Lankide:Elba Zuritaa

ESPAINAKO ANTOLAKUNTZA POLITIKOA

Espainiako politika Espainiako legeek beren funtzionamendurako ematen dituzten baldintza administratiboen multzoa da, eta lege-organoek herrialdearentzat egokia dena.

Munduko gobernu-sistemen sailkapenaren arabera, Espainiak monarkia parlamentario bat da , bere boterea, Gorte nagusian, exekutiboaren kontrola eta legegintza-funtzioak betetzen ditu; gobernuaren legegintza-ahalak izan ezik.

Espainiako herriak ezin du 30 egun baino gehiago parte hartu prozesu horietan.  

Espainian, ez dago demokrazia parte-hartzailerik edo erdizuzenekorik, hala ere, posible bada, gutxienez milioi erdi sinadura bilduz, legegintzako herri-ekimen bat proposatzea, eta, hori onartzeko, Gorte Orokorren eztabaida eta hark onartzea behar da.

HISTORIA

1981eko otsailaren 23an, Guardia Zibileko matxino-talde batzuek Diputatuen Kongresua hartu eta diktadura militar bat ezartzen saiatu ziren. Hala ere, Espainiako Indar Armatu gehienek leial iraun zioten Juan Carlos I.a erregeari, autoritate erreala erabili baitzuen 3. ordena konstituzionala babesteko eta estatu-kolpearen saiakera bertan behera uzteko.

Espainia Ipar Atlantikoko Itunaren (NATOren) antolaketarekin bat egin zuen 1982ko hasieran. Urte horretan urrian, Espainiako Alderdi Sozialistak (PSOE), Felipe González Márquez buru zuen, Diputatuen Kongresurako eta Senaturako hauteskundeak irabazi zituen gehiengo osoz. PSOEk ere gehiengo absolutua lortu zuen 1986ko eta 1989ko hauteskundeetan. González, PSOEren buru, hurrengo 13 urteetan gobernatu zuen. Aldi horretan ere, ustelkeria eta estatu-terrorismoko (GAL) eskandalu politikoak izan ziren nagusi. 1986an Espainia Europar Batasunean (EB) sartu zen.

2011. urtearen amaieran, hauteskunde orokorrak egin ziren, eta PPk (Alderdi Popularrak) irabazi zuen, Mariano Rajoy buru zela. Hura Espainiako gobernuko presidente zen, eta 2012. urtearen hasieran hartu zuen kargua.

2018ko ekainaren 1ean, Rajoy buru zuen Gobernuaren aurkako zentsura-mozioak aurrera egin zuen, eta Pedro Sánchez Pérez-Castej PSOEko lehendakari berria izendatu zuten

ALDERDI POLITIKOAK

Candidatura d'Unitat Popular (CUP) Ciudadanos (C's) Coalición Canaria (CC) Compromís (Compromís) Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) Euskal Herria Bildu (EH Bildu)

Foro Asturias (FAC) Izquierda Unida (IU) Junts per Catalunya (JxCat) Nueva Canarias (NC) Partido Aragonés (PAR) Partido Nacionalista Vasco (EAJ-PNV)

Partido Popular (PP) Partido Socialista Obrero Español (PSOE) Unidas Podemos Unión del Pueblo Navarro (UPN) Vox