Jellingeko harriak

Koordenatuak: 55°45′21″N 9°25′10″E / 55.75583°N 9.41944°E / 55.75583; 9.41944
Wikipedia, Entziklopedia askea
Jellingeko tumulu, harri errunikoak eta eliza1
UNESCOren gizateriaren ondarea

Mota Kulturala
Irizpideak iii
Erreferentzia 697
Kokalekua Danimarka Danimarka
Eskualdea2 Europa eta Ipar Amerika
Koordenatuak 55°45′21″N 9°25′10″E / 55.75583°N 9.41944°E / 55.75583; 9.41944
Izen ematea 1994 (XVIII. bilkura)
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua)
2 UNESCOren sailkapena

Jellingeko harriak Danimarkako Jelling herrian dauden X. mendeko harri erruniko erraldoiak dira. Harririk zaharrena Gorm Zaharra erregeak eraiki zuen Thyra bere emaztearen omenez. Handiena, berriz, hauen semea zen Harald Bluetoothek eraiki zuen bere gurasoak, Danimarka eta Norvegiako konkista eta daniarren kristautasunera aldatzea gogoratzeko.

1994an UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zituen.

Harrien inskripzioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Harald Bluetoothena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(A aldea)
ᚼᛅᚱᛅᛚᛏᚱ ᛬ ᚴᚢᚾᚢᚴᛦ ᛬ ᛒᛅᚦ ᛬ ᚴᛅᚢᚱᚢᛅ
ᚴᚢᛒᛚ ᛬ ᚦᛅᚢᛋᛁ ᛬ ᛅᚠᛏ ᛬ ᚴᚢᚱᛘ ᚠᛅᚦᚢᚱ ᛋᛁᚾ
ᛅᚢᚴ ᛅᚠᛏ ᛬ ᚦᚭᚢᚱᚢᛁ ᛬ ᛘᚢᚦᚢᚱ ᛬ ᛋᛁᚾᛅ ᛬ ᛋᛅ
ᚼᛅᚱᛅᛚᛏᚱ (᛬) ᛁᛅᛋ ᛬ ᛋᚭᛦ ᛫ ᚢᛅᚾ ᛫ ᛏᛅᚾᛘᛅᚢᚱᚴ
(B aldea)
ᛅᛚᛅ ᛫ ᛅᚢᚴ ᛫ ᚾᚢᚱᚢᛁᛅᚴ
(C aldea)
᛫ ᛅᚢᚴ ᛫ ᛏ(ᛅ)ᚾᛁ (᛫ ᚴᛅᚱᚦᛁ ᛫) ᚴᚱᛁᛋᛏᚾᚭ

Transliterazioa:

(A aldea)
haraltr : kunukR : baþ : kaurua
kubl : þausi : aft : kurm faþur sin
auk aft : þąurui : muþur : sina : sa
haraltr (:) ias : sąR * uan * tanmaurk
(B aldea)
ala * auk * nuruiak
(C aldea)
* auk * t(a)ni (* karþi *) kristną
(Jacobsen & Moltke, 1941-42, DR 42)

Transkripzio fonetikoa:

(A aldea)
[ˈharaldr ˈkʰɔnʊŋɡɽ ˈbɑð ˈɡœrwa]
[ˈkʰʊmbl θøːsi aft ˈɡɔrm ˈfaðʊr siːn]
[ʌk aft ˈθœrwɪ moːður siːna saː]
[ˈharaldr ɛs sæːɽ wanː ˈdanmɒrkʰ]
(B aldea)
[ˈalːa ɒkʰ ˈnɔrwɛɣ]
(C aldea)
[ɒkʰ ˈdanɪ ˈɡarðɪ ˈkʰrɪstna]

Euskaraz:

« Harald erregeak Gorm bere aitaren ohorez eta Thyra bere amaren ohorez hauek eraikitzea agindu zuen; Danimarka osoa eta Norvegia bararentzat konkistatu zuen eta daniarrak kristau bihurtu zituen Harald »


Gormena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(A aldea) ᛬ ᚴᚢᚱᛘᛦ ᛬ ᚴᚢᚾᚢᚴᛦ ᛬
᛬ ᚴ(ᛅᚱ)ᚦᛁ ᛬ ᚴᚢᛒᛚ ᛬ ᚦᚢᛋᛁ ᛬
᛬ ᛅ(ᚠᛏ) ᛬ ᚦᚢᚱᚢᛁ ᛬ ᚴᚢᚾᚢ
(B aldea) ᛬ ᛋᛁᚾᛅ ᛬ ᛏᛅᚾᛘᛅᚱᚴᛅᛦ ᛬ ᛒᚢᛏ ᛬

Transliterazioa:

(A aldea) : kurmR : kunukR :
: k(ar)þi : kubl : þusi :
: a(ft) : þurui : kunu
(B aldea) | sina | tanmarkaR | but |
(Jacobsen & Moltke, 1941-42, DR 41)

Euskaraz:

« Gorm erregeak Thyra bere emaztearen ohorez hau (Danimarkaren gorazarre) eraikitzea agindu zuen »


Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]