Edukira joan

Mercedes Gómez Otero

Wikipedia, Entziklopedia askea
Mercedes Gómez Otero
Bizitza
JaiotzaMadril, 1915 (108/109 urte)
Jarduerak
Jarduerakjostuna
KidetzaEspainiako Alderdi Komunista

Mercedes Gómez Otero, “Merche”, (Madril, 1915eko abuztuaren 10a – ?) Francoren diktaduran errepresaliatutako espainiar komunista antifrankista izan zen. 21 urte eman zituen kartzelan.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aita, Mamerto Gómez, tranbia-gidaria, sozialista eta UGTko afiliatua, 1921ean hil zen. Ama 1921ean hil zen. Hamabi urte bete arte ikasi zuen, eta orduan hasi zen jostun ikasten. Gazte Sozialista Bateratuetan (JSU) afiliatu zen, eta Langile eta Nekazari Milizien Antifaxistetan (MAOC) ere sartu zen. Erakunde hori Bosgarren Erregimentuaren aurretik egon zen.[1]

Gerra zibilaren hasieran, joste-tailer batean ari zen lanean, eta Madrilgo Mexiko kaleko eraikin batean, atezain gisa. Espainiako Alderdi Komunistan (PCE) sartu ondoren, jostun gisa hasi zen, uniformeak egiten ziren josketa-tailer batean. Ondoren, Madrilgo Ospitale Nagusian egin zuen lan, erizaintzako laguntzaile gisa.[1][2]

1938ko amaieran, beste gazte komunista batzuekin batera, Bartzelonako Koadro Eskola batera bidali zuten. Madrilera itzuli zenean, Emakumeen Batzordeko kide izatera pasatu zen, Madrilgo PCEko Batzorde Probintzialaren barruan. Gerra zibila amaitu zenean, Alacantera ihes egin zuen, ontziratu ahal izateko esperantzarekin. Hiriko zinema batera eraman zuten, eta Madrilera itzuli ahal izan zen, hantxe hasi baitzuen lan klandestinoa. Atxilotu egin zuten, eta, handik egun batzuetara, Ventasko emakumeen kartzelara eraman zuten. Bertan, besteak beste, Isabel Alvarado, Paz Azzati eta Matilde Landa komunistekin egin zuen topo han.[1]

Epaiketa 1941eko abenduan izan zen, eta hogei urteko zigorra ezarri zioten. Gerra espedienterako indultua jaso zuen, baina ezin izan zuen kartzelatik irten, gerraosteko kausa oraindik zain zuelako.[1] Segoviako espetxera eraman zuten, eta, espetxeko administrazioan lan egiten zuen Consuelo Peon presoari esker —beste batzuen artean bere espedientea sartu zuen—, aske utzi zuten.[3]

Klandestinitatean jarraitu zuen, eta han lotura lanetan aritu zen propaganda eta oharrak eramaten. Madrilen hiri-gerrillarentzako informazio-talde bat eratzen lagundu zuen. María Teresa Toralekin harremanetan jartzen ere lagundu zuen, taldeari osasun-laguntza eman baitzion. Falangeko azpiordezkaritzaren atentatuan parte hartu zuen Cuatro Caminos auzoan. Sevillan atxilotu zuten berriro, eta Ventasko espetxera eraman zuten, Segurtasuneko Zuzendaritza Nagusitik igaro ondoren. Heriotza-zigorra ezarri zioten, eta hogeita hamar urtera kommutatu zioten. Ventasen, Petra Cuevasen zigor-ziega bateko itxialdiaren aurrean, Antonia Garcia eta Soledad Realekin batera gose-greba egin zuen, eta Malagako espetxera bidali zituzten. 1948an Juana Doñarekin batera Segoviako espetxera eraman zuten.[1]

1946an nazioarteko kanpaina bat egin zen Gomez Otero, Isabel Sanz Toledano eta Maria Teresa Toralen heriotzaren kommutazioa lortzeko.[4][5][6]

Gose greba Segoviako kartzelan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1949ko urtarrilean txiletar M. Klinfel abokatuak espetxea bisitatu zuen Francoren diktadurako funtzionarioekin batera, espetxe sistemaren egoera ezagutzeko. Hainbat presori galdetu zien, tartean Maria Salvori, eta hainbat irregulartasun kontatu zituzten, baina Gomez Oterok, espetxearen baldintza penagarriez hitz egiteaz gain, Francoren erregimenaren aurka borrokatzeagatik preso zeudela esan zuen azkenean. Gau horretan bertan, Diziplina Batzordeak erabaki zuen zigorra indibiduala izango zela eta Gomez Otero zigor ziega batean sartuko zutela, denbora mugagabez, ondorioz beste preso politikoek eta komun batzuk ere gose greba egin zuten.[7] Horren aurrean, Diziplina Batzordeak giltzapetutako preso guztientzako zigorra adostu zuen, erabateko inkomunikazio zigor kolektiboa, ahoz zein idatziz, baita ekonomatoaren itxiera, eskulanak debekatzea, pasealekuak kentzea eta enkarguak sartzea ere, agindu berria izan arte. Gainera, Araudia aplikatu zitzaien eta, falta oso astunagatik, hirurogei eguneko kartzela-zigorra ezarri zitzaien, eta barkatutako denbora galtzeko proposamena Patronatuari.[3] Presoei atzera egiteko eskatu zieten, baina uko egin zioten, ondorio kaltegarriak izan arren.[8]

Gomez Otero Alcala de Henareseko kartzelara eraman zuten Segoviako kartzela desegitean. Han, 1959an, PCE utzi zuen. 1961ean irten zen kartzelatik.[1] Irten ondoren, Tomas Venerosorekin ezkondu zen, Socorro Rojokoa izateagatik preso egondakoa. 2004an elkarrizketa bat egitea onartu zuen, Celestino Uriarte eta klandestinitatean egindako lana gogoratzeko.

Memoria historikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Haren testigantza Julia Juánizek zuzendutako Celestino Uriarteren bizitzari buruzko Kamarada dokumentalaren parte da, Juan Ramon Garairen Clandestinidad y Resistencia Comunista liburuan oinarritua.[9]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c d e f [https://carlosfr.com/wp-content/uploads/2020/04/mercedes-gomez-otero-una-luchadpra-comunista.pdf «MERCEDES GOMEZ OTERO, “MERCHE”: UNA LUCHADORA COMUNISTA, COMBATIVA Y COMPROMETIDA CONTRA EL FRANQUISMO.»] II Congreso sobre la Historia del PCE 2007.
  2. dice, Félix. (2017-04-13). «Las milicianas que no fotografió Capa» lamarea.com.
  3. a b Santiago VEGA SOMBRÍA , Juan Carlos GARCÍA FUNES. [https://gredos.usal.es/bitstream/handle/10366/128651/Lucha_tras_las_rejas_franquistas_La_pris.pdf?sequence=1&isAllowed=y «LUCHA TRAS LAS REJAS FRANQUISTAS. LA PRISIÓN CENTRAL DE MUJERES DE SEGOVIA»] Studia. historica.
  4. «[Carta 1946 mar. 3, Paris, [Francia] [a] Gabriela Mistral, Londres, [Inglaterra] [manuscrito] Marie-Claude Vaillant-Couturier, Teresa Andres.»] BND: Archivo del Escritor.
  5. Irene Abad. (2009). [https://todoslosnombres.org/wp-content/uploads/2022/01/investigacion138_1.pdf «LAS DIMENSIONES DE LA «REPRESIÓN SEXUADA» DURANTE LA DICTADURA FRANQUISTA»] University of Utah.
  6. «María Teresa Toral Peñaranda: pesos atómicos y compromiso político - Principia» principia.io.
  7. «La histórica huelga de hambre de las presas políticas en Segovia de la que seguramente nunca has escuchado hablar» Derecho Penitenciario 2020-03-16.
  8. resistenteseu – Página 2 – Mujeres Resistentes. 2020-07-12.
  9. (Gaztelaniaz) «CELESTINO URIARTE. CLANDESTINIDAD Y RESISTENCIA COMUNISTA | JUAN RAMON GARAI | Casa del Libro» casadellibro 2008-10-29 (Noiz kontsultatua: 2024-06-28).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]