Olha Franko
| Olha Franko | |
|---|---|
.jpg) | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Viriv (en)  , 1896ko uztailaren 24a |
| Herrialdea |  Austria-Hungariako Inperioa Mendebaldeko Ukrainako Herri Errepublika Ukrainako Herri Errepublika |
| Heriotza | Lviv, 1987ko martxoaren 27a (90 urte) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Petro Franko |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | sukaldaria, idazlea eta cooking researcher (en) |
Olha-Maria Fedorivna Franko[1][2] (ukraineraz: Ольга-Марія Федорівна Франко), jaiotzez Bilevytx, (ukraineraz: Білевич; Vyriv, 1896ko uztailaren 24a – Lviv, 1987ko martxoaren 27a) ukrainar idazle eta sukaldaria izan zen, Ukrainako lehen errezeta-liburua sortzeagatik ezaguna.
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1896ko uztailaren 24an jaio zen Vyriv herrian, Teodor Bilevytx apaizaren eta haren emazte Olharen lau seme-alabetatik gazteena[2][3]. Buskeko Markian Xaxkevitx ikastetxe pribatuan ikasi zuen[2]. Gero sukaldaritza ikasi zuen Vienako Nekazaritza Goi Eskolan bi urtez[4].
1929an, Praktitxna kukhnia errezeta-liburua argitaratu zuen Kolomyian. Galitziako errezetetan zentratu zen. Ukrainako lehen errezeta-liburuetako bat omen zen[5][6]. 1991n, liburu hau berrargitaratu zen[5][7] eta 2019an berriro, Marianna Duxarren hitzaurrearekin[8].
1937an, bigarren liburua argitaratu zuen, Vsenarodna kukhnia[4].
Sobietar Batasunean Olha Frankoren liburuak ez ziren inoiz argitaratu literatura «burgesa» gisa[9].
1987an hil zen, 90 urte zituela[5].
Bizitza pertsonala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]15 urte zituela, Petro Franko ezagutu zuen, bere nebaren laguna[3]. 1919ko otsailaren 4an ezkondu ziren Polonytxni herrian[2]. Ivan Franko idazlearen errain bihurtu zen[5][7]. Senarra 1941ean hil zuten arren, Olhak ez zuen inoiz horren berri izan[4].
Bi alaba izan zituen: Vira-Maria (1923-1996) eta Ivanna-Oleksandra (Asia, 1925-1978)[2].
Olha Franko bere amaginarrebarekin nahasten da askotan, biek izen bera baitzuten[2][7].
Omenaldiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2024an, Olha Frankori buruzko film biografiko bat sortu zuten: Smak svobody. Paper nagusia Irma Vitovskak antzeztu zuen[10][11]. Estreinaldia 2024ko martxoaren 7an izango da[11].
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ 156. Alfabeto zirilikoz idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistema. Gasteiz: Euskaltzaindia (argitaratze data: 2009-02-27) (Noiz kontsultatua: 2024-07-11).
- ↑ a b c d e f (Ukraineraz) Тихолоз, Наталя. «ПАНІ ДОМУ: штрихи до портрета Ольги-Марії Франко з Білевичів» Франко:Наживо 2020-07-21 (Noiz kontsultatua: 2024-03-01).
- ↑ a b (Ukraineraz) Бомко, Ольга. «Ольга-Марія Франко – відома львівська кулінарка та авторка книг Львів» Lvivyanka (Noiz kontsultatua: 2024-03-01).
- ↑ a b c (Ukraineraz) Терещук, Галина. «Галицька кухня багата таємницями» Радіо Свобода 2012-04-20 (Noiz kontsultatua: 2024-03-01).
- ↑ a b c d (Ingelesez) Buryk, Michael. «Ukrainian British chef and author offers a fresh look at Ukrainian cuisine» The Ukrainian Weekly 2018-09-07 (Noiz kontsultatua: 2022-03-04).
- ↑ (Ingelesez) «Ukrainian Gastronomic Identity: Tastes We Almost Lost» Ukrainian National Museum of Chicago (Noiz kontsultatua: 2022-03-04).
- ↑ a b c (Ukraineraz) «"Всенародна кухня" Ольги Франко - Львівська Поштa» Львівська Поштa (Noiz kontsultatua: 2022-03-04).
- ↑ (Ukraineraz) «Чому варто сходити на вечірку інтроверта #умістілітератури» City of Literature 2020-12-30 (Noiz kontsultatua: 2022-03-04).
- ↑ (Ukraineraz) ««Смак свободи» — українське кіно з кулінарними історіями. Гості — Наталія Тихолоз, Олена Моренцова» «У своїй тарілці» з Оленою Брайченко 2020-12.
- ↑ (Ukraineraz) «"Смак свободи": Ірма Вітовська у фільмі про старовинну українську кухню» Vogue 2023-07-11 (Noiz kontsultatua: 2024-03-01).
- ↑ a b (Errusieraz) «Магия аутентичной кухни - смотрите трейлер украинского фильма "Смак свободи"» Радiо Люкс 2024-02-21 (Noiz kontsultatua: 2024-03-01).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q20070489
Multimedia: Olga Franko / Q20070489