Aldea

Aldea
	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Kokapena
Herrialdea	Nafarroa Garaia
Eskualdea	Zangozerria
Udalerria	Lerga
Administrazioa
Mota	herri hustu
Izen ofiziala	Aldea
Posta kodea	31494
Herritarra	aldeatar
Geografia
Koordenatuak	42°34′12″N 1°28′53″W / 42.57009878°N 1.48126023°W
Garaiera	614 metro
Distantzia	57,0 km (Iruñetik)
Demografia

Aldea^[1]^[a] Oibar ibarreko Lerga udalerriko herri hustu bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Zangozerria eskualdean.

XV. mendean jada despopulatu bezala agertzen zen. Bere lurrak Lergako Udalara pasa ziren.

Bertako biztanleak aldeatarrak ziren.

Izena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aldea beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

gaztelaniaz: Aldea ("aldéa" ahoskatua)
nafar erromantzez edo aragoieraz: Aldea ("aldéa" ahoskatua)

Gainera, toponimoa modu bakarran agertu da historian zehar:^[2]

Aldea (1079)
Aldea (1366)
Aldea (1570)
Aldea (1701)
Aldea (1802)
Aldea (1975)

Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aldea euskal jatorriko izen bat da, eta ez du esanahi handirik, baina gogoan izan behar da "aldea" Zangozaldean edo Durangaldean erabiltzen dela "inguru hurbila"-ren sinonimo gisa.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antso IV.a Gartzeitz Gartzia Semenetz handikiari besterendu zion, eta haren alargunak 1079n Leireko San Salbatoreri eman zion. Bere eliza ere monasterio honetara transferitua izan zen. 1366an nekazarien lau su zituen eta mende beraren barruan bere kontzejuko maioral bat 1395ean agertzen da dokumentatuta. Garai hartan Oibar ibarran kokatua zegoen. 1427an hamar etxe desagertu zirela esaten da, orduan su bakarra zuen, Leireren jabegokoak izateari utzi zion, eta haren jauna Oier Maulekoa zen, XVI. mendean haren ondorengoen zati handi bat zuena, 1467 baino lehen hutsik zegoena. 1802an Granada Egako dukearen jaurerria zen.