María Teresa Ruiz

Wikipedia, Entziklopedia askea
María Teresa Ruiz

Bizitza
JaiotzaSantiago, 1946ko irailaren 24a (77 urte)
Herrialdea Txile
Hezkuntza
HeziketaPrincetongo Unibertsitatea 1973) doktoretza : astrofisika
Txileko Unibertsitatea 1971) gradu : astronomia
Liceo 7 Luisa Saavedra de González (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakastronomoa, katedraduna eta ikertzailea
Atletismoa
Errekorrak
Berezitasuna Irizpidea Data M
Marka pertsonalak
Berezitasuna Lekua Data M
 
Enplegatzailea(k)Chilean Academy of Sciences (en) Itzuli
Jasotako sariak
KidetzaNazioarteko Astronomia Elkartea

María Teresa Ruiz González (Santiago, Txile, 1946ko irailaren 24a) astronomoa da. Zientzia Zehatzen Sari Nazionala (1997) eta L'Oréal-UNESCO saria (2017) jaso ditu. Txileko Zientzia Akademiako lehen lehendakaria izan zen.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1971ean Astronomiako lizentziatura lortu zuen Txileko Unibertsitatean. Gero, Princetongo Unibertsitatean jarraitu zituen ikasketak, eta astrofisikako doktoretza lortu zuen. Unibertsitate bietan titulu horiek lortzen zituen lehenengo emakumea izanik.[2]

Triesteko Astronomia Behatokiko ikertzaile elkartua izan zen 1975 eta 1976 bitartean, eta ikertzaile bisitari gisa ere lan egin du, bai Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoko Astronomia Institutuan, bai New Yorkeko Institute for Space Studies, zein National Aeronautics and Space Administration delakoan (1978-1979). Azken urte horretatik aurrera, Astronomia Sailean irakatsi du, lehenik irakasle elkartu gisa (1979-1989) eta gero titular gisa.

2000. urtean Guggenheim bekaren onuraduna izan zen eta sari garrantzitsuak lortu zituen, hala nola Errektoretza Domina, Zientzia Zehatzen Sari Nazionala 1997an (irabazi zuen lehenengo emakumea izanik) edo Amanda Labarca kondekorazioa.

Ruiz, 2015ean.

Txileko Astronomia Garatzeko Fundazioaren eta Astrofisika eta Antzeko Teknologien Zentroaren (CATA) buru da. 2015aren amaieran, Txileko Zientzia Akademiako buru izateko hautatu zuten lehen emakumea izan zen.[3]

2016ko irailean iragarri zen L'Oréal-UNESCO Saria jasoko zuela Emakumeak Zientzian 2017 saria. Sari hori martxoan jaso zuen Parisen, Frantzian, egindako ekitaldi batean.[4][5][6] Epaimahaiak bere erabakia hartu zuen enana café izeneko aurkikuntzan eta izar apalen gainean egindako lanagatik, bere bilakaeraren azken etapan dauden izarrak barne.[7]

Sariak eta Aitortzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2019ko martxoaren 8an, Emakumearen Eguna, egindako esku-hartze artistikoa, María Teresa Ruiz astronomoaren omenez.
  • Presidentetza Katedra Zientzietan (1996).
  • Errektoretza-domina, Txileko Unibertsitatea (1996).
  • Zientzia Zehatzen Sari Nazionala (1997).
  • Errektoretza Domina, Txileko Unibertsitatea (1998).
  • Zientzia Akademiako kide osoa (1998az geroztik).
  • Guggenheim beka (2000).
  • Merituaren domina: Amanda Labarca (2000).
  • BBCko 100 emakume (2017).
  • L'Oréal-UNESCO saria Emakumeak Zientzian (2017).[4]
  • Ohorezko Legioa, Chevalierren maila (Caballero) (2020)[8]

Lana[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Liburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Hijos de las estrellas (B edizioak, 1998; Eztabaida, 2017)[9]
  • Txiletik, zeru izartsua: astronomiarekin liluratzeko irakurketak (2013)[10]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ «María Teresa Ruiz es elegida presidenta de la Academia Chilena de Ciencias - Universidad de Chile» uchile.cl.
  2. ↑ María Teresa Ruiz: "El universo es muy raro y pasan cosas que escapan a la lógica". .
  3. ↑ «María Teresa Ruiz es elegida presidenta de la Academia Chilena de Ciencias» Universidad de Chile 17 de diciembre de 2015.
  4. ↑ a b Announcement of Laureates of 2017 L’Oréal-UNESCO For Women in Science Awards. UNESCO 4 de octubre de 2016.
  5. ↑ «María Teresa Ruiz suma nuevo premio a su exitoso palmarés» La Tercera 30 de septiembre de 2016.
  6. ↑ María Teresa Ruiz por su premio "Women in Science": "Esto demuestra que hay mujeres que hacen ciencia y lo hacen bien". 24 de marzo de 2017.
  7. ↑ «Profesora María Teresa Ruiz recibió premio Mujeres en la Ciencia L'oréal-Unesco» uchile.cl.
  8. ↑ «María Teresa Ruiz recibió la Orden Nacional de la Legión de Honor entregada por el gobierno francés - Universidad de Chile» uchile.cl.
  9. ↑ Gran convocatoria al lanzamiento del libro "Hijos de las estrellas". Universidad de Chile 22 de junio de 2017.
  10. ↑ CATA. María Teresa Ruiz lanza libro de astronomía para jóvenes. Centro de Astrofísica y Tecnologías Afines.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=María_Teresa_Ruiz&oldid=9637771"(e)tik eskuratuta