Taos Amrouche

Taos Amrouche
Bizitza
Jaiotza	Tunis, 1913ko martxoaren 4a
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Saint-Michel-l'Observatoire, 1976ko apirilaren 2a (63 urte)
Hobiratze lekua	Saint-Michel-l'Observatoire
Familia
Ezkontidea(k)	André Bourdil (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	frantsesa; kabiliera
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, abeslaria, eleberrigilea, musikaria eta poeta
Musika instrumentua	ahotsa

Marie-Louise-Taos Amrouche, artistikoki Taos Amrouche (Tunisia, 1913ko martxoaren 4a – Saint-Michel-l'Observatoire Frantzia, 1976ko apirilaren 2a) aljeriar idazle eta abeslaria izan zen. 1947an, eleberri bat argitaratu zuen lehen emakume aljeriarra izan zen.^[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kabiliar konbertitu katolikoen familia batean jaio zen, sei seme-alabako familia batean alaba bakarra.^[2] Familia Tunisiara joan zen, konbertitu ondoren jazarpenetik ihes egiteko.^[2]

Bere amak, Fadhma Aït Mansourrek, kabiliar herriko abeslari ospetsua zenak, eragin handia izan zuen bere bizitzan, eta bere literatur estiloak bere amaren ondareko bereber kabiliar jendearen ahozko tradizioak islatuko lituzke^[3]^[2] Amrouchek lehen eta bigarren hezkuntza ikasi zituen Tunisian, eta 1935ean Frantziara joan zen École Normale de Sèvres-en ikastera.^[1]^[2] 1936tik aurrera, bere neba nagusi Jean Amrouche eta bere amarekin elkarlanean, Amrouchek kabiliar herriko kantuak bildu eta interpretatzen hasi zen.^[2] 1939an, Congrès de Chant de Fès-en, beka bat jaso zuen Casa Velázquezen (Espainia) ikasteko. Bertan, berbereen eta espainiarren herri-kanten arteko loturak ikertu zituen.^[2] André Bourdil margolari frantsesaren emaztea izan zen, 1942ko Prix Abd-el-Tif.

Literatura eta musika karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere lehen eleberri autobiografikoa, Jacinthe noir, 1947an argitaratu zen eta Ipar Afrikako idazle batek frantsesez argitaratutako lehen argitalpenetako bat da.1966an La Grain magique ipuin eta poema bildumarekin Marguerite-Taosen ezizena hartu zuen. Margarita bere amaren pila izena zen. Taos Amrouchek bere amak haurtzaroan kontatu zizkion istorioak bildu ditu: Kabiliako istorioak dira hauek, Sahararen iparraldeko mendi altuen ondoan.

Frantsesez idazten zuen bitartean, kabilioan kantatu zuen. Bere lehen albuma, Chants berbères de Kabylie (1967), arrakasta handia izan zuen, bere neba Jeanek frantsesera itzulitako Kabiliako kantu tradizionalen bilduma. Aparteko ahotsa du, eta etapaka egiten du karrera, hala nola

Dakarreko Arte Beltzeko Jaialdia, 1966an. Aljeriak bakarrik ukatzen dizkio ohoreak: ez dago gonbidatuta 1969an Aljerreko Kultura Jaialdi Panafrikarrera.Hara joaten da

Aljerreko ikasleen aurrean kantatzera. Taos Amrouchek Parisko Bereber Akademiaren sorreran parte hartu zuen 1966an.^[4] Beste album batzuk grabatu zituen, besteak beste, Chants sauvés de l'oubli, Hommage au chant profond, Incantations, méditations et danses sacrées berbères (1974) eta Chants berbères de la meule et du berceau (1975).^[2]^[1]

Literatura-lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jacinthe noire (1947) – Joëlle Losfeld berrinprimaketa (1996), ISBN 2-909906-63-9
La Grain magique (1966) – La Découverte-ren berrinprimaketa (2000), ISBN 2-7071-2578-4
Rue des tambourins (1969) – Joëlle Losfeld berrinprimaketa (1996), ISBN 2-909906-62-0
L'Amant imaginaire (1975)