Artikulu hau Renfe Operadorak ustiatutako geltokiari buruzkoa da; Renfe Fevek ustiatutako geltokia gaitzat duena beste hau da: «Santanderko geltokia (Feve)»
Zabalera iberiarreko trenbidea Santanderrera iritsi zen 1858kourriaren 10eanlos Corrales de Buelna-Santander tartea zabalduz, Alar del Rey eta Santander lotu nahi zituena. Bere eraikuntza, Isabel II.aren Trenbidearen Konpainiaren lana izan zen, 1871n Alarretik Santanderrerako Trenbidearen Konpainia Berria deitzera pasa zena, Amadeo Savoiakoaren tronurako sarrerak, aurreko izena ez baitzen oso gomendagarria. Linearen eraikuntza egiten zen bitartean, Iparraldeak, bere aldetik, hegoaldetik Alarrera iristea lortu zuen, honela, bere sarearekin lotuz, Madrilekin loturak zituena eta erritmo onean Euskal Herrira zihoana. Testuinguru horretan, Santanderrerako linea desiragarria zen azkenean 1874an bereganatu zuen konpainiarentzat. Nortek, hiriko lehen geltokia eraikitzeaz ere arduratu zen, hasierako barrutia, beste kasu askotan bezala, behin-behinekoa baitzen. Gaur egungo autobus geltokiaren lurretan kokatu zen eta Eduardo Grasset ingeniariak proiektatu zuen 1873an. Diseinu klasiko argia erakusten zuen, alboetan beheko solairuko alboko hegal simetrikoak zituen bi altuerako pabiloi nagusi batez osatua. Bere nasak Gustave Eiffelen tailerretatik irteten zen metalezko markesina zabal batez estalita zeuden.[1]
Aipatu berri dugun Iparraldea, bide estuan lan egiten zuten Santander-Bilbo eta Kantauri aldeko konpainiak eta bide zabaleko Santander-Mediterraneo zapuztua elkartu ziren hirian, eta zerbitzu horiek guztiak gune berean zentralizatzea erabaki zen, geltoki berriak sortuz. 1940koabuztuaren 28an, Alfonso Peña Herrilan Ministroak Norteko geltoki zaharra ordezkatu nahi zuen geltoki berriaren lehen harria jarri zuen, iberiar zabalerako trenbidea erabiltzen zuena. Ia hiru urte beranduago, 1943koabuztuaren 26an, RENFEren jabetzako instalazio berriak inauguratu ziren, 1941eanEspainiako trenbide sare osoa bereganatu zuena nazionalizatu ondoren. 1990eko hamarkadan getlokia aldiriko trenen sarean sartzearekin batera Santander oso zaharberritua eta modernizatua izan zen.[1]
Geltokiaren eraikina oinarri irregularreko pabilioia da, bi solairukoa eta lerro garbi eta soilekoa. Pabilioia antzeko ezaugarriak dituen beste eraikin bati atxikita dago, Fevek erabilitakoa. Bien artean, oin karratuko sei solairuko dorrea dago, bi egituren arteko lotura funtzioa betetzen duela.
Hiru nasa ditu, bi albokoak eta nasa zentral bat, bost trenbide jasotzen dutela. Barrualdean, geltokiak kafetegi, opari-denda, txartelen salmenta, bezeroarentzako arreta zerbitzua, kontsigna eta komunak daude. Kanpoaldean aparkaleku gunea dago, eta hiri barruko autobus sarera lotura.