Marthe Vogt
| Marthe Vogt | |
|---|---|
.jpg) | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Berlin, 1903ko irailaren 8a |
| Herrialdea |  Alemania |
| Heriotza | San Diego, 2003ko irailaren 9a (100 urte) |
| Familia | |
| Aita | Oskar Vogt |
| Ama | Cécile Vogt-Mugnier |
| Anai-arrebak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Berlingo Humboldt Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | alemana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | neurozientzialaria eta farmakologoa |
| Lantokia(k) | Berlin Cambridge eta Edinburgo |
| Enplegatzailea(k) | Cambridgeko Unibertsitatea Edinburgheko Unibertsitatea |
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Kidetza | Royal Society Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Hungariako Zientzien Akademia Belgikako Medikuntzako Errege Akademia |
Marthe Louise Vogt (Berlin, Alemaniar Inperioa, 1903ko irailaren 8a – La Jolla, Estatu Batuak, 2003ko irailaren 9a) alemaniar neurozientzialari ezaguna izan zen, neurotransmisoreek garunera, bereziki epinefrinarena, duten rola ulertzeko egin zituen ekarpen garrantzitsuengatik.[1]
Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Marthe Vogt Berlinen jaio zen, Cécile Vogt-Mugnier eta Oskar Vogt neurozientzialari ezagunen alaba zen, besteak beste Vogt-Vogt sindromearen aurkitzaileak. Marguerite Vogt biologo eta birologoa ahizpa gaztea izan zen, poliomielitisari eta minbiziari buruz egindako ikerketengatik ezaguna. Familia-giroan hazi zen, eta zientziarekiko interesa piztu zitzaion.[2]
Judua ez izan arren, alderdi naziak boterera egindako igoerak Alemania uztera bultzatu zuen eta 1935ean Londresera joan zen Rockefeller beka baten laguntzarekin. Hurrengo 30 urteetan, Cambridgen, Londresen eta Edinburgon egin zuen bidea. 1960an Cambridgera itzuli zen Babraham Instituteko Farmakologia Unitateaz arduratzeko. 1968an jubilatu zen.[3]
Britainia Handian, Alemaniako juduei eta Frankoren zapalkuntzako errefuxiatuei lagundu zien herrialdean bizitzen. Erakunde antinuklearretako kidea zen eta kontzientziako presoen aldeko kanpaina egin zuen.
Ekarpen nagusiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1936. urtean, lan bat argitaratu zuen, eta bertan azaltzen zen nerbioetako azetilkolinak muskuluei nola jariatzen dien eta nerbio-sistemaren jarduera sinaptikoan nola eragiten duen.[4] Denerbazioaren ondorioak, transmisorearen deplezioa eta plaka motorearen mailako nerbio-bulkada blokeatzen duen kurarinaren efektua ere deskribatu zituen. Hala, Vogtek osatzen zuen taldeak mugimenduaren oinarri kimikoak identifikatu zituen. Urte hartan bertan Medikuntzako Nobel saria eman zioten Henry Hallett Daleri.
Wilhelm Feldberg-ekin batera, 1948an artikulu bat argitaratu zuen, sistema kolinergikoak garunean duen banaketa frogatzeko, eta azetilkolina garuneko neurotransmisorea dela frogatu zuen.[5] Haren ekarpenak itxaropena piztu zuen garuneko alterazioak substantzia kimikoekin tratatzeko.
1954an, funtsezko lan bat argitaratu zuen, eta frogatu zuen garunari alergia zioten bitartekariak zeudela. Odolean adrenalina zegoelako ezin zen hori azaldu.[6] Adrenalinaren eta noradrenalinaren kontzentrazioa deskribatzen zuen nerbio-sistema zentraleko hainbat ataletan, egoera normalean eta botikak eman ondoren. Lan horrek ateak ireki zizkion botika berriak ikertzeko, antidepresiboak bereziki.
Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Marthe Vogtek aitorpen ugari jaso zituen bere bizitzan zehar erakunde zientifikoen eskutik:
- Arte eta Zientzien Amerikako Akademiako ohorezko kidea.
- 1937tik Farmakologiako Elkarte Britainiarreko kidea.[7]
- Psikofarmakologiako Elkarte Britainiarreko kidea.
- Royal Societyko domina.[8]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ «Blog Mujeres con ciencia». [Consulta: 22 desembre 2014].
- ↑ «Marthe Louise Vogt (1903-2003), destacada farmacóloga».
- ↑ «Obituari de Martha Vogt a The Telegraph». [Consulta: 22 desembre 2014].
- ↑ Dale, H.H.; Feldberg, W.; Vogt, M. «Release of acetylcholine at voluntary nerve endings». The Journal of Physiology, 86, pàg. 353-379 [Consulta: 22 desembre 2014].
- ↑ Vogt, Marthe «The concentration of sympathin in different parts of the central nervous system under normal conditions and after the administration of drugs». The Journal of Physiology, 123, 1954, pàg. 451-481 [Consulta: 22 desembre 2014].
- ↑ Feldberg, W.; Vogt, M. «Acetylcholine synthesis in different regions of the central nervous system». The Journal of Physiology, 107, 1948, pàg. 372-381 [Consulta: 22 desembre 2014].
- ↑ «Marthe Louise Vogt: “La neurocientífica más destacada del siglo XX” | Vidas científicas» Mujeres con ciencia 29 de junio de 2017.
- ↑ «Llista de persones guardonades amb la Medalla de la Royal Society». [Consulta: 17 desembre 2014].
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q101167
Multimedia: Marthe Louise Vogt / Q101167