Sheila Jordan

Sheila Jordan
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Detroit, 1928ko azaroaren 18a (95 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Jarduerak
Jarduerak	jazz singer (en) , egile abeslaria, estudioko musikaria eta musika-irakaslea
Jasotako sariak	ikusi NEA Jazz Masters ;
Genero artistikoa	jazza
Musika instrumentua	ahotsa
Diskoetxea	Blue Note; ECM Records (en)
	sheilajordanjazz.com

Sheila Jordan, jaiotzaz Sheila Jeannette Jordan (Detroit, Michigan, AEB, 1928ko azaroaren 18a) estatubatuar jazz-abeslaria da.^[1]^[2]^[3]^[4]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sheila Dawson oso gaztetatik hasi zen Detroiteko klubetan abesten. Geroago, Skeeter, Mitch and Jean hirukoteko kide bihurtu zen.^[5]

1950eko hamarkadaren hasieran, New Yorken jarri zen bizitzen. New Yorken, egunez mekanografo aritzen zen publizitate-agentzia batean. Astelehen eta astearte gauetan Jordan gay taberna batean aritzen zen Greenwich Villagen Page Three izenekoan. Han Herbie Nichols pianistarekin eta Steve Swallow baxu-jotzailearekin lan egin zuen.

Urte horietan Lennie Tristanorekin ikasi zuen.^[6] Jordanek Charles Mingus baxua eta Max Roach bateria ezagutu zituen. Mingusek Lennie Tristano piano-jolea aurkeztu zion, eta harekin ikasi zuen hiru urtez. Hark bere fraseatua hobetzen lagundu zion, Parker eta Lester Young haien bakarreko musikak entzunda. Jordani bere bideari bizitzan jarraitzearen garrantzia ere irakatsi zion.

Manhattaneko (26. kalea) loft batera joan zen. Gaueko jam sessions-erako leku ezagun bihurtu zen. Bizitza ederra zen; Charlie Parkerrekin atera ohi zen, bere kontzertuetara joanda, eta, askotan, Birdek honelaxe aurkezten zuen:

"Milioi bat dolarreko entzumena duen kantaria".

Birdek ere urrezko belarriak zituen, eta entzuten zuenean, bere soinua eta jatorrizko estiloa estimatzen zituen. Jordanen loft-a Parkerrentzako babesleku segurua bihurtu zen. Eramaten zituen dozenaka album klasiko ordu luzez elkarrekin entzuteko erabiltzen zuen. "Ez zen ezer erromantikorik gertatzen gure artean", esaten zuen Sheilak. "Bere musika besterik ez nuen nahi eta maite." Charlie Parkerren orkestrako piano-jolearekin, Duke Jordanekin ezkondu zen.^[7] Traci alaba jaio ondoren banandu eta 1957an dibortziatu ziren.

Garai hartan, Parkerren gainbehera pertsonala izan zuen. Jordanek hauxe esan zuen: "Birdekin nengoen Birdlandera sartzen utzi ez zioten gauean. Ez zioten sartzen utzi jantzita zegoen moduagatik. Kamiseta zikina zeraman. Hain zegoen zauritua... Niregana itzuli zen eta zera esan zuen: "Sinets dezakezu nire izena duen klubean ez didatela sartzen uzten?". Atzera bota ondoren, jolas-areto batera joan ginen. Bird beheranzko espiral batean zegoen; hilabete batzuk geroago hil zen, 34 urte zituela.

1960ko hamarkadaren hasieran, Sheila Jordanek lehen diskoak egin zituen, hala nola The Outer View George Russellekin, You Are My Sunshine-ren bertsio ospetsua zuena. Gero, maiz abesten zuen elizetan; Roswell Rudd tronboi-jolearen taldean parte hartu zuen, Jeanne Leerekin bikoteka kantatu zuen eta Escalator over the Hill de Carla Bleyren jazz-operan parte hartu zuen. Baina Jordanen estiloak eta soinuak ez zuten Sarah Vaughan, June Christy, Carmen McRae eta Anita O'Day bezalako bokalisten erakargarritasuna. Hain zuzen, Jordanen karrera gelditu egin zen, eta gehiegi edaten hasi zen. Edaria uzteko ahaleginak egin zituen, baina zortzi urteko infernua jasan behar izan zuen 1978an betiko uztea lortu aurretik.^[6] Alkoholiko Anonimoekin elkartu zen, eta harrezkero mantendu egin da.

70eko hamarkadaren erdialdean, Roswell Ruddekin kantatu zuen. 1977an album bat grabatu zuen Arild Andersenekin. 1978tik aurrera, musika lantzen hasi zen, eta New Yorkeko beste jazz-klub batzuetan hasi zen lanean, hala nola Birdland, Village Vanguard eta Blue Note taldeetan. Emanaldi-eskaera handia du jaialdien zirkuitu nazionalean eta nazioartekoan. Jazzaldietan aritu zen Austrian, Txekoslovakian, Ingalaterran, Italian eta Japonian.

70eko hamarkadaren amaieran, Steve Kuhn piano-jolearen hirukotearekin batera aritu zen. George Gruntzi Europan zehar laguntzen zion. 1983an, bere lehen diskoa argitaratu zuen duoan, Harvie Swartz-ekin Old Time Feeling lankidetzan.

1998an, Steve Kuhn-en hirukotearekin (Steve Kuhn, David Finck eta Billy Drummond) bat egin zuen, eta Theo Bleckmannekin batera, Charlie Parkerren eta Miles Davisen oroitzapenei buruzko albumean parte hartu zuen.

1978tik aurrera, Jordanek jazz-tailerrak zuzendu zituen, New Yorkeko City Collegen, eta Jay Claytonekin batera, Massachusettseko Unibertsitatean uztailean egindako Jazzaldia, eta Stanford Unibertsitatean ikastaroak eman zituen. Ikasleetako batzuk Judi Silvano eta Sabine Kühlich izan dira.

1995ean, Jordani buruzko dokumental bat egin zuen Cade Bursell zinemagileak, "Sheila Jordan: En la voz de una mujer" izenekoa. Bere biografia, "Jazz Child: A Portrait of Sheila Jordan", Ellen Johnson kantari eta hezitzaileak idatzia, 2014. urtean argitaratu zen, 86. urteurrenean.^[8]

Musika estiloa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jordanen ahotsa erle bat bezain delikatua da, lore batekin larrua jotzen baikeunden. Haren ahotsak tantaka jotzen du belarrietan, koilara bateko ezti bero gisa. Berak nahiago du baxu hutsarekin lan egin, kantari gehienek saihestutako formatuan, bi musikariak oso agerian uzten dituela, baina Jordanek beti irabazi du desafioan. Jordanen iritzian: "Hari-instrumentu horren soinua gustatzen zait. Gustatzen zait baxuarekin kantatzen dudan bitartean sentitzen dudan askatasun-sentsazioa. Beti gustatu izan zait soinu horrekin lan egitea ".^[6]