Txano Gorritxo

Gustave Doré: Txano Gorritxo, eskuan pastela eta gurin potoa dituela, eta Otsoa erakusten dituen irarlana.

Txano Gorritxo ahozko tradizioan sortutako ipuin bat da, Charles Perrault idazle frantsesak eta geroago, XIX. mendean, Grimm anaiek bildu eta zabaldua. 1697. urtean argitaratu zen lehen aldiz, Charles Perraulten eskutik, baina lehenago ere Europako hainbat herritan ahots-tradizioko ipuina izan zen.

Haria

Txano Gorritxo bere amak egindako txano gorri batez jantzita joaten den neskato bat da. Amak berak egindako pastel bat amonari eramateko esaten dio egun batean. Amona bizi den herrira heltzeko baso bat zeharkatu behar du. Basoa zeharkatzen ari dela, Otsoak ikusten du eta Txano Gorritxo irensteko gogoa sortzen zaio, baina basoan dabiltzan aizkolarien beldurrez ez da horretara ausartzen. Nora doan galdetzen dio orduan Otsoak. Amona ikustera doala, berari pastela eta gurin poto bat eramatera. Amona non bizi den ere galdetzen dio eta Txano Gorritxok harako bidea erakusten dio. Otsoak berak ere amona ikusteko gogoa duela esaten dio Txano Gorritxori, baina bera beste bide batetik joango dela esaten dio, ea nor heltzen den lehenengo. Otsoa ziztu bizian abiatzen da amonaren etxera, Txano Gorritxo patxadaz, loreak biltzen eta, doan bitartean. Otsoa amonaren etxera iritsi eta atea jotzen du. "Nor da?" -galdetzen du amonak eta ahotsez itxurak eginez, Otsoak Txano Gorritxo dela erantzuten dio. Amona, gaixorik, atea nola irekitzen den esan, Otsoak halaxe egin, barrura sartu eta amona irensten du gosearen gosez. Jarraian, amonaren ohera sartzen da Txano Gorritxoren zain. Txano Gorritxo heltzen denean, atea jo eta Otsoak amonaren esanak errepikatzen ditu Txano Gorritxori harrera emateko. Txano Gorritxo harritu egiten da ustezko amonak duen ahots zakarraz baina gaixorik dagoelako dela uste du. Pastela eta gurina utzi eta ohera berarekin sartzeko esaten dio. Halaxe egiten du Txano Gorritxok harrituta ustezko amonaren gorpuzkeragatik. Bere beso, hanka, belarri eta begiekin txunditurik, otsoak, hurrenez hurren, estuago besarkatzeko, azkarrago korritzeko eta hobeki entzuteko eta ikusteko direla esaten dio. Azkenik, otsoaren hortzak ikusita, Otsoak bera irensteko direla esaten dio. Esan eta egin, instant batean Otsoak Txano Gorritxo irensten baitu. Ipuina neska gazteei zuzendutako ikasbide batez amaitzen da, olerki moduan, otso eta otso ez direnen aurka ohartaraziz, batez ere hitz goxoz azaltzen direnean. .

Kanpo loturak

• Motho Gorri Txipia

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Txano Gorritxo