[1]
Gor-mutuen eta Itsuen Ikastetxe Nazionaleko irakasle gisa zuen sonari esker, bekaz bidaiatu ahal izan zuen (JAEren beka bi aldiz jaso zuen, 1908an eta 1930ean).Navarrori beka eman zitzaion pentsiodun gisa, hau da, irteteko baimenak ematen zitzaizkion, baina ez zitzaion laguntza ekonomikorik ematen, horretarako baliabide propioak zituelako. Lorenzo Luzuriaga senarrak inolako murrizketarik gabe gozatzen zuen. Europan zehar bidaiatu zuen metodo pedagogiko berritzaileenak ezagutzeko, eta horretarako lan espezializatuak argitaratu zituen.[1]Beka jaso zuen aldi batean, egonaldiak bost hilabete baino ez zuen iraun, Europako gerraren deklarazioa gertatu baitzen. Hori dela eta, ezin izan zuen lanik egin Brahanek zuzendutako Psikologia Esperimentaleko eta Paidologiako Institutuan eta Jenako Trüper institutuan, haur ezgaituen alderdi psikologikoak eta hezkuntza-tratamenduak ezagutzeko..[5]
Prentsan kolaboratu zuen El Sol egunkariko (1918-1921) Pedagogia Orrialdeko artikuluekin eta, orrialde hau desagertu zenean, bere artikuluak argitaratzen jarraitu zuen La Gaceta Literari-n edo Diario Informaciones egunkarian.[6]
Politikan eta gizartean aktiboki parte hartu zuen, emakumeen eskubideen alde, eta feminismo espainiarraren irudi garrantzitsutzat jo zuten.[7] Besteak beste, Clara Campoamor, Carmen Baroja, Isabel Oyarzábal eta Matilde Huicirekin batera Bakearen aldeko Emakumeen Liga sortzen parte hartu zuen. Lyceum Club Femeninoko kide ere izan zen, eta bertan Literatura atalaren arduraduna zen eta hainbat hitzaldi eman zituen. Horietako batzuk prentsan jaso ziren, hala nola "Psikologia de la adolescencia" edo "Madre e hijos".[1]
1931n, Emakumeen Elkarte Errepublikanoaren lehendakaritza hartu zuen.
1931 eta 1934 urteen artean, Errepublikako gobernuak eskatuta, Emakumearen Etxeko Eskola eta Lanbide Eskola zuzendu zuen eta Misio Pedagogikoetan parte hartu zuen (1931-1934).[6] Espainiako Gerra Zibilaren hasieran, Adin Txikikoak Babesteko Kontseiluaren arduraduna izan zen, eta zentro erlijiosoetan abandonatutako umezurtzez arduratu zen. Elena Fortunek Crónica aldizkarian jaso zuen. Britainia Handian erbestean zegoela, Espainiako haurrak lehen aldiz atera ziren herrialde horretara.
Gerra ostean, familiarekin Britainia Handira erbesteratu zen eta ondoren Argentinara. 1942tik 1944ra arte Didaktikako irakasle izan zen Tucumango Unibertsitatean, eta 1946an Espainiako Demokraten Kanpoko Laguntzarako Batzordeko buru.
Buenos Airesen hil zen 1947an.
Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Argitaratutako lanen artean, honako hauek nabarmendu behar dira
- "La educación de los niños: Pedagogia de Fenelón" (1919)
- "Antología de Rousseau" (1931)
- Haur gormutuen hezkuntzari buruzko bere uztako liburuak, 1921 eta 1927an argitaratutakoak
- Lorenzo Luzuriaga senarrarekin batera 1922an Revista de Pedagogia sortu zuen, 1936 arte argitaratuko zena.[1]
- 1936an, Adin Txikikoak Babesteko Kontseilu Nagusiko kide izendatu zutenean, La enseñanza de la lectura y la escritura en la enseñanza primaria argitaratu zuen.
Eponimoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Hezkuntza Bereziko María Luisa Navarro Margati ikastetxea, Valdepeñasen.[8]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e La participación de las mujeres en la difusión de la cultura (1920-1936). Aproximación a través de las fuentes hemerográficas. Begoña García Maldonado Derecom Número 4, diciembre-febrero 2011 Consultado 16 de marzo de 2017
- ↑ «María Luisa Navarro Margothi» csic.es.
- ↑ «Fundación Fernando de Castro y sus mujeres» http://www.focusonwomen.es 14 de mayo de 2015.
- ↑ Beatriz Peyrot. (20 de enero de 2013). Maestras Republicanas. .
- ↑ "Autoridad femenina y reconstrucción biográfica: el caso de las primeras psicólogas españolas". Carmen García Colmenares. Revista nº 3; 2006 Universidad de Valladolid
- ↑ a b Cotelo Guerra, Ma Dolores. (2000). «María Luisa Navarro de Luzuriaga: una vida anónima en el exilio europeo (1936-1939).» Sarmiento.
- ↑ «La Escuela de la República» laescueladelarepublica.es.
- ↑ «María Luisa Navarro Margati» educateca.com.
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- “Maria Luisa Navarro de Luzuriaga. Una vida anónima en el exilio europeo (1936-1939)”, María Dolores Cotelo Guerra. (Sarmiento, Anuario galego de historia de la educación nº 4 )
- “De España a Argentina: Los profesores universitarios exiliados por la Guerra (1936-1939)”. María Aranzazu Díaz-Regañón (Actas del IV SImposio de Historia actual. Logroño 2002)
