Urriaren 2

Urriaren 2a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta hirurogeita hamabostgarren eguna da, 276.a bisurteetan. 90 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Angel Sukia Jaiotza: Zaldibia, 1916 Heriotza: Donostia, 2006ko uztailaren 13a Charles Floquet Jaiotza: Donibane Garazi, 1828 Heriotza: Paris, 1896ko urtarrilaren 18a Émile Temime Jaiotza: Baiona, 1926 Heriotza: 6th arrondissement of Marseille (en) , 2008ko azaroaren 18a Andoni Egaña Jaiotza: Zarautz, 1961 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Mohandas Karamchand Gandhi Jaiotza: Porbandar (en) , 1869 Heriotza: Gandhi Smriti (en) , 1948ko urtarrilaren 30a Graham Greene Jaiotza: Berkhamsted (en) , 1904 Heriotza: Vevey, 1991ko apirilaren 3a Sting Jaiotza: Wallsend (en) , 1951 Paul von Hindenburg Jaiotza: Poznań, 1847 Heriotza: Ogrodzieniec, Warmian-Masurian Voivodeship (en) , 1934ko abuztuaren 2a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Urriaren 2ko jaiotzak Andreas Gryphius • Cigoli • Alisson • Lene Nystrøm • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Cristóbal Rojas Sandoval Jaiotza: Hondarribia, 1502ko ekainaren 26a Heriotza: Sevilla, 1580 Miguel Okendo Jaiotza: Donostia, 1534 (egutegi gregorianoa) Heriotza: Donostia, 1588 Juan Carlos Guerra Jaiotza: Donostia, 1860ko abenduaren 27a Heriotza: Arrasate, 1941 Sebastian Enparan Jaiotza: Azpeitia, 1683ko urtarrilaren 21a Heriotza: La Seu d'Urgell, 1756 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Marcel Duchamp Jaiotza: Blainville-Crevon, 1887ko uztailaren 28a Heriotza: Neuilly-sur-Seine, 1968 Svante Arrhenius Jaiotza: Balingsta parish (en) , 1859ko otsailaren 19a Heriotza: Stockholm, 1927 Ernest Renan Jaiotza: Tréguier, 1823ko otsailaren 27a eta 1823ko otsailaren 28a Heriotza: Parisko 5. barrutia, 1892 François Arago Jaiotza: Estagel, 1786ko otsailaren 26a, 1786ko otsailaren 27a eta 1786 Heriotza: Paris, 1853 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Urriaren 2ko heriotzak Gia Kancheli • Vasily Shukshin • Samuel Adams • John Marin • Marek Edelman • Oskar Lange • William Ellery Channing • Johann Caspar Bluntschli • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Indarkeriarik Ezaren Nazioarteko Eguna 1187 - Saladin agintari musulmanak (irudian) Jerusalem hartu zuen, gurutzatuak 88 urtez hiriaren jabe izan ondoren. 1928 - Josemaría Escrivá aragoitarrak Opus Dei ordena laiko katolikoa sortu zen. 1958 - Gineak independentzia lortu zuen Frantziatik. 2009 - Somaliar piratek Alakrana euskal arrainontzia bahitu zuten Indiako ozeanoan. + Gertaera gehiago... Egutegia << Urria >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2023 Aurreko eta hurrengo urteetan 2020: ostirala 2021: larunbata 2022: igandea 2024: asteazkena 2025: osteguna 2026: ostirala Izendegia Santutegia: Daturik ez (gehitu) Seaska egutegia: Nagore, Olazti eta Olaitz.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1978 - ETAk, Ramón Quintero Avila goardia juratua hil zuen Lizarran.
• 1980 - ETAk Ramon Coto Abad hil zuen Bilbon, eta Benito Morales Fabian taxi gidaria Errenterian.
• 2007 - Batasuneko nazioarteko bozeramaile eta Amnistiaren Aldeko Mugimenduen eledun Joseba Alvarez eta Oihana Agirre atxilotu zituzten Donostian Espainiako Poliziak. Bi egun barru, gartzeleratu zituzten.
• 2009 - Somaliar piratek Alakrana euskal arrainontzia bahitu zuten Indiako ozeanoan.

Mundua

• 1958 - Gineak independentzia lortu zuen Frantziatik.
• 2001 - Swissair hegazkin konpainia suitzarrak porrot egin zuen.
• 2006 - Amishak bizi ziren herrixka baten Charles Carl Roberts izeneko gizon batek bost emakume gazte erail zituen.

Arte eta kultura

Mundua

• 1955 - Alfred Hitchcock Presents telesailaren lehenengo atala estreinatu zen.
• 1957 - David Lean ingeles zinema zuzendariaren The Bridge on the River Kwai filma estreinatu zen.
• 1998 - Fernando León de Aranoa espainiar zinema zuzendariaren Barrio filma estreinatu zen.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1828 - Charles Floquet, euskal herritar politikaria, Frantziako Lehen Ministroa (h. 1896).
• 1861 - Jean-Blaise Adema, lapurtar euskaltzain, idazle eta apaiza (h. 1936).
• 1895 - Joseph Abeberri, lapurtar politikaria (h. 1944).
• 1897 - Angel Olarte Arnaiz, arabar margolaria (h. 1924).
• 1899 - Angel Martínez Baigorri, nafar apaiza, idazlea eta poeta (h. 1971).
• 1916 - Angel Sukia, euskal apaiz, artzapezpiku eta kardinala (h. 2006).
• 1921 - Rosario Aranburu, gipuzkoar erraketista (h. 2015).
• 1925 - Marcelino Garde, euskal idazle eta euskaltzalea (h. 1990).
• 1926 -
  • José Luis Sanz-Magallón, euskal herritar arkitekto eta margolaria (h. 2000).
  • Émile Temime, lapurtar historialaria, Espainiako Gerra Zibilean aditua (h. 2008).
• 1932 - Angel Ibisate, arabar apaiza eta euskaltzain urgazlea (h. 2020).
• 1934 - Jean Garaialde, lapurtar golflari ohia.
• 1940 - Angel Ruiz Erentxun, nafar politikari eta abokatua.
• 1949 - Antton Ibarguren Jauregi, gipuzkoar abokatu eta politikari abertzalea (h. 1989).
• 1951 - Jean-Louis Cazes, lapurtar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1961 - Andoni Egaña, gipuzkoar bertsolaria, lau aldiz Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusiaren irabazle, euskal idazlea, gidoilaria eta Euskaltzain urgazlea.
• 1971 - Andoni Goikoetxea Gabirondo, gipuzkoar etakidea eta segalaria.
• 1972 - Unai Sordo, bizkaitar sindikalista, Euskadiko Langile Komisioetako idazkari nagusia.
• 1973 - Mikel Arana, gipuzkoar politikaria, Ezker Batua-Berdeak alderdiko koordinadore nagusi ohia.
• 1974 - Aitziber Olaizola, gipuzkoar bolaria, Hiru Txirlo modalitatean Euskal Herriko txapelduna.
• 1978 - Julen Mendoza, gipuzkoar abokatu eta politikaria, Errenteriako alkatea.
• 1986 - Nora Galparsoro, gipuzkoar ingeniaria eta politikaria.
• 1988 - Mikel Abaroa, bizkaitar futbolaria.

Mundua

• 1538 - Karlos Borromeo, italiar kardinal nepotea (h. 1584).
• 1754 - Louis de Bonald, frantziar filosofo eta politikari kontraiuraultzailea (h. 1840).
• 1772 - Samuel Taylor Coleridge, ingeles kritikari, filosofo eta olerkaria (h. 1834).
• 1787 - Thomas Price, galestar historialari eta idazle elebiduna (h. 1848).
• 1798 - Karlos Alberto Sardiniakoa, Sardiniako erregea (h. 1849).
• 1832 - Edward Burnett Tylor, ingeles antropologoa (h. 1917).
• 1835 - Louis Antoine Ranvier, frantziar histologoa (h. 1922).
• 1839 - Hans Thoma, alemaniar margolaria (h. 1924).
• 1842 - Louis Palander, suediar marinel eta esploratzailea (h. 1920).
• 1843 - Kaarlo Bergbom, finlandiar antzerki zuzendaria, Finlandiako Antzerki Nazionalaren sortzailea (h. 1906).
• 1847 - Paul von Hindenburg, Weimar Errepublikako bigarren presidentea (h. 1934).
• 1851 - Ferdinand Foch, Frantziako Mariskal Nagusia (h. 1929).
• 1852 - William Ramsay, gas nobleak aurkitu zituen eskoziar kimikaria, 1904ko Kimikako Nobel Saria (h. 1916).
• 1869 - Mahatma Gandhi, indiar ekintzaile bakezalea (h. 1948).
• 1871 - Cordell Hull, estatubatuar politikaria, 1945eko Bakearen Nobel Saria (h. 1955).
• 1879 - Wallace Stevens, estatubatuar olerkaria (h. 1955).
• 1883 - Margarita Fofanova, errusiar militante boltxebikea (h. 1976).
• 1890 - Groucho Marx, estatubatuar umorista eta aktorea (h. 1977).
• 1896 - Jacques Duclos, frantziar politikaria (h. 1975).
• 1897 - Bud Abbott, estatubatuar aktore eta ekoizlea (h. 1974).
• 1898 - Emilia Elias Herrando, espainiar maistra eta pedagogoa (h. 1976).
• 1901 - Alice Prin, Montparnasseko Kiki, frantziar modelo, gaueko-klubeko abeslari, aktore eta margolaria (h. 1953).
• 1902 - Leopold Figl, Austriako kantzilerra (h. 1965).
• 1904 -
  • Graham Greene, ingeles idazlea (h. 1991).
  • Lal Bahadur Shastri, Indiako lehen ministroa (h. 1966).
• 1907 -
  • Víctor Paz Estenssoro, Boliviako presidentea (h. 2001).
  • Alexander Robertus Todd, eskoziar biokimikaria, 1957ko Kimikako Nobel Saria (h. 1997).
• 1909 - Alex Raymond, estatubatuar marrazkigilea, komikigintzan eragin handia izan duena (h. 1956).
• 1911 - Tilly Fleischer, xabalina, pisu eta disko jaurtiketan espezializatutako alemaniar kirolaria (h. 2005).
• 1917 - Christian de Duve, belgikar biologoa, 1974ko Medikuntzako Nobel saria (h. 2013).
• 1920 - Tun Tin, Birmaniako lehen ministroa (h. 2020).
• 1925 - José Cardoso Pires, portugaldar idazlea (h. 1998).
• 1926 - Jan Morris, britainiar historialari eta bidaia idazlea (h. 2020).
• 1930 - Antonio Gala, espainiar idazlea.
• 1932 - Ruairí Ó Brádaigh, irlandar errepublikar politikari eta militar buruzagia (h. 2013).
• 1933 -
  • John Gurdon, britainiar biologoa, 2012ko Medikuntzako Nobel Saria.
  • Michel Plasson, frantziar orkestra-zuzendaria.
• 1935 - Omar Sívori, argentinar futbolari eta entrenatzailea (h. 2005).
• 1936 - Fernando Sánchez Dragó, espainiar idazlea.
• 1940 - Andrés Salcedo, kolonbiar esataria, berriemailea, idazlea, musikagilea, aurkezlea eta kirol-kazetaria (h. 2022).
• 1941 - Héctor Cavallero, argentinar politikari sozialista (h. 2020).
• 1943 - Paul Van Himst, belgikar futbol jokalari eta entrenatzaile ohia.
• 1944 - Alzhan Zharmukhamedov, sobietar saskibaloi jokalaria (h. 2022).
• 1945 - Don McLean, estatubatuar abeslari eta egile abeslaria.
• 1948 - Donna Karan, estatubatuar moda-diseinatzailea.
• 1949 -
  • Annie Leibovitz, estatubatuar argazkilaria, bere lana Washington-eko National Portrait Galleryn jarrita ikusi zuen lehen emakumea.
  • Carlos Slepoy, argentinar abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (h. 2017).
• 1951 -
  • Romina Power, estatubatuar aktorea eta abeslaria.
  • Sting, britainiar musikaria eta The Police taldeko ahotsa.
• 1954 - Lorraine Bracco, estatubatuar aktorea.
• 1955 - Susi Sánchez, espainiar antzezlea.
• 1959 - Luis Fernández, frantziar-espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1960 - Joe Sacco, maltar-estatubatuar kazetari, gidoilari eta komikigilea.
• 1962 -
  • Jeff Bennett, estatubatuar aktorea.
  • Joe Lara, estatubatuar aktorea eta abeslaria (h. 2021).
• 1963 - Maria Ressa, Filipinetako kazetaria, 2021eko Bakearen Nobel Saria.
• 1967 -
  • Thomas Muster, austriar tenislari ohia.
  • Ardem Patapoutian, armeniar jatorriko estatubatuar biologo molekular eta neurozientzialaria, 2021eko Medikuntzako Nobel Saria.
• 1968 - Jana Novotná, txekoslovakiar tenislaria (h. 2017).
• 1970 - Maribel Verdú, espainiar aktorea.
• 1971 - Jordina Sales i Carbonell, kataluniar historialari eta arkeologoa, antzinako kristautasunean aditua.
• 1973 -
  • Tara Moss, kanadar-australiar supermodelo ohia eta idazlea.
  • Valentina Petrillo, italiar atleta paralinpikoa.
• 1974 - Thais Villas, espainiar kazetaria.
• 1975 - Rie Yamaki, japoniar futbolari ohia.
• 1978 - Ayumi Hamasaki, japoniar abeslari eta konpositorea.
• 1983 - Miho Fukumoto, japoniar futbolaria.
• 1984 - Iwan B, bretainiar abeslaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1870 - Pedro Jose Samper, nafar idazlea eta apaiza (j. 1815).
• 1895 - Juan Jose Alkain, gipuzkoar bertsolaria (j. 1829).
• 1914 - Joe Anduran, lapurtar errugbilaria, Bois-Bernarden (j. 1882).
• 1941 - Juan Carlos Guerra, gipuzkoar historialaria eta legegizona (j. 1860).
• 1943 - Luis Maria Unamuno, bizkaitar agustindar fraide eta botanikaria, onddotan aditua (j. 1873).
• 1971 -
  • Pedro José Galíndez, Peru Galindez, euskal kirolari eta abokatua (j. 1892).
  • Zacarias Zuza, nafar apaiza eta olerkaria, Bahía Blancan (j. 1896).
• 1976 - Tomás López Sellés, nafar etnologoa, monumentu megalitikoetan aditua (j. 1906).
• 1991 - Manu Badiola, gipuzkoar alpinista, Makalun (j. 1955).

Mundua

• 829 - Mikel II.a, Bizantziar enperadorea (j. 770).
• 1264 - Urbano IV.a, Aita santua (j. c. 1195).
• 1568 - Ashikaga Yoshihide, Ashikaga shogunerriko hamalaugarren shoguna (j. 1538).
• 1588 - Bernardino Telesio, errenazimentuko filosofo naturalista (j. 1509).
• 1709 - Ivan Mazepa, ukrainar kosakoen atamana (j. 1639).
• 1721 - Benoît Audran Zaharra, frantziar grabatzailea (j. 1661).
• 1764 - William Cavendish (Devonshireko IV. dukea), Britainia Handiko lehen ministroa (j. 1720).
• 1804 - Nicolas-Joseph Cugnot, frantziar ingeniaria, lurrunez zebilen automobilaren asmatzailea.
• 1853 - François Arago, frantziar fisikari, politikari eta astronomoa (j. 1786).
• 1892 - Ernest Renan, flandriar filosofoa, historiolaria eta idazlea (j. 1823).
• 1920 - Max Bruch, alemaniar konpositore erromantiko, irakasle eta orkestra zuzendaria (j. 1838).
• 1921 - Gilen II.a Württembergekoa, Württembergeko azken erregea (j. 1848).
• 1927 - Svante Arrhenius, suediar kimikaria, 1903ko Kimikako Nobel Saria (j. 1859).
• 1933 - Elizabeth Thompson, ingeles margolari eta idazlea (j. 1846).
• 1946 - Ignacy Mościcki, Poloniako presidentea (j. 1867).
• 1957 - Luigi Ganna, italiar txirrindularia, Italiako Giroaren lehen garailea (j. 1883).
• 1958 - Marie Stopes, britainiar idazle, paleobotanikari, ikertzaile, eugenizista eta emakumeen eskubideen defendatzailea (j. 1880).
• 1960 - Claro M. Recto, filipinar politikaria (j. 1890).
• 1968 - Marcel Duchamp, frantziar-estatubatuar artista eta xakelaria (j. 1887).
• 1969 - Katharine Susannah Prichard, australiar idazlea (j. 1883).
• 1973 - Paavo Nurmi, finlandiar atleta, Olinpiar Jokoen historiako atletarik onenenetarikoa (j. 1897).
• 1985 - Rock Hudson, estatubatuar aktorea (j. 1925).
• 1987 - Peter Brian Medawar, brasildar-britainiar medikua, 1960ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1915).
• 1990 - Xosé María Díaz Castro, galiziar idazle eta itzultzailea (j. 1914).
• 1991 -
  • Maria Aurèlia Capmany, kataluniar eleberrigile, antzerkigile eta saiogilea, feminista, kultur ekintzaile eta antifrankista (j. 1918).
  • Dimitrios I.a Konstantinoplakoa, Konstantinoplako patriarka ekumenikoa (j. 1914).
• 1992 - Bogdan Suchodolski, poloniar filosofoa (j. 1903).
• 1996 - Robert Bourassa, Quebeceko lehen ministroa (j. 1933).
• 1998 - Gene Autry, estatubatuar country kantautore eta aktorea (j. 1907).
• 2002 - Heinz von Foerster, austriar-estatubatuar filosofo eta fisikaria (j. 1911).
• 2005 - August Wilson, estatubatuar antzerkigilea (j. 1945).
• 2006 - Paul Halmos, hungariar-estatubatuar matematikaria (j. 1916).
• 2015 - Eric Arturo Delvalle, Panamako presidentea (j. 1937).
• 2016 - Neville Marriner, britainiar orkestra zuzendari eta biolinista (j. 1924).
• 2017 -
  • Edgardo Antoñana, argentinar esataria, kazetaria, telebista ekoizlea eta telebistako eta irratiko aurkezlea (j. 1955).
  • Klaus Huber, suitzar musikagilea (j. 1924).
  • Tom Petty, estatubatuar musikari, egile-abeslari, musika-jotzaile eta ekoizlea (j. 1950).
• 2018 - Jamal Khaxoggi, arabiar kazetaria eta The Washington Post egunkariko zutabegilea, Saudi Arabiaren Istanbulgo kontsul-etxean eraila (j. 1958).
• 2019 - Tiny Hill, zeelandaberritar errugbilaria eta errugbi aukeratzailea (j. 1927).
• 2020 -
  • Héctor Cavallero, argentinar politikari sozialista (j. 1941).
  • Claude Vigée, alsaziar olerkigile, itzultzaile eta idazlea (j. 1921).
• 2021 - Michel Tubiana, frantziar legelari eta abokatua, Euskal Herriko bake prozesuan aritutakoa (j. 1952).
• 2022 -
  • Sacheen Littlefeather, estatubatuar aktorea, modeloa eta Amerindiarren eskubide zibilen aldeko aktibista (j. 1946).
  • François Remetter, frantziar futbol atezaina (j. 1928).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Nagore, Olazti eta Olaitz.
• Indarkeriarik Ezaren Nazioarteko Eguna

Kanpo estekak

• Datuak: Q2932
• Multimedia: 2 October

Urriaren 1 | Urteko egutegi | Urriaren 3