Transkripzio (hizkuntzalaritza)

Transkripzioa, hizkuntzalaritzan, hizkuntza bat idatziz modu sistematiko batean irudikatzea da. Jatorrizko hotsa errespetatzen du, transliterazioak grafia errespetatzen duen moduan. Esaterako, suedierazko "Fucking Åmål" horrela transkribitzen da: "ˈfakɪŋ ˈoːmoːl", ahoskatua; euskaraz 'Maitasuna agerian'.

Motak

Bi transkripzio mota daude:

• transkripzio fonologikoa, fonemak adierazten dituena.
• transkripzio fonetikoa, hizkerazko hots eta ahoskatze-ñabardurak adierazte ahalbideratzen dutena.

Adibidez
Errusierazko jatorrizko izena	Борис Николаевич Ельцин
ISO 9ren transkripzio ofiziala (GOST 7.79-2000)	Boris Nikolaevič Elʹcin
Transkripzio zientifikoa	Boris Nikolaevič Elʼcin
Transkripzio fonetikoa NAF	bʌˈɾʲis nʲɪkʌˈɫajɪvʲɪʧʲ ˈjelʲʦɨn
Euskarazko transkripzioa	Boris Nikolaievitx Jeltsin
Ingelesezko transkripzioa	Boris Nikolayevitch Yeltsin
Eslovenierazko transkripzioa	Boris Nikolajevič Jelcin
Arabierazko transkripzioa	بوريس ىيكولايفتش يلتسن
Frantsesezko transkripzioa	Boris Nikolaïevitch Ieltsine
Alemanezko transkripzioa	Boris Nikolajewitsch Jelzin
Gaztelaniazko transkripzioa	Borís Nikoláievich Yeltsin
Polonierazko transkripzioa	Borys Nikołajewicz Jelcyn
Danierazko transkripzioa	Boris Nikolajevitsj Jeltsin

Transkripzioa eta trasliterazioa

Bi kontzeptu hauek sarritan nahastu egiten dira. Biak hizkuntza baten idazkera, alfabetoa edo zeinuak , beste idazkera-sistema batean emateaz arduratzen dira. Bi kontzeptu hauen arteko muga argia da itxuraz. Transkripzioa hotsa, ahozkatzen dena alegia, hartzen du kontutan. Trasliterazioak zeinuak, idatzitako testuak. Praktikan, ordea, desberdintasuna ez da horren zehatza. Transkripzioak jatorrizko zeinuak hartu behar izaten ditu kontuan bi sistemen arteko erlazioa ezartzeko unean eta transliterazioak helburu-sistemaren zeinuen ahoskera ez dauka ahazterik.

Ikus, gainera

• Ahotsaren ezagupena
• Azpidatzi
• Transkripzio fonetiko
• Transliterazio

Kanpo estekak

• [1] Inaki Irazabalbeitia Fernandez: «Alfabeto latinoz idazten ez diren hizkuntzen transkripzioa eta transliterazioa», Uztaro, 14, 1995.

• Datuak: Q207714
• Multimedia: Transcription (linguistics) / Q207714

Artikulu hau hizkuntzalaritzari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.