Edukira joan

Marija Strojnik

Wikipedia, Entziklopedia askea
Marija Strojnik
Bizitza
JaiotzaLjubljana, 1950eko uztailaren 13a (74 urte)
Herrialdea Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista  1991)
 Eslovenia  (1991 -
Familia
AitaAleš Strojnik
Hezkuntza
HeziketaArizona Estatuko Unibertsitatea
Hizkuntzakesloveniera
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakastrofisikaria eta fisikaria
Jasotako sariak

María Strojnik (Liubliana, Eslovenia, 1950eko uztailaren 13a) jatorri esloveniarreko zientzialari estatubatuarra da. Infragorriaren eremuko optika du aztergai.

Astrofisikan unibertsoa esploratzeko teknika optikoak erabiltzen dituen zientzialaria da. Bere ibilbide profesionalean Estatu Batuetan eta Mexikon lan egin du. Mexikoko Ikertzaileen Sistema Nazionaleko kide emeritu izendatu dute.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bitzitza pertsonala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1950eko uztailaren 13an jaio zen Lubliana hirian, Eslovenian. Aleš Strojnik ingeniariaren alaba da. 1970eko ekainean, gurasoekin joan zen Estatu Batuetara 19 urte zituela. 1977an James W. Schollekin ezkondu zen eta 3 alaba izan zituen. 1994an, Mexikora joan zen bizitzera, eta han bizi da gaur egun. 2002an alargundu zen, senarraren gaixotasun luze baten ondoren, eta hiru alabak bakarrik hazi behar izan zituen. Hiru aldiz diagnostikatu diote minbizia, lehena 2008an, bigarrena 2010ean eta azkena 2012an. Gaur egun, gaixotasunetik sendatu da eta minbizia ez zaio berriro agertu.

Astrofisika ikasketak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Strojniki astrofisikak sortu zion interesa 1969an, gizakiaren lehen urratsen telebista-transmisioa ikusi zuenean.[1]

Lizublianako Unibertsitatean egin zuen fisika-ikasketen lehen urtea, eta gero Estatu Batuetara bidaiatu behar izan zuen. Ikasketak Arizonako Estatuko Unibertsitatean egin zituen, eta hantxe amaitu zuen Fisikako lizentziatura 1972an, eta 1974an egin zuen maisutza Fisikan. Gero, Marija Srojnik Arizonako Unibertsitatean egin zituen doktoretza-ikasketak, eta 1979an Zientzia Optikoetako doktore-gradua jaso zuen lehen emakumea izan zen. Doktoretzaren espezializazio-lerroa erradiazio infragorria da. Bi maisutza osagarri ikasi zituen: Zientzia Optikoetako Maisutza Arizonako Unibertsitatean, 1977an, eta Kaliforniako Unibertsitateko Ingeniaritzako Maisutza, Los Angelesen, 1981ean.

Lan ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere ibilbide profesionalean, Rocwell Intational (gero Boeing konpainiako kide da) enpresako optika-saileko buru gisa lan egin zuen, eta, gero, Honeywell hegazkinetarako instrumentazio-fabrikatzailearen ingeniari senior gisa. Kaliforniako Teknologia Institutuko (CALTECH) erreakzio-propultsioaren laborategian lan egin zuen. Gero Marija Strojnik E ikertzaile titularra da Optikako Ikerketa Zentroan (CIO), Leonen (Mexiko).

JPLn, Cassini zunda espazialaren nabigazio autonomoko sistema adimendun bat garatu zuen Marijak, zundari bere kokapena denbora errealean ezagutzeko aukera ematen ziona. Algoritmo hori hainbat satelitetan inplementatu da haren kokapena ezagutzeko; horien artean, kokapen globaleko sistemaren sateliteak nabarmentzen dira.

Marija 40 kongresu baino gehiagoren buru izan da, batez ere nazioarteko optika- eta[2] fotonika-elkartearena (SPIE) eta Giorgio Ronchi[3] fundazioarena, besteak beste: Infrared Remote Sensing and Instrumentation (I-XXVII), Advanced Infrared Technology and Applications (2003-2017) eta Infrared Technology (XXVIII). Kongresu horietako bakoitzeko memoria-liburua argitaratu du, eta 90 kongresu-saio baino gehiago egin ditu. Gainera, 30 platika gonbidatu baino gehiago ditu nazioarteko biltzarretan.

Strojnik Infrared Physics and Technology eta Journal of Ronchi Foundation argitalpen-batzordeetako kidea da 1994tik 2002ra, hurrenez hurren. Gainera, aktiboki parte hartzen du "Applied Optics" eta "Optics Express" aldizkarien editore gisa. "Optics Express" aldizkarian, editore elkartu izendatu zuten 2014. urtean, eta editore diputatu izan zen 2017an.[4] Gainera, hainbat aldizkaritan gonbidatu dute editore, besteak beste:

  • Applied Optics aldizkarirako hiru aldiz gonbidatutako editore nagusia (1996, 2016, 2018).
  • Applied Optics aldizkariaren topiko-editorea (1992, 1993).
  • Optical Engineering aldizkariko bi aldiz gonbidatutako editorea (1994ko urtarrila eta martxoa).
  • Aldizkari arbitratuetan, 100 artikulu baino gehiago argitaratu ditu.[5]
  • Applied Optics-en (1992,1993) topiko-editorea (infragorria), bi aldikoa.
  • "Advances in Optical Technologies"-en editore gonbidatua, 2011ko "Advanced Infrared Technology and Applications"-en edizio berezian.
  • Editore nagusi gonbidatua, Journal of Applied Remote Sensing, Infrared remote sensing and instrumentation, 2014ko saio berezia.

Ekoizpena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Strojnik zuzentzen dituen biltzarren memorietako 40 liburu baino gehiago argitaratu ditu Marijak bere produkzioan, 100 artikulu baino gehiago JCRn indexatutako aldizkari arbitratuetan, 200 kongresu-artikulu eta 13 liburu-kapitulu baino gehiago. Hona hemen:

  1. Miniaturized Optical Correlator, Selected Papers on Optical Korrelators liburuan (1993).[6]
  2. Autonomous Star Field Identification for Solar System Exploration, honako liburu honetan: International Conference, From Galileo's "occhialino" to opto-electronics, (1993).[7]
  3. Phase Construction from high Fringe-Density Interferograms, Optical Engineering (1999) liburuan .
  4. RotapenaShearing Interferometer, Fabrication & Testing of Aspheres liburuan(1999).[8]
  5. Radiometry, Handbook of Optical Engineering (2001) liburuan.[9]
  6. Telescopes, Handbook of Optical Engineering (2001) liburuan.[9]
  7. Evaluation of Future Telescopes, Recent Research Developments in Optics (2002) liburuan.[10]
  8. Lado Shearing Interferometry, Optical Shop Testing (2007) liburuan.[11]
  9. Planets Outside Our Solar System detektatzeko interferometria, Recent Interferometry Applications in Topography and Astronomy (2012) liburuan.[12]
  10. Irakaslea gogoratzea H. John Caulfield – A Man for All Seasons, Advances in Optical Computing IV (2013) liburuan.
  11. Telescopes, Fundamentals and Basic Optical Instruments (2017) liburuan.[13]
  12. Radiometry, Advanced Optical Instruments and Techniques (2017) liburuan.[14]
  13. Optical Metrology of Diffuse Objects: Full–Field Methods, Advanced Optical Instruments and Techniques (2017) liburuan.

Sariak eta aintzatespenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hainbat sari eta aintzatespen jaso ditu Marija Strojnik karrera akademiko eta profesionalean, besteak beste,

  • 1996. urtean George W. Goddard saria, Cassini zunda espazialerako proposatutako nabigazio-sistema adimendunaren garapenagatik.[15] SPIk optika, fotonika, astronomia edo zientzia aeroespazialean ohiz kanpoko ekarpenak egiten dituzten zientzialariei ematen diete.
  • Sigma XI (1982) Zientziaren Ohorezko Elkarteko kide gonbidatua.[16]
  • NASAk emandako 7 aitorpen ziurtagiri (1 1992an, 5 1993an eta 1 1994an).
  • SPIko Fellow kidea (1994).[17]
  • CONACYTen II. mailako Ondare Katedra (1994,1995).
  • Estatu Batuetako Elkarte Optikoko fellow kidea, OSA (1999).[18]
  • Mexikoko Zientzien Akademiako kidea (2001).
  • SPIE sarien batzordeko kidea (2005-2012).
  • Mexikoko Optika Elkartearen saria (2009).
  • OSAren Fellows lantaldeko kidea (2010).
  • SPIEko Fellows lantaldeko kidea (2016. urtetik).
  • Esloveniako Museo Teknikoak (Tehniνki Muzej Slovenije, TMS) Mugarik Gabeko Ezagutza aldi baterako erakusketa aurkeztu zuen. Marija Strojnik erakusketan parte hartu zuen.[19]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ prostora-53268.html Znanstvenica, ki sledi svoji otroški želji po odkrivanju prostora. .
  2. ↑ «Perfil en SPIE» spie.org.
  3. ↑ «Giorgio Ronchi Foundation - Editorial Board» ronchi.isti.cnr.it.
  4. ↑ «OSA | About Optics Express» www.osapublishing.org.
  5. ↑ «Marija Strojnik - Citas de Google Académico» scholar.google.com.
  6. ↑ «Selected Papers on Optical Correlators | (1993) | Jutamulia | Publications | Spie» spie.org.
  7. ↑ (Ingelesez) Mazzoldi, Paolo. (1993-09-01). From Galileo's "Occhialino" To Optoelectronics. World Scientific ISBN 978-981-4553-28-5. (Noiz kontsultatua: 2022-09-29).
  8. ↑ Paez, Gonzalo; Strojnik, Marija. (1 de enero de 1999). «Testing aspheric surfaces with the differential rotational-shearing interferometer» Fabrication and Testing of Aspheres (1999), paper T5 (Optical Society of America): T5.  doi:10.1364/FTA.1999.T5..
  9. ↑ a b (Ingelesez) Malacara, Daniel. (2001-05-31). Handbook of Optical Engineering. CRC Press ISBN 978-0-203-90826-6. (Noiz kontsultatua: 2022-09-29).
  10. ↑ G., Pandalai, S. (2003). Recent research developments in optics. Vol. 3, pt. 1. ISBN 8127100285. OCLC 928879391. .
  11. ↑ 1937-, Malacara, Daniel,; service), Wiley InterScience (Online (2007). Optical shop testing (3rd ed edición). Wiley-Interscience. .
  12. ↑ Ivan., Padron, (2012). Recent interferometry applications in topography and astronomy / monograph.. InTech. ISBN 9789535104049. OCLC 908265441.. .
  13. ↑ 1937-, Malacara, Daniel,; J.,, Thompson, Brian. Fundamentals and basic optical lnstruments. Volume 1 (Second edition edición). ISBN 9781315119984. OCLC 1013166038.. .
  14. ↑ 1937-, Malacara, Daniel,; J.,, Thompson, Brian. Fundamentals and basic optical instruments ; Advanced optical instruments and techniques (Second edition edición). ISBN 9781498720793.. .
  15. ↑ «George W. Goddard Award in Space and Airborne Optics - SPIE» spie.org.
  16. ↑ «Member Directory» www.sigmaxi.org.
  17. ↑ «SPIE Fellows - Complete Listing» spie.org.
  18. ↑ Fellow profile. .
  19. ↑ Žibret, Andreja. (1 de marzo de 2018). «Štirinajst slovenskih znanstvenikov na ogled» www.delo.si.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Marija_Strojnik&oldid=9048223"(e)tik eskuratuta