Pilar Ruiz-Lapuente

Wikipedia, Entziklopedia askea
Pilar Ruiz-Lapuente

Bizitza
JaiotzaBartzelona1964ko maiatzaren 18a (59 urte)
Herrialdea Katalunia
Hezkuntza
HeziketaBartzelonako Unibertsitatea
Doktorego ikaslea(k)Miguel Zumalacárregui (en) Itzuli
Carlos García-García (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
katalana
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakastronomoa, astrofisikaria eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)Bartzelonako Unibertsitatea
Jasotako sariak
KidetzaSupernova Cosmology Project (en) Itzuli
Academia Europaea (en) Itzuli

Pilar María Ruiz Lapuente (Bartzelona, Katalunia, 1964ko maiatzaren 18a) kataluniar astrofisikaria da, Bartzelonako Unibertsitateko irakasle jarduera akademikoak egiten dituena.

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1998an, Supernova Cosmology Project-eko kideetako bat izan zen, eta unibertsoaren hedapena azkartzen ari dela jakin zuen.[1]

SN1572, Tychoren Supernova 1572ren 'guraso-gaia'

2004an, nano zuri baten lagun izan zen izarraren bila zebilen lan-taldearen buru izan zen. 1572 SN supernoba ezagunean izan zen, besteak beste, Tycho Brahe astronomo ospetsuak 1572an behatua.[2] 2012an, Jonay González Hernándezekin eta beste kolaboratzaile batzuekin batera, SN 1006 supernoba historikoaren eremua aztertu zuen. Haren lanak supernoba hori bi nano zuriren fusiotik datorrela iradokitzen du.

Oro har, Ruiz -Lapuentek iradokitako metodoak oihartzun handia izan du, eta Magallaesen Hodei Handiko supernoble-soberakinei ere aplikatu zaie, Schaefer eta Pagnottaren kasuan bezala. Horietan ere, 'guraso' eboluzionatuak baztertu ahal izan dira, eta, kasu batean, nano zurien bat-egitea iradoki da, SNR 0509-7.65-ren guraso.

Artikulu eta argitalpen aipagarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • «The binary progenitor of Tycho Brahe's 1572 supernova».[3]
  • «Tycho Brahe's supernova: light from centuries past».[4]
  • «Dark energy, gravitation and supernovae».[5]
  • «A possible low-mass type Ia supernova».[6]
  • «Nebular spectra of type IA supernovae as probes for extragalactic distances, reddening, and nucleosynthesis».[7]
  • Otros artículos destacados más recientes [8]
  • Blog Cosmodiversarium[9]

Liburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • «Dark energy: observational and theoretical approaches»[10]
  • «Thermonuclear supernovae»
  • «El Enigma de la Realidad: las Entidades de la Física de Aristóteles a Einstein»[11]
  • «La aceleración del Universo»[12]

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 2002an Kataluniako Generalitatetik Recercarako Aintzatespena jaso zuen.
  • 2007an Kosmologiako Gruber saria jaso zuen, Supernova Cosmology proiektuko lankideekin batera, 1998an egindako aurkikuntzagatik.[13]
  • 2009an, 1996-2006 aldian nazioarteko zientzia-argitalpenetan gehien aipatu ziren Kataluniako zientzialarien zerrendan bigarren lekuan agertu zen, supernobei buruzko 1999ko artikulu batean emandako laguntzagatik,[14] 2.318 aipamenekin.[15][16]
  • 2013an Europako Zientzia, Giza eta Letren Akademian sartu zen.[17]
  • 2015ean, Breakthrough Oinarrizko Sari Fisikoaren saria jaso zuen, unibertsoaren hedatzearen azelerazioa aurkitu zuten gainerako zientzialariekin batera.[18][19]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. El País. (7 de enero de 1998). Tribuna: Pilar Ruiz-Lapuente. El universo se salvará de un colapso final. Los astrofísicos miden la geometría del cosmos para conocer su destino. .
  2. Infoastro.com Víctor R. Ruiz. (1 de noviembre de 2004). Identificada la estrella compañera de la Supernova de Tycho Brahe. .
  3. «The binary progenitor of Tycho Brahe's 1572 supernova» Nature (Nature - internacional journal of science) 431 (7012): 1069–1072. 28 de octubre de 2004  doi:10.1038/nature03006..
  4. «Tycho Brahe’s Supernova: Light from Centuries Past» The Astrophysical Journal 612 (1): 357–363. de septiembre de 2004  doi:10.1086/422419..
  5. «Dark energy, gravitation and supernovae» Classical and Quantum Gravity 24 (11): R91–R111. 7 de junio de 2007  doi:10.1088/0264-9381/24/11/R01..
  6. «A possible low-mass type Ia supernova» Nature (Nature - International journal of science) 365 (6448): 728–730. 21 de octubre de 1993  doi:10.1038/365728a0..
  7. «Nebular spectra of type IA supernovae as probes for extragalactic distances, reddening, and nucleosynthesis» The Astrophysical Journal 400: 127. de noviembre de 1992  doi:10.1086/171978..
  8. Articles in arXiv. .
  9. Cosmodiversarium. .
  10. Ruiz-Lapuente, P.. (2010). Dark energy : observational and theoretical approaches. Cambridge, UK ; New York : Cambridge University Press ISBN 978-0-521-51888-8. (Noiz kontsultatua: 2022-09-18).
  11. www.gedisa.com (Noiz kontsultatua: 2022-09-18).
  12. Ruiz Lapuente, Pilar (2019). La Catarata, ed. La aceleración del Universo. La Catarata. ISBN 978-84-9097-676-0.. .
  13. 2007 Gruber Cosmology Prize Press Release. 17 de julio de 2007.
  14. (Gaztelaniaz) Saul Perlmutter. 2022-02-11 (Noiz kontsultatua: 2022-09-18).
  15. Rankings - National Citation Reports. Universitat de Barcelona 4 de marzo de 2009.
  16. Els investigadors de la UB Pilar Ruiz-Lapuente i Julio Rozas destaquen entre els científics de Catalunya amb més impacte internacional. Universitat de Barcelona 4 de marzo de 2009.[Betiko hautsitako esteka]
  17. Pilar Ruiz-Lapuente. Academia Europæa - The Academy of Europe.
  18. La científica del CSIC Pilar Ruiz-Lapuente, Premio Física Fundamental Breakthrough de 2015. Consejo Superior de Investigaciones científicas 12 de noviembre de 2014.
  19. Recipients Of The 2015 Breakthrough Prizes In Fundamental Physics And Life Sciences Announced. .

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]