Soreasuko San Sebastian eliza

Soreasuko San Sebastian eliza
	Kultura ondasuna
	Soreasuko San Sebastian elizaren ikuspegia.; Irudi gehiago
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Gipuzkoa
Udalerria	Azpeitia
Koordenatuak	43°11′09″N 2°15′53″W / 43.1859°N 2.26473°W
Historia eta erabilera
Eraikuntza	XVII. mendea
Izenaren jatorria	San Sebastian
Erlijioa	katolizismoa
Arkitektura
Estiloa	arkitektura gotikoa; arkitektura barrokoa; Arkitektura historizista
Ondarea
BIC	RI-51-0005134
	6

Soreasuko San Sebastian eliza Gipuzkoako Azpeitia udalerrian dagoen eliza bat da. Herrigunean dago.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Azkoitiko elizaren garaikidea da. 1534ko dokumentua baten arabera, Pedro Alzegari agindu zitzaion elizako berreraikuntza lanak. Hainbat maisu etorri ziren bata bestearen segidan, lan honetaz 1541ean Domingo Olozaga arduratu zen arte; honek ordea, Hernaniko elizarekin kontratu bat sinatu ostean 1545ean Azpeitiarekiko bere konpromisoak bertan behera utzi zituelarik. Hasitako lanen geldotasunak Udala bilera garrantzitsu bat egitera behartu zuen 1568ko urriaren 7an, eta bertan, egina zegoen eraikinaren zati bat aprobetxatuz eliza berri baten eraikitzeko erabaki zuten.

Iruñeko Gotzainaren onespena lortu zuen eta lan berria Pedro eta Martin Armendiakoa hargin maisuei agindu zitzaien. Hauen hautatzean, 1570eko urrian, elizak habearte bakarra ala hiru izango dituen erabakitzeko uzten da. Izatez, Iruñeko Gotzain Don Diego Ramirezen ideia izan zen, Azpeitira 1568an eginiko bisitaren ondoren aholku hau eman zuena, eliza berrian “diseinuaren arabera hiru habeartetakoa egitea, eta ez zedila habearte bakarrekoa egin sortu zitezkeen arazoak zirela eta, eta oinarritu behar zireneko pilareak biribilak izan zitezela eta errematean jartzen ziren diseinu eta aginduekin bat etor zitezela”.^[1]

Haiek berak dira 1571ko urriaren 2an Udalaren onarpena eskuratzeko aurkezten duten diseinu xehean zehazten dutenak: “hiru habeartetako eliza, habearte bakarrekoa baino hobea da, bai betikotasunerako nahiz horrelako eraikin baten osperako eta inongo norbanakoren kalterik gabe, gainera erabilgarri eta mesedegarriagoa da norbanakoarentzat zein orokorrerako, zeren eta pilare toralak txikiagoak egingo dira eta bi pilare-erdiak kendu eta burualdeko hormara gerturatuko dira, eta hori dela eta burualdea itzal handikoa eta zabala geldituko da eta delako elizak lehenagokotik duen horretako zabalera eta luzera berean geldituko da, eta abar.”

Aizarnan, Zestoan, Deban eta Seguran esku hartu zuen Martin Armendia Errezilgoa maisu oso preziatuak berak erabaki zuen eta altura bereko hiru habeartetako eliza baten diseinua aurkeztu zuen, elizaren neurriak, luzeran, zabaleran eta altueran zehaztuz eta euskarri zilindrikoetan burualdearen ondoan zeuden “bi pilare-erdien” eraldaketa, eraikin osoan zehar geroago eraiki beharko zirenak guztira zortzi zutabe doriko nolakoak izango ziren erabakirik.

Proiektu hau ez zen berehalakoan gauzatu. Lan honen aurrean bata bestearen segidan hainbat hargin aritu ziren (Migel Bolibarkoa, Joan Apoitakoa, Pedro Mendiolakoa) eta hauek, Armendiaren diseinua gauzatuz joan ziren, ez ordea auzi haserrekorrik gabe, eta hauei zor zaiena da ziur asko gangen eraikuntza; berau XVII. mendera arte amaitu ez zen lan luzea izan zen.

Habearte nagusiak 8’30 m-ko zabalera du eta alboetakoek 4’50 m-koa, habearteak 6’45 m-ko luzerarekin, presbiteriotik gertuen daudenak izan ezik, 10’90 m neurtzen baitute. Absidea poligonala da; eta elizaren oinetan Azkoitikoaren antzekoa den korua eraiki zen.

Bakardadearen Kapera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XVI. mendeko kapera honetan dauden horma pinturak Pizkunde garaikoak dira eta elizaren altxor handienetariko bat ditra; Euskal Herrian ere horrelako adibide gutxi daude. Konpontzeko lan batzuk abiatu ziren eta orduan paretetan margoak agertu ziren. Lanak XIX. mendetik estalita zeuden. Miren de Miguelen arabera, kaperaren ikertzailea, bertan erabilitako urrea inkei Perun lapurtutakoa izan zen, Francisco Pizarrorekin ibilitako Nicolás Sáez de Elola ekarritakoa. Elolak hil aurretik kapera hori eraikitzeko agindu zuen.^[2]

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Euskal Herri Enblematikoa entziklopediako Euskal artearen historia II liburutik txertatu zen 2015-08-25 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, liburu hori eta entziklopedia horretako beste zenbait Creative Commons Aitortu 3.0 Espainia lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.