Waltraut Seitter
| Waltraut Seitter | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Zwickau, 1930eko urtarrilaren 13a |
| Herrialdea |  Alemania |
| Heriotza | Schalkenmehren, 2007ko azaroaren 15a (77 urte) |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Smith College |
| Hezkuntza-maila | doktoretza |
| Hizkuntzak | alemana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | astronomoa eta unibertsitateko irakaslea |
| Lantokia(k) | Bonn |
| Enplegatzailea(k) | Bonngo Unibertsitatea Münsterreko Unibertsitatea |
Waltraut Seitter (Zwickau, Alemania, 1930eko urtarrilaren 13a - Schalkenmehren, 2007ko azaroaren 15a) astronomo alemaniarra izan zen, eta Alemanian astronomia katedra bat eduki zuen lehen emakumea izan zen.[1]
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Waltraut Carola Seitter Zwickaun jaio zen 1930ean, eta bere aitak ingeniari gisa lan egin zuen Horch auto konpainian.[2] Koloniako eskolara joan zen, eta bertan amaitu zuen bigarren hezkuntzako eskola 1949an (tranbia-txartelen biltzaile, errefuxiatuen laguntzaile eta marrazkilari lanak egin ondoren), eta unibertsitatean sartu zen fisika, matematika, kimika eta astronomia ikastera. Bere ikasketak Smith Collegen jarraitu zituen Northamptonen, Massachusettsen, Fulbright Programako beka batekin, 1955ean fisikako masterra lortu zuen eta astronomiako irakasle lanetan aritu zen. 1958tik 1962ra, Bonneko Unibertsitateko Hoher List Behatokian lan egin zuen, doktoregoa lortu zuen eta Bonneko Unibertsitateko laguntzaile, behatzaile eta irakasle karguak bete zituen. 1967an, Ameriketako Estatu Batuetako Astronomia Elkarteko irakasle gonbidatua izan zen Nashvilleko Vanderbilt Unibertsitatean (Tennessee), eta, ondoren, irakaslea izan zen Smith Collegen (1973tik, Astronomia irakaslea Eliza Appleton Haven). 1975ean, astronomiako katedrara deitu zuten Alemaniako Muenster Unibertsitatean (astronomiako katedra bat hartu zuen lehen emakumea izan zen Alemanian), eta astronomia institutuko zuzendari izan zen 1995ean erretiroa hartu zuen arte.[1][3][4]
Bonnen egon zenean, izar-estatistikako arazoetan eta izarren sailkapen espektralean lan egin zuen, Bonneko Atlas Espektrala argitaratuz (bi liburukitan). Muensterren, ikertzaile gazteen talde batekin, Muenster Redshift (MRSP) proiektua antolatu zuen, Erresuma Batuko Schmidt teleskopioaren bidez lortutako plaka prisma-objektiboen bidez gorriranzko lerrakuntza lortzeko metodo bat, eta Münster Red Sky Survey, Europako Behatoki Australeko Schmidt teleskopioaren plaka gorrietan oinarritutako hego hemisferioko galaxien katalogoa. MRSPren datuekin, konstante kosmologikoaren ekintzaren lehen zantzuak aurkitu ziren, supernoben bilaketa nagusiek haren existentzia zalantzarik gabe ezarri baino lehentxeago.[1][5]
Bere ibilbide osoan, nobak eta zerikusia zuten erupzio-izarrak ere ikertu zituen.[5]
Berak antolatutako erakusketetan Emakumeak Astronomian eta Zientzia Erbestean (Smith College) eta Kepler eta bere garaia (Muenster, 1980) daude. Nazioarteko astronomia-topaketak ere antolatu zituen.[1]
1975etik, Waltraut Seitter Hilmar Duerbeckekin ezkonduta egon zen, astronomo lankide batekin.
Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Zweifarbendiagramme und Fragen der Stellarstatistik, 1962
- Das Spektrum der Nova Herculis 1963: Nach Objektivprismen-Aufnahmen am Observatorium Hoher List, 1963
- Bonner Spektral-Atlas I, II, 1970, 1975
- Large-scale structures in the universe: observational and analytical methods, 1988
- Cosmological aspects of X-ray clusters of galaxies, 1994
Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 4893 Seitter asteroidea bere omenez izendatua dago.[3][6]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d «Köpfe» www.uni-muenster.de (Noiz kontsultatua: 2024-01-19).
- ↑ (Alemanez) Biographie, Deutsche. «Seitter, Waltraut Carola - Deutsche Biographie» www.deutsche-biographie.de (Noiz kontsultatua: 2024-01-19).
- ↑ a b (Ingelesez) Schmadel, Lutz D., ed. (2007). «(4893) Seitter» Dictionary of Minor Planet Names (Springer): 422–422. doi:. ISBN 978-3-540-29925-7. (Noiz kontsultatua: 2024-01-19).
- ↑ "Scientist Sees Education as Best Weapon Against Light Pollution". International Dark-Sky Association..
- ↑ a b (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2018-01-13). «Waltraut Seitter, astrónoma» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-01-19).
- ↑ (Ingelesez) Guide, Universe. (27-03-2019T10:00:00). «4893 Seitter Asteroid Mass and other Facts Facts - Universe Guide» www.universeguide.com (Noiz kontsultatua: 2024-01-19).
