Merkuriar iraunkor

Merkuriar iraunkor
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Plantae
Ordena	Malpighiales
Familia	Euphorbiaceae
Generoa	Mercurialis
Espeziea	Mercurialis perennis; Linnaeus, 1753

Merkuriar iraunkorra^[1] (Mercurialis perennis) Euphorbiaceae familiako landare-espezie baten izen arrunta da. Libragarri moduan erabiltzen dute.

Deskribapena

Landare bizikorra, dioikoa, kizkurra, sakabanatua eta ilelatza da. 20-50 cm-ko altuera duten zurtoin sinpleak, tenteak, belarkarak, zorroztarriak oinarrian, soilik mintz-katafiloekin, oso hostotsuak goiko aldean; errizoma herrestaria. (2)4-11 x (1)3-6 mm-ko hosto meheak, sorta berde ilunekoak eta argiagoak, apur bat ilelatzak, trikoma zurrun ugariagoak dituztenak enbidoan, obadetan edo obado-lantzeolatuetan, krenatu-horzdunak, akuminatuak, kordatuak edo kuneatuak; 5-15 mm-ko hosto-txorten ilelatzak; estipula triangeluar ilelatzak. Lore maskulinoak glomerulu txikietan (6-12), urrutikoak, pauzifloroak, hostoak baino luzeagoa den pedunkulu filiforme baten gainean; lore femenino bakartiak, bikiak edo 4 lorerainoko faszikulu laxoetan, luzaro pedunkulatuak. 2 mm-ko sepaloak, obulutegi zabalak, glabroak, berdexkak. 4-5 x 6-8 mm-ko fruitua, dentsitate ilelatza; 5 (7) cm-rainoko pedunkulua heldutasunean. 3-3,5 mm-ko haziak, globulosoak, grisaxkak, apur bat zimurtsuak. Kromosoma-kopurua hau da: 2n = 42*, 64, 66*, 84*.^[2]

Banaketa eta habitata

Mendiko leku fresko eta itzaltsuetan dago, pagadietan eta harizti atalaseetan, lurzoru eutrofikoetan; 100-1750 metroko altitudean. Europan zehar irregularki banatuta dago, mendebaldeko Asiara eta iparraldeko Afrikara iristen da. Iberiar penintsulan, batez ere iparraldeko aldean dago, baina Andaluziako hegoaldeko leku isolatuetara ere iristen da.