Etilendiamina

Wikipedia, Entziklopedia askea
Etilendiamina
Formula kimikoaC2H8N2
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
KonposizioaNitrogeno eta karbono
Motakonposatu kimiko
Ezaugarriak
Dentsitatea
0,91 g/cm³ (20 °C, likido)
Errefrakzio indiziea1,4565 (20 °C, 589 nm)
Azidotasuna (pKa)9,98 (ezezaguna)
Momentu dipolarra1,99 D
Fusio-puntua8,3 °C
10 °C
11,1 °C
Irakite-puntua116,1 °C (760 Torr)
117 °C (101,325 kPa)
Fusio-entalpia1,99 D
Lurrun-presioa11 mmHg (20 °C)
Masa molekularra60,069 Da
Arriskuak
NFPA 704
3
3
0
Lehergarritasunaren beheko muga2,5 vol%
Lehergarritasunaren goiko muga12 vol%
Denboran ponderatutako esposizio muga25 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Flash-puntua34 °C
IDLH2.460 mg/m³
Eragin dezakeethylenediamine exposure (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyPIICEJLVQHRZGT-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia107-15-3
ChemSpider13835550
PubChem3301
Reaxys605263
Gmelin30347
ChEBI1098
ChEMBLCHEMBL816
NBE zenbakia1604
RTECS zenbakiaKH8575000
ZVG32650
DSSTox zenbakiaKH8575000
EC zenbakia203-468-6
ECHA100.003.154
CosIng95268
RxNorm4158
Human Metabolome DatabaseHMDB0031225
UNII60V9STC53F
KEGGD01114
PDB LigandEDN

Etilendiamina konposatu organikoa da diaminen familiakoa H2NCH2CH2NH2 formula duena. Amoniakoaren antzeko usaina duen likido kolorgea eta sukoia da[1]. Erabilera zabala du sintesi organikoan erreaktibo gisa.

Sintesia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Industrian etilendiamina prestatzen da 1,2-dikloroetanoa amoniakoz tratatuz presiopean eta 180 C-tan ur-ingurunean[2].


Etanolaminatik abiatuta ere presta daiteke[3].


Erabilera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Etilendiamina produktu kimiko industrial asko prestatzeko baliatzen da. Izan ere, azido karboxilikoekin (gantz-azidoak tartean), nitriloekin, alkoholekin, anhidridoekin eta zetonekin erreakzionatzen du. Halaber, bi amina talde izateak imidazolaren moduko heterozikloak eratzeko aukera damaio. Koordinazio-kimikan bi talde horiek medio bi hotzeko estekatzaile moduan jokatzen du.

Botikak (antihistaminikoak eta bronkodilatadoreak), fungizidak, poliuretanoak eta beste hainbat produktu prestatzeko baliatzen da.

Toxizitatea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Etilendiaminak amonikoak eta pisu molekular txikiko beste aminak bezala azala eta arnas-aparatua narritatzen du, bereziki ingurune hezeetan.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Ingelesez) PubChem. «Ethylenediamine» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2022-12-15).
  2. (Ingelesez) Eller, Karsten; Henkes, Erhard; Rossbacher, Roland; Höke, Hartmut. (2000-06-15). Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA ed. «Amines, Aliphatic» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA): a02_001.  doi:10.1002/14356007.a02_001. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2022-12-15).
  3. (Alemanez) Arpe, Hans-Jürgen. (2007). Industrielle Organische Chemie,, 275 or..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]